Ch¬ng 2
§èi tîng vµ ph¬ng ph¸p nghiªn cøu
2.1. §Þa ®iÓm vµ §èi tîng nghiªn cøu
2.1.1. §Þa ®iÓm
Hai x· Phong S¬n vµ Phong Xu©n thuéc huyÖn Phong §iÒn tØnh Thõa Thiªn HuÕ lµ mét cÆp x· c¸c ®Æc ®iÓm vÒ ®Þa lý, kinh tÕ, d©n c t¬ng ®èi gièng nhau ®îc lùa chän tõ c¸c cÆp x· thuéc ba huyÖn: Phong §iÒn, Qu¶ng §iÒn vµ H¬ng Trµ.
2.1.2. §Æc ®iÓm chung vÒ ®Þa ®iÓm nghiªn cøu
Phong s¬n lµ mét x· b¸n trung du c¸ch thµnh phè HuÕ 32 km vÒ phÝa T©y b¾c. Gåm 13 th«n víi sè hé gia ®×nh 2000, sè d©n 10.624, trong ®ã phô n÷ løa tuæi sinh ®Î 1000 ngêi, trÎ em < 15 tuæi 3000, trÎ em < 60 th¸ng tuæi lµ 850. 99.9% lµ d©n téc Kinh vµ 0.1% lµ d©n téc V©n KiÒu. M¹ng líi c¬ së y tÕ cã 1 tr¹m y tÕ gåm 1 b¸c sü, 2 y t¸ vµ 1 n÷ hé sinh.
Phong Xu©n lµ mét x· c¸ch thµnh phè HuÕ kho¶ng 38 km vÒ phÝa T©y nam lµ mét x· kinh tÕ míi vµ vïng ®åi nói. Gåm 15 th«n vµ sè d©n 5250 ngêi. Phô n÷ ë løa tuæi sinh ®Î 514 trÎ em < 15 tuæi 1500, trÎ em < 5 tuæi 500. D©n sè t¹i x· Phong Xu©n 100 % lµ d©n téc Kinh. M¹ng líi c¬ së y tÕ cã mét tr¹m y tÕ víi 1 y sü, 2 y t¸ vµ 1 n÷ hé sinh.
2.1.3. §èi tîng nghiªn cøu
Tiªu chuÈn chän ®èi tîng:
-Bµ mÑ tuæi sinh në: 20-35 tuæi.
-TrÎ em díi 5 tuæi.
-§ång ý tham gia nghiªn cøu
Tiªu chuÈn lo¹i trõ:
-TrÎ em díi 5 tuæi bÞ c¸c bÖnh bÈm sinh (ThiÓu n¨ng n·o, søt m«i hë hµm Õch, Tim bÈm sinh...)
- C¸c bµ mÑ bÞ m¾c c¸c bÖnh nh ung th, sèt rÐt, ch¶y m¸u d¹ dµy ruét, uèng bæ sung viªn s¾t trong 1 n¨m qua hoÆc cã dÊu hiÖu bÞ m¾c c¸c bÖnh m·n tÝnh : ThËn, gan...
2.2. Ph¬ng ph¸p nghiªn cøu
§©y lµ nghiªn cøu can thiÖp "gi¸o dôc truyÒn th«ng tÝch cùc trªn céng ®ång"
2.2.1. ThiÕt kÕ nghiªn cøu
T¬ng øng c¸c môc tiªu cña, ®Ò tµi ®îc thùc hiÖn bëi hai nghiªn cøu:
- ThiÕt kÕ nghiªn cøu m« t¶:
+ Môc tiªu: §¸nh gi¸ t×nh tr¹ng dinh dìng bµ mÑ, trÎ em. T×nh tr¹ng thiÕu m¸u vµ kiÕn thøc thùc hµnh dinh dìng.
+ Ph¬ng ph¸p nghiªn cøu: Nghiªn cøu c¾t ngang, m« t¶ thùc tr¹ng dinh dìng vµ thiÕu m¸u ë bµ mÑ, trÎ em cã so s¸nh. C¸c yÕu tè ¶nh hëng kiÕn thøc, th¸i ®é, thùc hµnh dinh dìng ®îc xem xÐt lµ: v¨n ho¸, nghÒ nghiÖp, tuæi ngêi mÑ, thu nhËp kinh tÕ hé gia ®×nh, sù s½n cã c¸c ph¬ng tiÖn truyÒn th«ng...
+ Cì mÉu: ¸p dông c«ng thøc chän mÉu
z²p(1-p)
n = --------------------
e²
Víi tû lÖ suy dinh dìng ë trÎ em díi 5 tuæi 35%, bµ mÑ lµ 32% ®îc xem nh lµ p íc ®o¸n vµ ®Ó cã sai sè cho phÐp e= 0,05 (5%) ë ngìng tin cËy 95% ta sÏ tÝnh ®îc 353 trÎ vµ 334 bµ mÑ cÇn tham gia vµo ®iÒu tra c¸c chØ sè nh©n tr¾c. Tuy nhiªn theo kh¶o s¸t s¬ bé t¹i thùc ®Þa chóng t«i thÊy sè trÎ vµ sè bµ mÑ trong ®èi tîng trªn t¹i hai x· nghiªn cøu nhiÒu h¬n kh«ng nhiÒu v× vËy chóng t«i quyÕt ®Þnh ®iÒu tra c¸c chØ sè nh©n tr¾c trªn toµn bé trÎ em díi 5 tuæi vµ toµn bé bµ mÑ 20-35 tuæi.
- ThiÕt kÕ nghiªn cøu can thiÖp:
+Môc tiªu: §¸nh gi¸ hiÖu qu¶ cña GDTTTC lµm gi¶m tû lÖ thiÕu m¸u:
+ Ph¬ng ph¸p chän mÉu: Theo ph¬ng ph¸p ngÉu nhiªn hÖ thèng tõ danh s¸ch c¸c bµ mÑ tuæi sinh ®Î vµ c¸c bµ mÑ cã con tõ 6-24 th¸ng.
+ Cì mÉu: Cì mÉu ®îc tÝnh theo c«ng thøc Hassard.
(Z+Z)
n = 2 [ --------------------- ]²
₁ -₂
-
Z+Z: ChØ sè lîng mÉu mong muèn
-
Z =1,96 (=0.05)
-
Z = 0.84(= 0.02)
-
Z+Z = 2,8
-
₁ -₂ =Hai trÞ sè trung b×nh kh¸c nhau mong muèn cña Hb = 5g/l [2].
-
: §é lÖch chuÈn gia hai sè trung b×nh kh¸c nhau cña Hb = 9 [2].
2,8X9
n = 2 [ --------------------- ]² = 51
5
§Ò phßng sè trÎ bá dë nghiªn cøu nªn ®îc céng thªm 20% cña 51 lµ 10.
X· Phong S¬n
X· Phong Xu©n
1. §iÒu tra c¬ b¶n
Toµn bé bµ mÑ 20-35 tuæi
Toµn bé trÎ em < 5 tuæi
1. §iÒu tra nh©n tr¾c
2. XÐt nghiÖm m¸u:
60 Bµ mÑ mçi x·:
60 Bµ mÑ cã con XN m¸u:
XN Hemoglobin
2. XÐt nghiÖm m¸u:
60 trÎ 6- 24 th¸ng mçi x·:
+ XN Hemoglobin
+ XN Ferritin
3. §iÒu tra KAP
----------------------------------------
4. §iÒu tra khÈu phÇn
+ Hái ghi 24 giê qua
+ §iÒu tra tÇn suÊt tiªu thô thùc phÈm
C¸c ho¹t ®éng can thiÖp truyÒn th«ng
§iÒu tra cuèi
X· can thiÖp
X· chøng
S¬ ®å 1.2. S¬ ®å tæ chøc can thiÖp
-Chän ngÉu nhiªn mét x· ®Ó can thiÖp vµ x· cßn l¹i lµ ®èi chøng. KÕt qu¶ lµ x· Phong Xu©n lµ x· can thiÖp can thiÖp vµ x· Phong S¬n lµ x· ®èi chøng.
2.2.2. Ph¬ng ph¸p can thiÖp vµ c¸ch ®¸nh gi¸
Nhãm can thiÖp: TruyÒn th«ng tÝch cùc cã sù tham gia cña céng ®ång vÒ phßng chèng bÖnh thiÕu m¸u dinh dìng b»ng:
- T¨ng cêng kiÕn thøc, thùc hµnh dinh dìng: biÕt c¸ch lùa chän thùc phÈm ®a d¹ng s½n cã trªn thÞ trêng.
- KhuyÕn khÝch ®Èy m¹nh c¸c nghÒ tiÓu thñ c«ng t¹i ®Þa ph¬ng ®Ó t¨ng thu nhËp, t¨ng søc mua c¸c ®a d¹ng thùc phÈm c¶i thiÖn b÷a ¨n
- Ph¸t triÓn « dinh dìng gia ®×nh th«ng qua hÖ sinh th¸i VAC ®Ó cã nhiÒu thùc phÈm ®a d¹ng t¹i ®Þa ph¬ng c¶i tiÕn b÷a ¨n gia ®×nh.
Nhãm chøng: Kh«ng can thiÖp.
C«ng cô truyÒn th«ng:
-Th«ng qua héi th¶o vµ th¶o luËn nhãm ®Ó cïng céng ®ång ®Ó thèng nhÊt mét cuèn s¸ch nhá (Booklet) vÒ phßng chèng bÖnh thiÕu m¸u dinh dìng gåm nh÷ng néi dung sau:
+ ThiÕu m¸u thiÕu s¾t lµ gi?
+ Nh÷ng dÊu hiÖu ®Ó nhËn biÕt cña thiÕu m¸u dinh dìng
+ HËu qu¶ cña thiÕu m¸u dinh dìng
+ Nguyªn nh©n cña thiÕu m¸u dinh dìng
+ C¸c biÖn ph¸p phßng chèng thiÕu m¸u dinh dìng.
+ lµm thÕ nµo ®Ó thøc ¨n thËt phong phó vµ ®a d¹ng víi c¸c thùc phÈm giµu s¾t s½n cã t¹i ®Þa ph¬ng.
+ Lµm thÕ nµo ®Ó t¨ng thu nhËp, t¨ng søc mua c¸c thùc phÈm c¶i thiÖn ®a d¹ng b÷a ¨n.
+ Lµm thÕ nµo ®Ó ph¸t triÓn « dinh dìng gia ®×nh th«ng qua hÖ sinh th¸i VAC ®Ó cã nhiÒu thùc phÈm ®a d¹ng t¹i ®Þa ph¬ng c¶i tiÕn b÷a ¨n gia ®×nh (Giíi thiÖu nh÷ng thùc phÈm giµu s¾t s½n cã t¹i ®Þa ph¬ng).
- Biªn so¹n tê r¬i, poster víi nh÷ng th«ng ®iÖp chÝnh vÒ thiÕu m¸u dinh dìng vµ c¸ch phßng chèng.
- In nh÷ng th«ng ®iÖp chÝnh vÒ c¸ch phßng bÖnh thiÕu m¸u b»ng sö dông ®a d¹ng ho¸ nh÷ng nguån thùc phÈm s½n cã t¹i ®Þa ph¬ng lªn cÆp s¸ch cña häc sinh.
C¸c ho¹t ®éng truyÒn th«ng:
- Tæ chøc héi th¶o víi l·nh ®¹o ®Þa ph¬ng, tr¹m y tÕ , Ban gi¸m hiÖu c¸c trêng t¹i ®Þa ph¬ng th«ng b¸o t×nh h×nh t×nh tr¹ng dinh dìng vµ thiÕu m¸u qua kÕt qu¶ ®iÒu tra ban ®Çu, th¶o luËn nh÷ng biÖn ph¸p can thiÖp truyÒn th«ng thÝch hîp ®èi víi ®Þa ph¬ng.
- TËp huÊn cho c¸n bé y tÕ t¹i ®Þa ph¬ng vÒ chiÕn luîc truyÒn th«ng.
- TËp huÊn cho c¸c céng t¸c viªn (CTV y tÕ, CTV Dinh dìng, Héi phô n÷, héi n«ng d©n) vÒ nguy c¬, hËu qu¶, c¸ch nhËn biÕt, c¸c biÖn ph¸p phßng chèng cã hiÖu qu¶ bÖnh thiÕu m¸u dinh dìng (cã thùc hµnh cho CTV vÒ c¸c thùc phÈm giµu s¾t, c¸ch c¶i tiÕn b÷a ¨n trong gia ®×nh b»ng sö dông ®a d¹ng thøc ¨n b»ng nh÷ng nguån thùc phÈm s½n cã t¹i ®Þa ph¬ng).
- Ph¸t ®éng vµ tæ chøc héi thi:
+ Ph¸t ®éng vµ tæ chøc héi thi t¹i trêng häc ®Ó huy ®éng sù tham gia cña gi¸o viªn häc sinh t×m hiÓu kiÕn thøc vÒ bÖnh thiÕu m¸u dinh duìng vµ c¸ch phßng chèng. Gi¸o viªn tham gia biªn so¹n c©u hái vµ ®¸p ¸n cho héi thi. Ph¸t ®éng phong trµo thi ®ua trong khèi häc sinh phæ th«ng vÒ t×m hiÓu kiÕn thøc vÒ bÖnh thiÕu m¸u vµ c¸ch phßng chèng. LiÖt kª nh÷ng lo¹i thùc phÈm giµu s¾t s½n cã t¹i ®Þa ph¬ng.
+ Ph¸t ®éng héi thi vên xanh vµ tæ chøc héi thi vên xanh t¹i c¸c th«n trong x· do héi n«ng d©n, héi phô n÷ vµ céng t¸c viªn Y tÕ ®¶m nhiÖm.
- Tæ chøc sinh ho¹t c©u l¹c bé phßng chèng bÖnh thiÕu m¸u dinh dìng cho c¸c bµ mÑ t¹i c¸c th«n sinh ho¹t ®Þnh kú do CTV phô tr¸ch: Trong nh÷ng buæi nµy c¸c ®èi tîng sÏ ®îc cung cÊp nh÷ng th«ng tin vÒ bÖnh thiÕu m¸u dinh dìng. Chia sÎ víi nhau kinh nghiÖm trong x©y dùng hÖ sinh th¸i VAC tËn dông ®a d¹ng nguån thùc phÈm s½n cã t¹i ®Þa ph¬ng ®Ó c¶i tiÕn b÷a ¨n gia ®×nh. NÕu cã thÓ sÏ khuyÕn khÝch c¸c h×nh thøc v¨n nghÖ nh ®ãng kÞch, tiÓu phÈm vµ c¸c bµi h¸t...
- Céng t¸c viªn: Lµ kªnh truyÒn th«ng trùc tiÕp, quan träng vµ quyÕt ®Þnh tíi sù thµnh c«ng trong giai ®o¹n can thiÖp. Hä võa lµ ngêi truyÒn th«ng trùc tiÕp cho c¸c ®èi tîng võa lµ ngêi trùc tiÕp th¨m viÕng, gióp ®ì vµ theo dâi (sö dông checklist) sù thay ®æi thùc hµnh cña c¸c ®èi tîng. Mçi CTV sÏ phô tr¸ch mét sè lîng nhÊt ®Þnh ®èi tîng can thiÖp.
- Hç trî vÒ c¬ së vÊt chÊt ®Ó thùc hiÖn c¶i thiÖn hÖ sinh th¸i VAC:
C¸c gièng c©y con giµu s¾t s½n cã t¹i ®Þa ph¬ng: Rau dÒn, rau muèng, rau c¶i, rau mång t¬i, c©y bÝ ®á...
Hç trî kinh phÝ lµm hµng rµo, mua gµ con: mçi hé 100.000®
- Hç trî 200 cÆp s¸ch cã in logo vµ in nh÷ng th«ng ®iÖp chÝnh vÒ c¸ch phßng bÖnh thiÕu m¸u b»ng sö dông ®a d¹ng ho¸ nh÷ng nguån thùc phÈm s½n cã t¹i ®Þa ph¬ng.
2.2.3. C¸c biÕn sè, chØ tiªu vµ ph¬ng ph¸p thu thËp sè liÖu
+ C¸c chØ tiªu Kinh tÕ x· héi (ph¬ng ph¸p pháng vÊn)
+ KiÕn thøc, th¸i ®é, thùc hµnh (KAP) sö dông c¸c s¶n phÈm giµu s¾t phßng chèng bÖnh thiÕu m¸u x¸c ®Þnh b»ng ph¬ng ph¸p KAP, pháng vÊn s©u (in depth interview), th¶o luËn nhãm cã ®Þnh híng (Focus Group Discussion)
+ KhÈu phÇn ¨n (®îc x¸c ®Þnh b»ng ph¬ng ph¸p hái ghi vµ tÇn suÊt tiªu thô thùc phÈm)
+ C¸c chØ sè nh©n tr¾c: C©n nÆng - C©n SECA, chiÒu cao: Thíc gç: ChiÒu cao n»m víi trÎ < 2 tuæi vµ chiÒu cao ®øng víi trÎ ≥ 2 tuæi.
+ XÐt nghiÖm m¸u:
*XÐt nghiÖm Hemoglobin m¸u:
Sö dông m¸y Hemocue: Do thuû ®iÓn s¶n xuÊt, m¸y gän, nhÑ, thuËn tiÖn khi sö dông t¹i céng ®ång. Lµ m¸y quang kÕ, ®Þnh lîng Hemoglobin m¸u mao m¹ch, tÜnh m¹ch hoÆc ®éng m¹ch. Tæ chøc Y tÕ ThÕ giíi ®· cã nhËn ®Þnh ph¬ng ph¸p nµy cã ®é nh¹y cao lµ 82.4% vµ ®é ®Æc hiÖu 94.2%. Trong ®iÒu kiÖn vµ nguån lùc cho phÐp viÖc ®Þnh lîng trùc tiÕp b»ng ph¬ng ph¸p trùc tiÕp lµ tiªu chuÈn vµng. Tuy nhiªn, trong ®iÒu kiÖn c¸c phßng xÐt nghiÖm b×nh thêng t¹i vïng s©u vïng xa th× cã thÓ sö dông ph¬ng ph¸p nµy [30].
ChuÈn bÞ thiÕt bÞ ®o hµm lîng Hemoglobin: M¸y hemocue: cãng chuÈn (Control cuvette) vµ cãng lÊy m¸u (microcuvette).
C¸ch ®o: Kh«ng dïng b«ng cån ®Ó lau m¸u, bá 2 giät m¸u ®Çu tiªn b»ng giÊy thÊm s¹ch. Khi thÊy giät m¸u tiÕp ®ñ lµm ®Çy cãng, ®a ®Çu nhän vµo chÝnh gi÷a giät m¸u, m¸u sÏ tù ch¶y vµo cãng. §Æt cãng vµo vÞ trÝ ®o cho m¸y ph©n tÝch. Sau 30-50 gi©y, mµn h×nh xuÊt hiÖn kÕt qu¶ Hb. §äc kÕt qu¶ vµ ghi vµo phiÕu.
2.3. Xö lý ph©n tÝch sè liÖu
+ Ph©n tÝch khÈu phÇn: PhÇn mÒm ACCESS
+ NhËp sè liÖu vµ tÝnh t×nh tr¹ng dinh dìng cña trÎ < 5 tuæi víi quÇn thÓ tham chiÕu NCHS cña Tæ chøc Y tÕ thÕ giíi: C©n nÆng/ tuæi- ChiÒu cao/ tuæi - C©n nÆng/ chiÒu cao.
+ C¸c chØ sè nh©n tr¾c: c©n nÆng, chiÒu cao), tû lÖ thiÕu m¸u (Hemoglobin, feritin), mèi liªn quan gi÷a t×nh tr¹ng dinh dìng, thiÕu m¸u vµ khÈu phÇn ¨n - so s¸nh tríc vµ sau can thiÖp: PhÇn mÒm SPSS10.0.
2.4. Thêi gian nghiªn cøu
Tõ th¸ng 7/2005 ®Õn th¸ng 12/2006.
2.5. C¸c bíc tæ chøc nghiªn cøu
Bíc 1: NhËn ®Þnh vÊn ®Ò.
Tæ chøc héi th¶o c¸c chuyªn gia vÒ lÜnh vùc dinh dìng truyÒn th«ng t¹i Th¸i nguyªn víi môc ®Ých x¸c ®Þnh kÕ ho¹ch tæng thÓ. Trong héi th¶o sÏ dùa vµo th«ng tin chung vÒ t×nh tr¹ng thiÕu dinh dìng, thiÕu vi chÊt dinh dìng ë ViÖt nam vµ c¸c quèc gia kh¸c trªn thÕ giíi ®Ó nhËn ®Þnh vÊn ®Ò. Trong héi th¶o còng x¸c ®Þnh vµ ph©n c«ng tr¸ch nhiÖm cña mçi thµnh viªn trong dù ¸n. X©y dùng vµ thiÕt kÕ bé c«ng cô ®iÒu tra c¬ b¶n, thèng nhÊt vÒ ph¬ng ph¸p.
Bíc 2: ChuÈn bÞ cho kÕ ho¹ch can thiÖp.
TiÕn hµnh héi th¶o víi l·nh ®¹o huyÖn vµ l·nh ®¹o hai x· triÓn khai dù ¸n giíi thiÖu ý ®Þnh vµ kÕ ho¹ch triÓn khai dù ¸n. Tranh thñ sù ñng hé vµ gióp ®ì cña ®Þa ph¬ng trong triÓn khai dù ¸n. TiÕp tôc hoµn thiÖn vµ thö bé c«ng cô ®iÒu tra. Sau khi ®· hoµn thiÖn vµ thö bé c©u hái tiÕn hµnh thµnh lËp vµ tËp huÊn cho nhãm ®iÒu tra. §iÒu tra c¬ b¶n ®îc tiÕn hµnh ngay sau khi c¸c nhãm ®· ®îc tËp huÊn vµ ®· ®iÒu tra thö t¹i thùc ®Þa. Sè liÖu ®iÒu tra ®îc nhãm ®iÒu tra lµm s¹ch sè liÖu tríc khi göi vÒ ViÖn Dinh dìng quèc gia xö lý sè liÖu. KÕt qu¶ ®iÒu tra c¬ b¶n sÏ ®îc th¶o luËn kü trong héi th¶o t¹i thÞ x· Héi an víi c¸c chuyªn gia dinh dìng, truyÒn th«ng ®Ó ®Þnh râ môc tiªu vµ dù kiÕn kÕ ho¹ch can thiÖp.
Bíc 3: KÕ ho¹ch can thiÖp t¹i céng ®ång.
TiÕn hµnh héi th¶o t¹i HuÕ víi c¸c chuyªn gia dinh dìng, truyÒn th«ng. Trong héi th¶o tiÕp tôc th¶o luËn vÒ kÕt qu¶ ®iÒu tra c¬ b¶n vµ cïng nhau x¸c ®Þnh ®èi tîng truyÒn th«ng cña dù ¸n gåm:
+§èi tîng ®Ých: Phô n÷ tuæi sinh ®Î vµ trÎ em 6-24 th¸ng.
+§èi tîng u tiªn 1: Phô n÷ tuæi sinh ®Î vµ phô n÷ cã con 6-24 th¸ng.
+§èi tîng u tiªn 2: Nh©n viªn Y tÕ, Héi phô n÷, Héi n«ng d©n, C¸c thÇy c« gi¸o tiÓu häc vµ trung häc.
+§èi tîng u tiªn 3: C¸c c¸n bé l·nh ®¹o x·, huyÖn.
Th¶o luËn kÕ ho¹ch triÓn khai cô thÓ t¹i céng ®ång gåm:
+ Héi th¶o t¹i céng ®ång th«ng b¸o kÕt qu¶ ®iÒu tra c¬ b¶n vÒ t×nh tr¹ng dinh dìng, thiÕu m¸u c¸c yÕu tè liªn quan.
+ Cïng thèng nhÊt vÒ c¸c gi¶i ph¸p can thiÖp truyÒn th«ng, kÕ ho¹ch chi tiÕt cho tõng ho¹t ®éng.
Bíc 4: Thùc hiÖn kÕ ho¹ch can thiÖp.
Sau khi ®· x¸c ®Þnh vÊn ®Ò vµ ph©n nhãm ®èi tîng, bíc tiÕp theo x¸c ®Þnh môc tiªu cÇn ®¹t tíi ë c¸c nhãm ®èi tîng. Th¶o luËn lªn kÕ ho¹ch triÓn khai ho¹t ®éng cho mçi nhãm. Ph¸t hµnh c¸c tµi liÖu truyÒn th«ng cho mçi nhãm vµ ®Æt chØ tiªu ®Çu ra cho mçi nhãm.
Bíc 5: Theo dâi vµ ®¸nh gi¸.
-Theo dâi trong giai ®o¹n can thiÖp lµ phÇn quan träng ®Ó xem xÐt, gãp ý vµ thóc ®Èy cho kÕ ho¹ch truyÒn th«ng, nã còng chÝnh lµ qu¸ tr×nh ®¸nh gi¸ tiÕn ®é cña truyÒn th«ng. §Ó thùc hiÖn ®îc ®iÒu ®ã c¸c quan s¸t, c¸c phiÕu theo dâi kiÓm tra (Check-list), c¸c pháng vÊn s©u, c¸c buæi th¶o luËn nhãm cã träng t©m rÊt quan träng. ViÖc tiÕn hµnh giao ban ®Þnh kú víi c¸n bé chñ chèt ®Ó xem xÐt, kiÓm tra mäi viÖc cã diÔn ra theo ®óng kÕ ho¹ch kh«ng, c¸i g× ®ang x¶y ra? Lµm thÕ nµo ®Ó gi¶i quyÕt? ®iÓm m¹nh, ®iÓm yÕu trong c¸c ho¹t ®éng vµ thùc hiÖn? lµ rÊt cÇn thiÕt.
- ViÖc ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ vµ ¶nh hëng cña can thiÖp ®Ó tr¶ lêi c©u hái: KiÕn thøc, Th¸i ®é, Hµnh vi ®· thay ®æi cha? B¨ng c¸ch nµo? so s¸nh víi c¸I g×? Cã sù kh¸c nhau kh«ng? ®¸nh gi¸ cã sù tham gia cña céng ®ång lµ sù xem xÐt ®¸nh gi¸ chung vÒ cña can thiÖp vÒ c¸c nhãm ®îc hëng lîi Ých cña nã. T¹o ®iÒu kiÖn cho nhãm ®èi tîng ®Ých th¶o luËn c¸i g× tèt, xÊu? Lêy ý kiÕn cña céng ®ång bao gåm c¶ nh÷ng ý kiÕn ®Ò xuÊt cña céng ®ång bæ sung, chØnh söa cho sù ®æi míi. Sù trëng thµnh kh«ng chØ thÓ hiÖn ë c¸c thµnh viªn cña céng ®ång, c¸c ban ngµnh tham gia mµ cßn trëng thµnh ë ngay c¶ nh÷ng nghiªn cøu viªn. Nh vËy, sù tham gia cña céng ®ång ®· l«i cuèn mäi ngêi hoc tËp, tù mçi ngêi c¶i thiÖn ®Ó trë nªn th¸o v¸t h¬n trong nh÷ng quyÕt ®Þnh cña m×nh.
Bíc 6: C«ng bè kÕt qu¶, ph¶n håi víi l·nh ®¹o ®Þa ph¬ng.
2.7. VÊn ®Ò y ®øc
TÊt c¶ c¸c ®èi tîng ë hai x· ®Òu ®îc gi¶i thÝch vÒ môc ®Ých cña nghiªn cøu vµ lîi Ých cña ngêi tham gia. C¸c ®èi tîng ®ñ tiªu chuÈn nghiªn cøu ph¶i tù nguyÖn ®ång ý tham gia nghiªn cøu vµ ký giÊy cam kÕt tríc khi tiÕn hµnh ®iÒu tra.
Chia sẻ với bạn bè của bạn: |