13
a
A
, a
B
: Giá trị cộng gộp của giống A, B
M
A
, M
B
: Ảnh hưởng của ngoại cảnh mẹ của giống A, B
B
A
, B
B
: Ảnh hưởng của ngoại cảnh bố của giống A, B
E : Ảnh hưởng của ngoại cảnh
Lai đơn giản (giữa 2 giống hoặc 2 dòng) tạo được con lai F1 mà tại các locut đề
có 2 gen của 2 giống, dòng khác nhau, do đó ưu thế lai cá thể là 100%. Lai đơn giản
hiện nay đang được ứng dụng rộng rãi ở nước ta. Ví dụ, sử dụng lợn đực Yorshire hoặc
Landrace phối với lợn Móng cái. Nhìn chung, các con lai đều có năng suất cao, khả
năng thích nghi với bệnh tật tốt, mang lại hiệu quả kinh tế rõ rệt.
* Lai phức tạp (giữa 3, 4 giống hoặc 3, 4 dòng):
- Lai 3 giống hoặc 3 dòng (A, B, C): Giá trị kiểu hình của kiểu hình của con
lai là F1(AB)xC là:
P
F1(AB)xC
= 1/4 a
A
+ 1/4 a
B
+ 1/2a
C
+ B
C
+ H
M
+ H
I
+ E
Trong đó:
H
I
: Ưu thế lai của con lai
H
M
: Ưu thế lai của mẹ lai (do mẹ là con lai F1)
a
A
, a
B
, a
C
: Giá trị cộng gộp của giống A, B, C
B
C
: Ảnh hưởng của bố giống C
E : Ảnh hưởng của ngoại cảnh
Như vậy, so với lai đơn giản giữa 2 giống hoặc 2 dòng, lai giữa 3 giống hoặc 3
dòng do sử dụng mẹ lai (hoặc bố lai) nên con lai F1(AB)xC ngoài ưu thế lai cá thể
còn có ưu thế lai của mẹ lai (hoặc bố lai).
Trong chăn nuôi lợn ở nước ta hiện nay, chúng ta đang sử dụng một số công thức
lai “3 máu”. Ở các tỉnh phía Bắc, dùng nái lai F1 (bố Yorshire, mẹ Móng Cái) phối với
đực Landrace hoặc dùng nái lai F1 (bố Landrace, mẹ Móng Cái) phối với đực Yorshire,
các công thức lai này được gọi là lai “3 máu, 75% máu ngoại”. Ở các tỉnh phía Nam,
dùng nái lai F1 giữa Yorshire và Landrace phối với đực Duroc hoặc Pietrain...
- Lai 4 giống hoặc 4 dòng (A, B, C, D): Giá trị kiểu hình của
con lai
F1(AB)(CD) là:
P
F1(AB)(CD)
= 1/4 a
A
+ 1/4 a
B
+ 1/4a
C
+ 1/4a
D
+ H
B
+ H
M
+ H
I
+ E
Trong đó:
H
I
:Ưu thế lai của con lai
15
* Lai tổ hợp (gây thành): Là phương pháp lai giữa các giống với nhau nhằm
tạo một giống mới mang được các đặc điểm tốt của các giống khởi đầu. Hầu hết các
giống cao sản hiện nay đều là kết quả của lai tổ hợp. Công việc tạo giống này phải
xuất phát từ những chủ định và mục tiêu cụ thể, đòi h i các khâu theo dõi, chọn lọc,
gh p đôi giao phối, chăn nuôi, quản lý hết sức chặt chẽ và một tiến trình thực hiện
khá dài, vì vậy cần một sự đầu tư lớn cả về nguồn nhân lực lẫn kinh phí.
1.1.2.2. Ưu thế lai
Chia sẻ với bạn bè của bạn: