c)  Các thành phần ưu thế lai

19 
Ưu thế lai trực tiếp ( d) là giá trị ưu thế lai tạo nên trực tiếp ở các cá thể lai 
khi cá thể lai đó iểu thị trọn vẹn ưu thế lai. Trong chăn nuôi lợn, Bidanel và cs., 
(1990), khi nghiên cứu xác định các thành phần ưu thế lai trực tiếp, ưu thế lai từ ố 
và mẹ lai giữa hai giống Meihsan và LW cho iết, giá trị di truyền cộng gộp trực 
tiếp ở LW trung ình tương ứng là 4,3 và 20,5 cho tính trạng khối lượng cơ thể lúc 
73 và 154 ngày tuổi và 218g đối với tính trạng khả năng tăng khối lượng từ 73 đến 
154 ngày tuổi. Tăng khối lượng của các tổ hợp lợn lai của 3 giống MC, L và Y nuôi ở 
miền Bắc iệt Nam, là một thí dụ cụ thể được Nguyễn ăn Đức. (1997) và Nguyễn 
ăn Đức và cs., (2003) nghiên cứu thành công trên các thành phần ưu thế lai. 
* Ưu thế lai của cá thể bố lai 
Ưu thế lai của cá thể ố lai ( ), là giá trị ưu thế lai thu được của tổ hợp lai 
thu được từ cá thể ố lai trọn vẹn đóng góp cho tổ hợp lợn lai do chính nó tạo ra.
* Ưu thế lai của cá thể mẹ lai 
Ưu thế lai của cá thể mẹ lai ( m), là giá trị ưu thế lai thu được của tổ hợp lai 
thu được từ cá thể mẹ lai trọn vẹn đóng góp cho tổ hợp lợn lai do chính nó tạo ra. 
* Ưu thế lai tổng cộng 
Ưu thế lai tổng cộng của ất kì tổ hợp lai nào, cũng ằng tổng các ưu thế lai 
thành phần. Công thức tính như sau: 
ƯTLTổng cộng = 

ƯTLThành phần. 
= ƯTLTrực tiếp + ƯTLBố lai + ƯTLMẹ lai + .... 
Xác định t lệ đóng góp của mỗi thành phần di truyền cộng gộp, ố, mẹ mỗi 
thành phần ưu thế lai trực tiếp, ố lai, mẹ lai sẽ giúp ta ước tính được giá trị giống 
dự đoán từng tổ hợp lai chưa khảo nghiệm trong hệ thống lai tạo dựa theo các giá trị 
tính đã thu được của ộ số liệu thông qua một ma trận của tất cả các số liệu cấu tạo 
nên chúng. Trong thực tế, người ta thường áp dụng nguyên lý này để ước tính giá trị 
giống của ất kì một tổ hợp lai nào mong muốn trong sản xuất mà chưa được khảo 

20 
nghiệm. Cách tính giá trị giống ước tính là tổng của tất cả các tích giữa giá trị tính 
thu được từ ma trận tổng hợp với từng t lệ nguồn gen cấu tạo nên cá thể đó.
Thí dụ, xác định t lệ đóng góp của mỗi thành phần di truyền cộng gộp, ố, 
mẹ mỗi thành phần ưu thế lai trực tiếp, ố lai, mẹ lai vào giá trị giống dự đoán các 
tổ hợp lai chưa khảo nghiệm trong hệ thống lai tạo lợn tại iệt Nam theo các giá trị 
tính (Nguyễn ăn Đức. 2000) đã được trình ày tại ảng 1.1 

tải về 3.02 Mb.

Chia sẻ với bạn bè của bạn: