II. CÁC PHƯƠNG PHÁP NỔ MÌN

II. CÁC PHƯƠNG PHÁP NỔ MÌN

Đây là phương pháp đang được áp dụng trên địa bàn tỉnh. Nội dung của phương pháp này là kíp vi sai được cho xuống lỗ khoan trong quá trình nạp thuốc. Tùy theo sơ đồ bãi mìn để bố trí vi sai cho phù hợp, đảm bảo khi nổ sẽ tạo ra nhiều mặt thoáng tự do để làm tơi đất đá, tránh hậu xung, tăng hiệu quả phá đá khi nổ mìn. Cấu trúc lỗ khoan nổ mìn trong phương pháp nổ vi sai với kíp xuống lỗ được trình bày trong Hình 1a.

Phương pháp này đã được áp dụng tại các mỏ trên địa bàn tỉnh tập trung chủ yếu ở các cụm mỏ Thiện Tân, Phước Tân, SoKlu. Về bản chất, phương pháp nổ vi sai bằng dây nổ với kíp vi sai rải mặt không khác phương pháp nổ vi sai với kíp xuống lỗ, đều nổ bằng kíp vi sai. Tuy nhiên, về mức độ an toàn trong thi công lại cao hơn nhiều, đặc biệt là khi thời tiết khó khăn (có sấm sét) hoặc trong xử lý mìn câm. Cấu trúc lỗ khoan nổ mìn bằng phương pháp nổ vi sai dây nổ, kíp rải mặt được trình bày trong Hình 1b.

Đây là phương pháp nổ mìn không dùng điện, là phương pháp nổ mìn tiên tiến trên thế giới. Hiện nay phương pháp này đã được áp dụng tại các mỏ ở khu vực ven thành phố Biên Hòa nơi tập trung đông dân cư và các công trình công cộng, xí nghiệp…… Về bản chất, đây vẫn là phương pháp nổ vi sai, tuy nhiên phương pháp này cho phép điều khiển nổ trong một bãi mìn không có hoặc có rất ít lỗ khoan trùng nhau. Đồng thời cho phép tạo ra được nhiều mặt thoáng phụ làm tăng suất phá đá, giảm lượng đá quá cỡ và giảm hậu xung sau khi nổ mìn. Cấu trúc lỗ khoan nổ mìn bằng phương pháp nổ vi sai phi điện được trình bày trong Hình 1c.

Dây điện Kíp vi sai Kíp phi điện TM

Bua

Thuốc nổ Dy nổ Dy truyền nổ

Kíp vi sai

iii. KHÁI QUÁT LỊCH SỬ PHÁT TRIỂN QUÁ TRÌNH SỬ DỤNG VẬT LIỆU NỔ CÔNG NGHIỆP TRONG HOẠT ĐỘNG KHAI THÁC ĐÁ XÂY DỰNG

Phương pháp này được áp dụng từ những năm đầu giải phóng đến khoảng giữa thập kỷ 80 của thế kỷ trước. Vật liệu nổ sử dụng bao gồm thuốc nổ, kíp thường và dây cháy chậm. Kích nổ bằng phương pháp đốt mìn. Đây là phương pháp nổ rất nguy hiểm cho người làm công tác bắn mìn, đồng thời hạn chế sản lượng khai thác rất nhiều.

Phương pháp này được áp dụng vào giữa thập niên 80 đến đầu thập niên 90 của thế kỷ trước. So với phương pháp trên, phương pháp này đã tiến thêm một bậc, an toàn hơn cho người làm công tác bắn mìn. Tuy nhiên, do kíp điện thường có chế độ nổ tức thời nên toàn bộ lỗ khoan trong một bãi nổ nổ cùng một lúc, gây chấn động và đá văng xa, ảnh hưởng rất nhiều đến môi trường xung quanh. Đồng thời phương pháp này cũng hạn chế đến sản lượng khai thác đá.

Sự ra đời của kíp vi sai đã tác động rất lớn đến năng suất và mức độ an toàn trong khai thác đá xây dựng. Ý thức được vấn đề này, các doanh nghiệp hoạt động khai thác đá xây dựng đã nhanh chóng triển khai áp dụng trong khai thác đá xây dựng. Phương pháp này cho phép khai thác với sản lượng lớn, tăng mức độ an toàn trong khai thác đá so với các phương pháp cũ. Tuy nhiên, phương pháp này vẫn có những mức độ nguy hiểm nhất định cho người sử dụng, nhất là trong quá trình cho kíp xuống lỗ và khi thời tiết xấu, hoặc xử lý mìn câm.

Dây nổ ra đời cho phép các doanh nghiệp giải quyết được các nguy hiểm cho người tham gia công tác nổ mìn khi bắn mìn bằng phương pháp vi sai, cho kíp xuống lỗ. Phương pháp này hiện đang được áp dụng ở các mỏ đá trên địa bàn tỉnh từ đầu những năm 2000 đến nay.

Đây là công nghệ mới ra đời, hiện đang được triển khai áp dụng trong khai thác đá vôi, than. Công nghệ này cho phép vi sai toàn bộ lỗ khoan trong một bãi nổ, gia tăng mức độ an toàn trong khai thác đá xây dựng, tránh được rủi ro vì những yếu tố thời tiết, an toàn hơn cho người tham gia công tác bắn mìn. Sự ra đời của công nghệ nổ mìn phi điện cho phép nâng sản lượng mỏ lên đến mức cao nhất, giảm chi phí phá đá quá cỡ cũng như hậu xung sau khi nổ mìn.

Như vậy, cùng với các tiến bộ khoa học kỹ thuật, các phương pháp nổ mìn cũng như chủng loại vật liệu nổ, thiết bị nổ ngày một tiên tiến, an toàn hơn cho phép công tác khoan bắn mìn trong khai thác khoáng sản gia tăng mức độ an toàn cho người sử dụng, giảm thiểu các tác động tiêu cực đến môi trường trong khai thác.

CHƯƠNG II: MỤC TIÊU, NHIỆM VỤ, PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU VÀ KHỐI LƯỢNG THỰC HIỆN