II TRUYÒN THèNG Y£U N¦íC CñA D¢N TéC VIÖT NAM THêI PHONG KIÕN
1. Sù h×nh thµnh cña truyÒn thèng yªu níc ViÖt Nam
HiÓu ®îc c¬ së h×nh thµnh truyÒn thèng yªu níc cña d©n téc ViÖt Nam :
Lßng yªu níc b¾t nguån tõ nh÷ng t×nh c¶m ®Çu tiªn cña con ngêi ®èi víi ngêi th©n trong gia ®×nh vµ më réng ra lµ quª h¬ng, lµ lµng xãm vµ cao h¬n lµ quèc gia, d©n téc hay Tæ quèc.
Tõ mÊy ngh×n n¨m tríc ®©y, céng ®ång nh÷ng ngêi nguyªn thuû trªn ®Êt níc ViÖt Nam, tõ trong lao ®éng ®· cïng nhau chinh phôc ch©u thæ c¸c con s«ng lín. Hä sèng quÇn tô víi nhau, ®· s¸ng t¹o nªn nÒn v¨n minh ViÖt cæ vµ x©y dùng nªn mét quèc gia níc V¨n Lang. Tõ trong qu¸ tr×nh giao lu, trao ®æi vµ ®oµn kÕt víi nhau ®Ó chèng thiªn tai, b¶o vÖ cuéc sèng ®· n¶y në mét t×nh c¶m g¾n bã víi nhau vît ra khái khu«n khæ cña mét lµng, mét ®Þa ph¬ng thµnh møc ®é réng lín h¬n mµ chóng ta gäi lµ lßng yªu níc.
Sù ®oµn kÕt cña con ngêi, cña c¸c lµng xãm trong cuéc sèng ®îc ph¸t huy vµ ph¸t triÓn ë møc ®é cao h¬n ®ã lµ chèng giÆc ngo¹i x©m ®Ó b¶o vÖ nh÷ng thµnh qu¶ mµ con ngêi ®· t¹o dùng nªn. Sù ra ®êi cña Nhµ níc ¢u L¹c tõ trong cuéc kh¸ng chiÕn chèng qu©n TÇn ®· ®¸nh dÊu bíc ph¸t triÓn míi cña lßng yªu níc.
Trong h¬n 1000 n¨m B¾c thuéc, nh©n d©n ta l¹i ®Êu tranh kh«ng ngõng ®Ó chèng l¹i ¸ch ®« hé cña phong kiÕn ph¬ng B¾c, giµnh l¹i quyÒn tù chñ. §ång thêi x©y dùng, ph¸t triÓn ®Êt níc vµ gi÷ g×n, ph¸t huy nh÷ng di s¶n v¨n ho¸ cña tæ tiªn ®Ó l¹i chÝnh lµ ®· n©ng cao vµ ph¸t triÓn h¬n n÷a lßng yªu níc. ViÖc thê cóng nh÷ng ngêi anh hïng trong cuéc kh¸ng chiÕn chèng x©m lîc ®· thÓ hiÖn lßng tù hµo d©n téc vµ kh¾c ghi lßng yªu níc cña ngêi d©n ViÖt ®Ó tõ ®ã h×nh thµnh truyÒn thèng yªu níc ViÖt Nam.
2. Ph¸t triÓn vµ t«i luyÖn truyÒn thèng yªu níc trong c¸c thÕ kØ phong kiÕn ®éc lËp
BiÕt ®îc truyÒn thèng yªu níc cña d©n téc ViÖt Nam ®îc ph¸t triÓn vµ t«i luyÖn trong c¸c thÕ kØ phong kiÕn ®éc lËp :
Bèi c¶nh lÞch sö trong 9 thËp kØ ®éc lËp ®· t¸c ®éng ®Õn lßng yªu níc cña mäi ngêi d©n ViÖt Nam.
ViÖc thÓ hiÖn truyÒn thèng yªu níc trong thêi k× nµy võa ë viÖc x©y dùng ®Êt níc trªn c¸c lÜnh vùc, võa lµ chèng ngo¹i x©m b¶o vÖ ®éc lËp d©n téc.
Tõ thÕ kØ X, ®Êt níc ®îc ®éc lËp, tù chñ víi l·nh thæ, tiÕng nãi, phong tôc tËp qu¸n vµ tÝn ngìng riªng. Nhng mét nhiÖm vô quan träng ®Æt ra cho c¶ d©n téc lµ võa ph¶i x©y dùng vµ ph¸t triÓn ®Êt níc ®Ó cã thÓ "lµm chñ mét ph¬ng". MÆt kh¸c, vÉn ph¶i thêng xuyªn ®èi phã víi ©m mu x©m chiÕm c¸c níc ph¬ng Nam cña c¸c triÒu ®¹i ph¬ng B¾c.
C¸c cuéc kh¸ng chiÕn chèng ngo¹i x©m th¾ng lîi víi hµng lo¹t chiÕn c«ng oanh liÖt cña c¸c anh hïng thêi Lý, TrÇn vµ chèng Minh ®· chøng tá t×nh yªu Tæ quèc ®· ®îc kh¾c s©u ë mäi tÇng líp vµ mäi ngêi d©n ViÖt Nam.
C«ng cuéc x©y dùng mét chÝnh quyÒn cña riªng m×nh ®Ó chøng tá "Nam, B¾c ®Òu chñ níc m×nh, kh«ng ph¶i noi nhau" vµ nÒn kinh tÕ ®éc lËp tù chñ víi nÒn v¨n ho¸ mang b¶n s¾c d©n téc. §iÒu nµy ®ßi hái con ngêi ph¶i lao ®éng, ph¶i kiªn tr× vµ s¸ng t¹o, ®ång thêi ph¶i cã lßng yªu níc. V× x©y dùng ®Êt níc v÷ng m¹nh còng lµ gãp phÇn chiÕn th¾ng giÆc ngo¹i x©m.
TruyÒn thèng yªu níc ViÖt Nam cßn lu«n lu«n g¾n víi ý thøc ®oµn kÕt mäi tÇng líp nh©n d©n vµ ®oµn kÕt c¸c téc ngêi trªn ®Êt níc ViÖt Nam.
TruyÒn thèng yªu níc dÇn dÇn cßn mang thªm yÕu tè nh©n d©n, v× d©n vµ th¬ng d©n.
3. NÐt ®Æc trng cña truyÒn thèng yªu níc ViÖt Nam thêi phong kiÕn
HiÓu râ nh÷ng ®Æc trng cña truyÒn thèng yªu níc ViÖt Nam thêi phong kiÕn víi mét sè nÐt c¬ b¶n sau :
LÞch sö ViÖt Nam lµ lÞch sö dùng níc ®i ®«i víi gi÷ níc. Më ®Çu cho thêi k× phong kiÕn ®éc lËp còng chÝnh lµ lóc mµ nh©n d©n ta võa ph¶i ®Êu tranh gian khæ ®Ó giµnh ®éc lËp. ChÝnh v× vËy, ý thøc vÒ nÒn tù chñ, vÒ t×nh c¶m vµ tinh thÇn ®oµn kÕt tõ giai cÊp thèng trÞ ®Õn nh©n d©n lao ®éng ®Òu ®îc thÓ hiÖn vµ ph¸t huy.
Chèng ngo¹i x©m, b¶o vÖ ®éc lËp d©n téc lµ nÐt ®Æc trng næi bËt nhÊt cña truyÒn thèng yªu níc ViÖt Nam thêi phong kiÕn.
Trong sù nghiÖp x©y dùng ®Êt níc cña thêi k× phong kiÕn ®éc lËp, truyÒn thèng yªu níc tiÕp tôc ®îc gi÷ g×n vµ ph¸t huy.
TruyÒn thèng yªu níc ViÖt Nam ®îc h×nh thµnh tõ xa xa. Nã ®îc ph¸t huy vµ ph¸t triÓn ë thêi phong kiÕn. §ã lµ mét truyÒn thèng quý b¸u cña d©n téc. Sau ®ã cµng ®îc ph¸t triÓn m¹nh mÏ h¬n trong sù nghiÖp chèng thùc d©n Ph¸p vµ chèng ®Õ quèc MÜ. ë thêi k× hiÖn t¹i, truyÒn thèng yªu níc ViÖt Nam ®· vµ ®ang ®îc thÓ hiÖn mét c¸ch râ rÖt trong sù nghiÖp b¶o vÖ vµ x©y dùng ®Êt níc. NhiÖm vô cña chóng ta lµ g×n gi÷, ph¸t huy truyÒn thèng d©n téc trong c«ng viÖc dùng níc vµ gi÷ níc ngµy nay.
LÞCH Sö THÕ GIíI CËN §¹I
Chñ ®Ò 10
C¸C CUéC C¸CH M¹NG T¦ S¶N
(Tõ gi÷a thÕ kØ XVI ®Õn cuèi thÕ kØ XVIII)
A. CHUÈN KIÕN THøC, KÜ N¡NG TRONG CH¦¥NG TR×NH
Kh¸i qu¸t vÒ sù chuyÓn biÕn kinh tÕ, x· héi dÉn ®Õn c¸c cuéc c¸ch m¹ng t s¶n ®Çu tiªn. Nguyªn nh©n s©u xa, duyªn cí trùc tiÕp cña c¸c cuéc c¸ch m¹ng.
C¸ch m¹ng Hµ Lan gi÷a thÕ kØ XVI.
C¸ch m¹ng t s¶n Anh gi÷a thÕ kØ XVII.
ChiÕn tranh giµnh ®éc lËp cña c¸c thuéc ®Þa Anh ë B¾c MÜ. Tuyªn ng«n §éc lËp, sù thµnh lËp Hîp chóng quèc MÜ.
C¸ch m¹ng t s¶n Ph¸p cuèi thÕ kØ XVIII:
+ Ph©n tÝch t×nh h×nh kinh tÕ vµ c¸c m©u thuÉn giai cÊp x· héi tríc c¸ch m¹ng.
+ Tr×nh bµy nh÷ng diÔn biÕn chÝnh qua c¸c giai ®o¹n c¸ch m¹ng Ph¸p : nÒn qu©n chñ lËp hiÕn, nÒn céng hoµ, nÒn chuyªn chÝnh d©n chñ c¸ch m¹ng, chiÕn tranh c¸ch m¹ng.
B. H¦íNG DÉN THùC HIÖN CHUÈN KIÕN THøC, KÜ N¡NG I C¸CH M¹NG Hµ LAN Vµ C¸CH M¹NG T¦ S¶N ANH
1. C¸ch m¹ng Hµ Lan
BiÕt ®îc nh÷ng nÐt chÝnh vÒ vÞ trÝ ®Þa lÝ, t×nh h×nh x· héi, kinh tÕ cña Nª-®Ðc-lan tríc c¸ch m¹ng vµ diÔn biÕn chÝnh, ý nghÜa cña cuéc c¸ch m¹ng t s¶n ®Çu tiªn trªn thÕ giíi :
Vµo thÕ kØ XVI, nÒn kinh tÕ t b¶n chñ nghÜa ë Nª-®Ðc-lan ph¸t triÓn m¹nh nhÊt ch©u ¢u. Nhng nh©n d©n Nª-®Ðc-lan l¹i bÞ V¬ng quèc T©y Ban Nha thèng trÞ (tõ thÕ kØ XII), ng¨n c¶n sù ph¸t triÓn nµy.
ChÝnh s¸ch cai trÞ hµ kh¾c cña chÕ ®é phong kiÕn T©y Ban Nha cµng lµm t¨ng thªm m©u thuÉn d©n téc. NhiÒu cuéc ®Êu tranh cña nh©n d©n Nª-®Ðc-lan chèng l¹i chÝnh quyÒn phong kiÕn T©y Ban Nha ®· diÔn ra, ®Ønh cao lµ cuéc khëi nghÜa cña nh©n d©n miÒn B¾c
Nª-®Ðc-lan (8 1566).
N¨m 1581, c¸c tØnh miÒn B¾c Nª-®Ðc-lan ®· thµnh lËp "C¸c tØnh liªn hiÖp" (sau lµ Céng hoµ Hµ Lan), nhng thùc d©n T©y Ban Nha kh«ng chÊp nhËn vµ cuéc ®Êu tranh vÉn tiÕp diÔn.
N¨m 1648, chÝnh quyÒn T©y Ban Nha c«ng nhËn nÒn ®éc lËp cña Hµ Lan. Cuéc c¸ch m¹ng kÕt thóc, Hµ Lan ®îc gi¶i phãng.
ý nghÜa :
+ C¸ch m¹ng Hµ Lan thÕ kØ XVI lµ cuéc c¸ch m¹ng t s¶n ®Çu tiªn trªn thÕ giíi.
+ C¸ch m¹ng ®· lËt ®æ ¸ch thèng trÞ cña thùc d©n T©y Ban Nha, më ®êng cho chñ nghÜa t b¶n ph¸t triÓn.
2. C¸ch m¹ng t s¶n Anh
BiÕt ®îc nh÷ng nÐt chÝnh vÒ t×nh h×nh kinh tÕ, chÝnh trÞ, x· héi Anh tríc c¸ch m¹ng. Tr×nh bµy diÔn biÕn chÝnh trªn lîc ®å vµ ý nghÜa cña cuéc C¸ch m¹ng t s¶n Anh :
Níc Anh tríc c¸ch m¹ng :
+ §Õn thÕ kØ XVII, nÒn kinh tÕ t b¶n chñ nghÜa ë Anh ®· ph¸t triÓn m¹nh víi nhiÒu c«ng trêng thñ c«ng nh luyÖn kim, lµm sø, len d¹,... Trong ®ã, Lu©n §«n trë thµnh trung t©m c«ng nghiÖp, th¬ng m¹i vµ tµi chÝnh lín nhÊt níc Anh.
+ ë n«ng th«n, nhiÒu quý téc phong kiÕn ®· chuyÓn sang kinh doanh theo con ®êng t b¶n, b»ng c¸ch "rµo ®Êt cíp ruéng", biÕn ruéng ®Êt chiÕm ®îc thµnh nh÷ng ®ång cá, thuª c«ng nh©n nu«i cõu ®Ó lÊy l«ng cung cÊp cho thÞ trêng. Hä trë thµnh tÇng líp quý téc míi, cßn n«ng d©n mÊt ®Êt th× nghÌo khæ.
H×nh thµnh kh¸i niÖm "rµo ®Êt cíp ruéng".
+ Trong khi ®ã, chÕ ®é phong kiÕn tiÕp tôc k×m h·m giai cÊp t s¶n vµ quý téc míi, ng¨n c¶n hä ph¸t triÓn theo con ®êng t b¶n.
V× vËy, giai cÊp t s¶n vµ quý téc míi ®· liªn minh l¹i víi nhau nh»m lËt ®æ chÕ ®é phong kiÕn chuyªn chÕ, x¸c lËp quan hÖ s¶n xuÊt t b¶n chñ nghÜa.
DiÔn biÕn chÝnh cña cuéc c¸ch m¹ng :
C¸ch m¹ng t s¶n Anh ®îc chia lµm hai giai ®o¹n :
+ Giai ®o¹n 1 (1642 – 1648)
N¨m 1640, vua S¸c-l¬ I triÖu tËp Quèc héi Anh (Quèc héi gåm phÇn lín lµ quý téc míi) nh»m ®Æt ra thuÕ míi, thùc hiÖn chÝnh s¸ch cai trÞ ®éc ®o¸n cña m×nh. Quèc héi ®îc sù ñng hé cña nh©n d©n ®· ph¶n ®èi kÞch liÖt vµ S¸c-l¬ I liÒn chuÈn bÞ lùc lîng chèng l¹i
Quèc héi.
N¨m 1642, néi chiÕn bïng næ, bíc ®Çu th¾ng lîi nghiªng vÒ phÝa nhµ vua. Nhng tõ khi ¤-li-v¬ Cr«m-oen lªn lµm chØ huy qu©n ®éi Quèc héi, x©y dùng ®éi qu©n cã kØ luËt ®· liªn tiÕp ®¸nh b¹i qu©n ®éi cña nhµ vua. S¸c-l¬ I bÞ b¾t.
+ Giai ®o¹n 2 (1649 – 1688)
Ngµy 30 – 1 – 1649, tríc ¸p lùc cña quÇn chóng nh©n d©n, vua S¸c-l¬ I ®· bÞ xö tö. Níc Anh chuyÓn sang nÒn céng hoµ vµ c¸ch m¹ng ®¹t tíi ®Ønh cao. Tuy nhiªn, chØ cã giai cÊp t s¶n vµ quý téc míi ®îc hëng quyÒn lîi. V× vËy, nh©n d©n tiÕp tôc ®Êu tranh.
§Ó ®èi phã víi cuéc ®Êu tranh cña nh©n d©n, quý téc míi vµ t s¶n l¹i tho¶ hiÖp víi phong kiÕn, ®a Vin-hem ¤-ran-gi¬ (Quèc trëng Hµ Lan vµ lµ con rÓ cña vua Giªm II) lªn ng«i, thiÕt lËp chÕ ®é qu©n chñ lËp hiÕn.
C¸ch m¹ng t s¶n Anh kÕt thóc.
ý nghÜa lÞch sö :
+ Cuéc c¸ch m¹ng t s¶n Anh do quý téc míi liªn minh víi giai cÊp t s¶n l·nh ®¹o, ®îc ®«ng ®¶o quÇn chóng nh©n d©n ñng hé ®· giµnh ®îc th¾ng lîi, ®a níc Anh ph¸t triÓn theo con ®êng t b¶n chñ nghÜa.
+ Tuy nhiªn, ®©y lµ cuéc c¸ch m¹ng kh«ng triÖt ®Ó v× vÉn cßn
ng«i vua.
+ C¸ch m¹ng chØ ®¸p øng ®îc quyÒn lîi cho giai cÊp t s¶n vµ quý téc míi, cßn nh©n d©n kh«ng ®îc hëng g×.
Quan s¸t h×nh 52 ¤.Cr«m-oen (SGK) vµ nhËn xÐt vÒ vai trß cña «ng ®èi víi cuéc c¸ch m¹ng.
Chia sẻ với bạn bè của bạn: |