Khả năng cạnh tranh trung bình theo DRC

Nghiên cứu khả năng cạnh tranh theochỉ số DRC với số liệu năm 2004 cho thấy với DRC =0.9, cho thấy Việt Nam vẫn có lợi và có khả năng cạnh tranh trong xuất khẩu tuy nhiên khả năng cạnh tranh của dứa là thấp hơn so với các mặt hàng khác.

Hình 5.44. DRC của một số mặt hàng năm 2003

Thiếu thương hiệu mạnh

Sự phụ thuộc thương hiệu vào khách hàng làm cho các doanh nghiệp phải bán giá thấp, nhiều khi bị ép giá. Tình trạng này không chỉ đối với rau qủa mà còn đối với nhiều nông sản khác. Chính sự không có thương hiệu làm cho các doanh nghiệp xuất khẩu nông sản của chúng ta hàng năm mất đi hàng triệu USD.

Hiệp định thương mại Việt Mỹ đã thúc đẩy mạnh buôn bán giữa hai nước. Kể từ khi ký hiệp định, xuất khẩu nông sản nói chung và dứa nói riêng sang Mỹ đã tăng lên nhanh chóng. Điều này cho thấy những lợi thế từ việc ký kết cac hiệp định thương mại tạo hành lang thông thoáng cho sản phẩm Việt Nam xâm nhập vào các thị trường nước ngoài. Việc Thái Lan và Trung Quốc ký hiệp định buôn bán rau quả đã làm cho xuất khẩu của Việt nam sang Trung Quốc giảm mạnh, ảnh hưởng rất lớn tới tình hình xuất khẩu quả chung của Việt Nam do Trung Quốc là thị trường chính của Việt Nam.

4. 
   Phân tích SWOT
   

6. 
   Kết luận
   

• 
  Việt Nam có lợi thế mạnh trong xuất khẩu gạo, nhất là ở vùng Đồng bằng sông Cửu Long. Hiện nay, Việt Nam có lợi thế năng suất cao, giá thành sản xuất thấp. Hơn nữa, lúa gạo là nông sản mũi nhọn và được sự quan tâm rất lớn của Nhà nước và cố gắng giữ ổn định diện tích. Xuất khẩu gạo của Việt Nam ngày càng chiếm lĩnh thị trường thế giới. Tuy nhiên, Việt Nam cịu sự cạnh tranh rất mạnh từ nước xuất khẩu hàng đầu thế giới là Thái Lan.
  

Bên cạn đó, có hai nước có tiềm năng xuất khẩu mạnh là Myanmar và Camphuchia. Hai nước này có thể sẽ là những đối thủ cạnh tranh mạnh về xuất khẩu gạo của Việt Nam và cả Thái Lan trong tương lại.

Một vấn đề nữa còn tồn tại đối với sản phẩm lúa gạo là hiện nay tỷ lệ hao hụt quá cao và điều này mang lại tổn thất rất lớn. Hơn nữa nhìn chung thương hiệu gạo của Việt Nam chưa có, ảnh hưởng ít nhiều đến gía trị xuất khẩu.

Một khó khăn nữa đối với ngành lúa gạo Việt Nam là dù đang là nước xuất khẩu gạo nhất nhì thế giới nhưng Việt Nam không chủ động được giống lúa, hàng năm phải nhập một lượng giống khá lớn từ nước ngoài, chủ yếu là Trung Quốc. Đây thực sự là những thách thức lớn và ảnh hưởng không nhỏ tới mức cung gạo.

• 
  Nhìn chung khi thực hiện việc cắt giảm thuế quan trong AFTA, ngành chăn nuôi lợn không chịu sự ảnh hưởng mạnh. Mặc dù hiện nay Việt Nam không có lợi thế trong xuất khẩu thịt lợn nhưng sự cạnh tranh cũng sẽ không mạnh do có một số nguyên nhân sau:
  

• 
  Sự phát triển chăn nuôi trong nước cũng đang phát triển khá mạnh, sự tăng trưởng nhanh này ngày càng đáp ứng nhu cầu tiêu thụ trong nước. Với mức thu nhập dân cư đang tăng lên, việc tập trung vào thị trường nội địa là hướng phát triển tốt. Trong khi đó các nước trong khối ASEAN không phát triển mạnh chăn nuôi lợn, vì thế áp lực cạnh tranh trên sân nhà không nhiều. Tuy nhiên để có thể đẩy mạnh xuất khẩu sang các nước này cũng không hẳn dễ dàng do sản phẩm thịt lợn của Việt Nam còn nhiều hạn chế (giá thành cao, chất lượng chưa đáp ứng nhu cầu) và do thói quen tiêu dùng của các nước trong khu vực không tiêu thụ sản phẩm thịt lợn nhiều.
  
• 
  Do thói quen tiêu dùng thịt tươi của người dân Việt Nam. Hiện nay có một số sản phẩm nhập ngoại phân phối qua siêu thị (đóng gói sẵn, đông lạnh) nhưng cũng không đươc người tiêu dùng ưa thích. Việc tiêu thụ các sản phẩm tươi là thói quen của người Việt Nam vì thế những snả phẩm đông lạnh nhập khẩu khó cạnh tranh. Hơn nữa việc mua bán qua sieu thị chưa phải là thói quen của người Việt Nam vì thế lượng hàng tiêu thụ qua kênh này còn rất hạn chế.
  

• 
  Đối với sản phẩm thịt gà sẽ chịu sự cạnh tranh mạnh từ Thái Lan. Hiện nay, hiệu quả sản xuất gà của Việt Nam thấp hơn nhiều so với Thái LaN, giá thành của Việt Nam cao hơn. Tuy nhiên trong ngắn hạn chưa phải là vấn đề lớn do thói quen tiêu dùng gà giống nội và sản phẩm tươi sống (không qua đông lạnh). Nhưng nếu trong dài hạn khi giá thành của thịt gà Việt Nam đắt hơn, chất lượng lại không đảm bảo (nhất là xảy ra bệnh dịch), người tiêu dùng mất lòng tin sẽ chuyển sang sản phẩm nhập ngoại. Chính vì thế việc chăn nuôi những sản phẩm an toàn, xây dựng vùng chăn nuôi sạch bệnh là vấn đề rất cần thiết. Để thực hiện điều này thì vai trong của kiểm dịch là rất cần thiết.
  
• 
  Sản phẩm chè là sản phẩm ít chịu cạnh tranh nhất khi thực hiện cắt giảm thuế quan CEPT. Hiện nay, mức độ cạnh tranh của sản phẩm chè trong xuất khẩu ở mức trung bình. Vấn đề hiện nay là làm sao tăng cường khả năng cạnh tranh của sản phẩm chè trong những năm tới.
  

• 
  Đối với sản phẩm tiêu: Việt Nam là nước có lợi mạnh trong xuất khẩu tiêu.Việt Nam chịu sự cạnh tranh mạnh trong xuất khẩu tiêu từ Indonesia và Malaysia. Tuy nhiên, sự cạnh tranh chủ yếu diễn ra trên thị trường xuất khẩu. Để có thể nâng cao khả năng cạnh tranh của sản phẩm, duy trì và phát triển xuất khẩu cần tập trung mạnh vào khâu nguyên liệu và chế biến hơn nữa. Trong đó, việc phát triển vùng nguyên liệu tập trung không bị sâu bệnh, và phát triển tiêu chế biến theo công nghệ cao (ASTA) là rất cần thiết.
  

• 
  Đối với sản phẩm dứa: đây là sản phẩm chịu sự cạnh tranh mạnh với các nước trong khối ASEAN. Tuy nhiên sự cạnh tranh này diễn ra mạnh ở bên thị trường xuất khẩu. Giá thành xuất khẩu của Việt Nam còn cao, thương hiệu yếu, chủ yếu vẫn xuất qua trung gian… Hiện nay, Việt Nam không có lợi thế mạnh trong xuất khẩu mặt hàng này. Tuy nhiên việc mở rộng ra các thị trường là thuận lợi giúp Việt Nam có thể phát triển, mở rộng sản xuất và xuât khẩu. Để có thể nâng cao khả năng cạnh tranh sản phẩm dứa xuất khẩu Việt Nam cần chú ý cải thiện một số vấn đề sau:
  

• 
  Nâng cao áp dụng giống mới năng suất cao nhằm giảm giá thành nguyên liệu, tăng cường đầu tư cho áp dụng giống mới CAYEN.
  
• 
  Hỗ trợ tăng cường công tác xúc tiến thương mại, ký kết các hiệp định thương mại
  
• 
  Cải tiến hệ thống công nghệ chê biến, nâng cao chất lượng
  
• 
  Hỗ trợ nâng cao năng lực của các doanh nghiệp, nhất là các kiến thức hộ nhập.