Avguttaranikayo -6 Chakkanipatapali



tải về 1.54 Mb.
trang6/9
Chuyển đổi dữ liệu01.01.2018
Kích1.54 Mb.
#35184
1   2   3   4   5   6   7   8   9

2. Dutiyapannasakam第二個五十經



6. Mahavaggo大品



(A.6.55.)6-1. Sonasuttam(精進第一具壽)守籠那

《中阿含123經》(大正藏1.611c),《雜阿含254經》(大正藏2.62b),《增壹阿含23.3經》(大正藏2.612a),
《四分律》三八(大正藏22.844b),MahavaggaV,I,I-192等。

55. § Evam (pg. 2.0329) me sutam– ekam samayam bhagava rajagahe viharati gijjhakute pabbate. Tena kho pana samayena ayasma sono rajagahe viharati sitavanasmim. Atha kho ayasmato sonassa rahogatassa patisallinassa evam cetaso parivitakko udapadi– “ye kho keci bhagavato savaka araddhaviriya viharanti, aham tesam abbataro. Atha ca pana me na anupadaya asavehi cittam vimuccati, samvijjanti kho pana me kule bhoga, sakka bhoga ca bhubjitum pubbani ca katum. Yamnunaham sikkham paccakkhaya hinayavattitva bhoge ca bhubjeyyam pubbani ca kareyyan”ti.

Atha kho bhagava ayasmato sonassa cetasa cetoparivitakkamabbaya– seyyathapi nama balava puriso sammibjitam va baham pasareyya, pasaritam va baham sammibjeyya, evamevam kho– gijjhakute pabbate antarahito sitavane ayasmato sonassa sammukhe paturahosi. Nisidi bhagava pabbatte asane. Ayasmapi kho sono bhagavantam abhivadetva ekamantam nisidi. Ekamantam nisinnam kho ayasmantam sonam bhagava etadavoca–

“Nanu te, sona, rahogatassa patisallinassa evam cetaso parivitakko udapadi– ‘ye kho keci bhagavato savaka araddhaviriya viharanti, aham tesam abbataro. Atha ca pana me na anupadaya asavehi cittam vimuccati, samvijjanti kho pana me kule bhoga, sakka bhoga § ca bhubjitum pubbani ca katum. Yamnunaham sikkham paccakkhaya hinayavattitva bhoge ca bhubjeyyam pubbani ca kareyyan’”ti? “Evam, bhante”.

“Tam (pg. 2.0330) kim mabbasi, sona, kusalo tvam pubbe agariyabhuto § vinaya tantissare”ti? “Evam, bhante”. “Tam kim mabbasi, sona, yada te vinaya tantiyo accayata honti, api nu te vina tasmim samaye saravati va hoti kammabba va”ti? “No hetam, bhante”.

“Tam kim mabbasi, sona, yada te vinaya tantiyo atisithila honti, api nu te vina tasmim samaye saravati va hoti kammabba va”ti? “No hetam, bhante”.

“Yada pana te, sona, vinaya tantiyo na accayata honti natisithila same gune patitthita, api nu te vina tasmim samaye saravati va hoti kammabba va”ti? “Evam, bhante”.

“Evamevam kho, sona, accaraddhaviriyam uddhaccaya samvattati, atisithilaviriyam kosajjaya samvattati. Tasmatiha tvam, sona, viriyasamatham adhitthaham, indriyanabca samatam pativijjha, tattha ca nimittam ganhahi”ti. “Evam, bhante”ti kho ayasma sono bhagavato paccassosi. Atha kho bhagava ayasmantam sonam imina ovadena ovaditva– seyyathapi nama balava puriso samibjitam va baham pasareyya, pasaritam va baham samibjeyya, evamevam kho– sitavane antarahito gijjhakute pabbate paturahosi.

Atha kho ayasma sono aparena samayena viriyasamatham adhitthasi, indriyanabca samatam pativijjhi, tattha ca nimittam aggahesi. Atha kho ayasma sono eko vupakattho appamatto atapi pahitatto viharanto nacirasseva– yassatthaya kulaputta sammadeva agarasma anagariyam pabbajanti tadanuttaram– brahmacariyapariyosanam dittheva dhamme sayam abhibba sacchikatva upasampajja vihasi. “Khina jati, vusitam brahmacariyam, katam karaniyam, naparam itthattaya”ti abbhabbasi. Abbataro ca panayasma sono arahatam ahosi.

Atha kho ayasmato sonassa arahattappattassa etadahosi– “yamnunaham yena bhagava tenupasavkameyyam; upasavkamitva bhagavato santike abbam byakareyyan”ti. Atha kho ayasma sono yena bhagava (pg. 2.0331) tenupasavkami; upasavkamitva bhagavantam abhivadetva ekamantam nisidi. Ekamantam nisinno kho ayasma sono bhagavantam etadavoca–

“Yo so, bhante, bhikkhu araham khinasavo vusitava katakaraniyo ohitabharo anuppattasadattho parikkhinabhavasamyojano sammadabbavimutto, so cha thanani adhimutto hoti– nekkhammadhimutto hoti, pavivekadhimutto hoti, abyapajjadhimutto § hoti, tanhakkhayadhimutto hoti, upadanakkhayadhimutto hoti, asammohadhimutto hoti.

“Siya kho pana, bhante, idhekaccassa ayasmato evamassa– ‘kevalamsaddhamattakam nuna ayamayasma nissaya nekkhammadhimutto’ti Na kho panetam, bhante, evam datthabbam. Khinasavo, bhante, bhikkhu vusitava katakaraniyo karaniyam attano asamanupassanto katassa va paticayam khaya ragassa vitaragatta nekkhammadhimutto hoti, khaya dosassa vitadosatta nekkhammadhimutto hoti, khaya mohassa vitamohatta nekkhammadhimutto hoti.

“Siya kho pana, bhante, idhekaccassa ayasmato evamassa– ‘labhasakkarasilokam nuna ayamayasma nikamayamano pavivekadhimutto’ti. Na kho panetam, bhante, evam datthabbam. Khinasavo, bhante, bhikkhu vusitava katakaraniyo karaniyam attano asamanupassanto katassa va paticayam khaya ragassa vitaragatta pavivekadhimutto hoti, khaya dosassa vitadosatta pavivekadhimutto hoti, khaya mohassa vitamohatta pavivekadhimutto hoti.

“Siya kho pana, bhante, idhekaccassa ayasmato evamassa– ‘silabbataparamasam nuna ayamayasma sarato paccagacchanto abyapajjadhimutto’ti. Na kho panetam, bhante, evam datthabbam. Khinasavo, bhante, bhikkhu vusitava katakaraniyo karaniyam attano asamanupassanto katassa va paticayam khaya ragassa vitaragatta abyapajjadhimutto hoti, khaya dosassa vitadosatta abyapajjadhimutto hoti, khaya mohassa vitamohatta abyapajjadhimutto hoti.

“Khaya (pg. 2.0332) ragassa vitaragatta tanhakkhayadhimutto hoti, khaya dosassa vitadosatta tanhakkhayadhimutto hoti, khaya mohassa vitamohatta tanhakkhayadhimutto hoti.

“Khaya ragassa vitaragatta upadanakkhayadhimutto hoti, khaya dosassa vitadosatta upadanakkhayadhimutto hoti, khaya mohassa vitamohatta upadanakkhayadhimutto hoti.

“Khaya ragassa vitaragatta asammohadhimutto hoti, khaya dosassa vitadosatta asammohadhimutto hoti, khaya mohassa vitamohatta asammohadhimutto hoti.

“Evam samma vimuttacittassa, bhante, bhikkhuno bhusa cepi cakkhuvibbeyya rupa cakkhussa apatham § agacchanti, nevassa cittam pariyadiyanti. Amissikatamevassa cittam hoti thitam anebjappattam vayabcassanupassati Bhusa cepi sotavibbeyya sadda …pe… ghanavibbeyya gandha… jivhavibbeyya rasa… kayavibbeyya photthabba… manovibbeyya dhamma manassa apatham agacchanti, nevassa cittam pariyadiyanti. Amissikatamevassa cittam hoti thitam anebjappattam vayabcassanupassati. Seyyathapi, bhante, selo pabbato acchiddo asusiro ekagghano. Atha puratthimaya cepi disaya agaccheyya bhusa vatavutthi neva nam savkampeyya na sampakampeyya na sampavedheyya, atha pacchimaya cepi disaya agaccheyya bhusa vatavutthi …pe… atha uttaraya cepi disaya agaccheyya bhusa vatavutthi… atha dakkhinaya cepi disaya agaccheyya bhusa vatavutthi neva nam savkampeyya na sampakampeyya na sampavedheyya; evamevam kho, bhante, evam sammavimuttacittassa bhikkhuno bhusa cepi cakkhuvibbeyya rupa cakkhussa apatham agacchanti, nevassa cittam pariyadiyanti. Amissikatamevassa cittam hoti thitam anebjappattam vayabcassanupassati. Bhusa cepi sotavibbeyya sadda …pe… ghanavibbeyya gandha… jivhavibbeyya rasa… kayavibbeyya photthabba… manovibbeyya dhamma manassa apatham agacchanti, nevassa cittam pariyadiyanti. Amissikatamevassa cittam hoti thitam anebjappattam vayabcassanupassati”ti.

“Nekkhammam (pg. 2.0333) adhimuttassa, pavivekabca cetaso;

Abyapajjadhimuttassa, upadanakkhayassa ca.

“Tanhakkhayadhimuttassa asammohabca cetaso;

Disva ayatanuppadam, samma cittam vimuccati.

“Tassa samma vimuttassa, santacittassa bhikkhuno;

Katassa paticayo natthi, karaniyam na vijjati.

“Selo yatha ekagghano, vatena na samirati.

Evam rupa rasa sadda, gandha phassa ca kevala.

“Ittha dhamma anittha ca, nappavedhenti tadino;

Thitam cittam vippamuttam § , vayabcassanupassati”ti. Pathamam.


(A.6.56.)6-2. Phaggunasuttam (具壽)叵求那(常研法義六利)

《雜阿含1023經》(大正藏2.266c)

56. Tena kho pana samayena ayasma phagguno § abadhiko hoti dukkhito balhagilano. Atha kho ayasma anando yena bhagava tenupasavkami; upasavkamitva bhagavantam abhivadetva ekamantam nisidi. Ekamantam nisinno kho ayasma anando bhagavantam etadavoca– “ayasma, bhante, phagguno abadhiko dukkhito balhagilano. Sadhu, bhante bhagava yenayasma phagguno tenupasavkamatu anukampam upadaya”ti. Adhivasesi bhagava tunhibhavena. Atha kho bhagava sayanhasamayam patisallana vutthito yenayasma phagguno tenupasavkami. Addasa kho ayasma phagguno bhagavantam duratova agacchantam. Disvana mabcake samadhosi § . Atha kho bhagava ayasmantam phaggunam etadavoca– “alam, phagguna, ma tvam mabcake samadhosi. Santimani asanani parehi pabbattani, tatthaham nisidissami”ti. Nisidi bhagava pabbatte asane. Nisajja kho bhagava ayasmantam phaggunam etadavoca –

“Kacci te, phagguna, khamaniyam kacci yapaniyam? Kacci te dukkha vedana patikkamanti, no abhikkamanti; patikkamosanam pabbayati, no abhikkamo”ti? “Na me bhante (pg. 2.0334) khamaniyam na yapaniyam. Balha me dukkha vedana abhikkamanti, no patikkamanti; abhikkamosanam pabbayati, no patikkamo.

“Seyyathapi, bhante, balava puriso tinhena sikharena muddhani § abhimattheyya § ; evamevam kho me, bhante, adhimatta vata muddhani § uhananti. Na me, bhante, khamaniyam na yapaniyam. Balha me dukkha vedana abhikkamanti, no patikkamanti; abhikkamosanam pabbayati, no patikkamo.

“Seyyathapi, bhante, balava puriso dalhena varattakkhandena sisavethanam dadeyya; evamevam kho me, bhante, adhimatta sise sisavedana. Na me, bhante, khamaniyam na yapaniyam. Balha me dukkha vedana abhikkamanti, no patikkamanti; abhikkamosanam pabbayati, no patikkamo.

“Seyyathapi, bhante, dakkho goghatako va goghatakantevasi va tinhena govikantanena kucchim parikanteyya; evamevam kho me, bhante, adhimatta vata kucchim parikantanti. Na me, bhante, khamaniyam na yapaniyam. Balha me dukkha vedana abhikkamanti, no patikkamanti; abhikkamosanam pabbayati, no patikkamo.

“Seyyathapi, bhante, dve balavanto purisa dubbalataram purisam nanabahasu gahetva avgarakasuya santapeyyum samparitapeyyum; evamevam kho me, bhante, adhimatto kayasmim daho. Na me, bhante, khamaniyam na yapaniyam. Balha me dukkha vedana abhikkamanti, no patikkamanti; abhikkamosanam pabbayati, no patikkamo”ti. Atha kho bhagava ayasmantam phaggunam dhammiya kathaya sandassetva samadapetva samuttejetva sampahamsetva utthayasana pakkami.

Atha kho ayasma phagguno acirapakkantassa bhagavato kalamakasi. Tamhi cassa samaye maranakale indriyani vippasidimsu. Atha kho ayasma anando yena bhagava tenupasavkami; upasavkamitva bhagavantam abhivadetva ekamantam nisidi. Ekamantam nisinno kho ayasma anando bhagavantam etadavoca– “ayasma, bhante, phagguno acirapakkantassa bhagavato (pg. 2.0335) kalamakasi. Tamhi cassa samaye maranakale indriyani vippasidimsu”ti.

“Kim hananda, phaggunassa § bhikkhuno indriyani na vippasidissanti! Phaggunassa, ananda, bhikkhuno pabcahi orambhagiyehi samyojanehi cittam avimuttam ahosi. Tassa tam dhammadesanam sutva pabcahi orambhagiyehi samyojanehi cittam vimuttam.

“Chayime, ananda, anisamsa kalena dhammassavane § kalena atthupaparikkhaya. Katame cha? Idhananda, bhikkhuno pabcahi orambhagiyehi samyojanehi cittam avimuttam hoti. So tamhi samaye maranakale labhati tathagatam dassanaya. Tassa tathagato dhammam deseti adikalyanam majjhekalyanam pariyosanakalyanam sattham sabyabjanam, kevalaparipunnam parisuddham brahmacariyam pakaseti. Tassa tam dhammadesanam sutva pabcahi orambhagiyehi samyojanehi cittam vimuccati. Ayam, ananda, pathamo anisamso kalena dhammassavane.

“Puna caparam, ananda, bhikkhuno pabcahi orambhagiyehi samyojanehi cittam avimuttam hoti. So tamhi samaye maranakale na heva kho § labhati tathagatam dassanaya, api ca kho tathagatasavakam labhati dassanaya. Tassa tathagatasavako dhammam deseti adikalyanam majjhekalyanam pariyosanakalyanam sattham sabyabjanam, kevalaparipunnam parisuddham brahmacariyam pakaseti. Tassa tam dhammadesanam sutva pabcahi orambhagiyehi samyojanehi cittam vimuccati. Ayam, ananda, dutiyo anisamso kalena dhammassavane.

“Puna caparam, ananda, bhikkhuno pabcahi orambhagiyehi samyojanehi cittam avimuttam hoti. So tamhi samaye maranakale na heva kho labhati tathagatam dassanaya, napi tathagatasavakam labhati dassanaya; api ca kho yathasutam yathapariyattam dhammam cetasa anuvitakketi anuvicareti manasanupekkhati. Tassa yathasutam yathapariyattam (pg. 2.0336) dhammam cetasa anuvitakkayato anuvicarayato manasanupekkhato pabcahi orambhagiyehi samyojanehi cittam vimuccati. Ayam, ananda, tatiyo anisamso kalena atthupaparikkhaya.

“Idhananda bhikkhuno pabcahi orambhagiyehi samyojanehi cittam vimuttam hoti, anuttare ca kho upadhisavkhaye cittam avimuttam hoti. So tamhi samaye maranakale labhati tathagatam dassanaya. Tassa tathagato dhammam deseti adikalyanam majjhekalyanam …pe… brahmacariyam pakaseti. Tassa tam dhammadesanam sutva anuttare upadhisavkhaye cittam vimuccati. Ayam, ananda, catuttho anisamso kalena dhammassavane.

“Puna caparam, ananda, bhikkhuno pabcahi orambhagiyehi samyojanehi cittam vimuttam hoti, anuttare ca kho upadhisavkhaye cittam avimuttam hoti. So tamhi samaye maranakale na heva kho labhati tathagatam dassanaya, api ca kho tathagatasavakam labhati dassanaya. Tassa tathagatasavako dhammam deseti adikalyanam …pe… parisuddham brahmacariyam pakaseti. Tassa tam dhammadesanam sutva anuttare upadhisavkhaye cittam vimuccati. Ayam, ananda, pabcamo anisamso kalena dhammassavane.

“Puna caparam, ananda, bhikkhuno pabcahi orambhagiyehi samyojanehi cittam vimuttam hoti, anuttare ca kho upadhisavkhaye cittam avimuttam hoti. So tamhi samaye maranakale na heva kho labhati tathagatam dassanaya, napi tathagatasavakam labhati dassanaya; api ca kho yathasutam yathapariyattam dhammam cetasa anuvitakketi anuvicareti manasanupekkhati. Tassa yathasutam yathapariyattam dhammam cetasa anuvitakkayato anuvicarayato manasanupekkhato anuttare upadhisavkhaye cittam vimuccati. Ayam, ananda, chattho anisamso kalena atthupaparikkhaya. Ime kho, ananda, cha anisamsa kalena dhammassavane kalena atthupaparikkhaya”ti. Dutiyam.




(A.6.57.)6-3. Chalabhijatisuttam(外道富蘭那迦葉施設)六生類

《集異門足論》第一六(大正藏26.434a)

57. Ekam samayam bhagava rajagahe viharati gijjhakute pabbate. Atha kho ayasma anando yena bhagava tenupasavkami; upasavkamitva bhagavantam (pg. 2.0337) abhivadetva ekamantam nisidi. Ekamantam nisinno kho ayasma anando bhagavantam etadavoca– “puranena, bhante, kassapena chalabhijatiyo pabbatta– kanhabhijati pabbatta, nilabhijati pabbatta, lohitabhijati pabbatta, haliddabhijati pabbatta, sukkabhijati pabbatta, paramasukkabhijati pabbatta.

“Tatridam bhante, puranena kassapena kanhabhijati pabbatta, orabbhika sukarika sakunika magavika ludda macchaghataka cora coraghataka bandhanagarika ye va panabbepi keci kururakammanta.

“Tatridam, bhante, puranena kassapena nilabhijati pabbatta, bhikkhu kantakavuttika ye va panabbepi keci kammavada kriyavada.

“Tatridam, bhante, puranena kassapena lohitabhijati pabbatta, nigantha ekasataka

“Tatridam, bhante, puranena kassapena haliddabhijati pabbatta, gihi odatavasana acelakasavaka

“Tatridam, bhante, puranena kassapena sukkabhijati pabbatta, ajivaka ajivakiniyo.

“Tatridam, bhante, puranena kassapena paramasukkabhijati pabbatta, nando vaccho kiso samkicco makkhali gosalo. Puranena, bhante, kassapena ima chalabhijatiyo pabbatta”ti.

“Kim panananda, puranassa kassapassa sabbo loko etadabbhanujanati ima chalabhijatiyo pabbapetun”ti? “No hetam, bhante”. “Seyyathapi, ananda, puriso daliddo assako analhiko, tassa akamakassa bilam olaggeyyum– ‘idam te, ambho purisa, mamsabca khaditabbam, mulabca anuppadatabban’ti. Evamevam kho, ananda, puranena kassapena appatibbaya etesam samanabrahmananam ima chalabhijatiyo pabbatta, yatha tam balena abyattena akhettabbuna akusalena.

“Aham kho panananda, chalabhijatiyo pabbapemi. Tam sunahi, sadhukam manasi karohi; bhasissami”ti. “Evam, bhante”ti kho ayasma anando bhagavato paccassosi. Bhagava etadavoca– “katama cananda, chalabhijatiyo (pg. 2.0338) Idhananda, ekacco kanhabhijatiyo samano kanham dhammam abhijayati. Idha panananda, ekacco kanhabhijatiyo samano sukkam dhammam abhijayati. Idha panananda, ekacco kanhabhijatiyo samano akanham asukkam nibbanam abhijayati. Idha panananda, ekacco sukkabhijatiyo samano kanham dhammam abhijayati. Idha panananda, ekacco sukkabhijatiyo samano sukkam dhammam abhijayati. Idha panananda, ekacco sukkabhijatiyo samano akanham asukkam nibbanam abhijayati.

“Kathabcananda, kanhabhijatiyo samano kanham dhammam abhijayati? Idhananda, ekacco nice kule paccajato hoti– candalakule va nesadakule va venakule § va rathakarakule va pukkusakule va, dalidde appannapanabhojane kasiravuttike, yattha kasirena ghasacchado labbhati. So ca hoti dubbanno duddasiko okotimako bavhabadho kano va kuni va khabjo va pakkhahato va, na labhi annassa panassa vatthassa yanassa malagandhavilepanassa seyyavasathapadipeyyassa. So kayena duccaritam carati, vacaya duccaritam carati, manasa duccaritam carati. So kayena duccaritam caritva, vacaya duccaritam caritva, manasa duccaritam caritva kayassa bheda param marana apayam duggatim vinipatam nirayam upapajjati. Evam kho, ananda, kanhabhijatiyo samano kanham dhammam abhijayati.

“Kathabcananda, kanhabhijatiyo samano sukkam dhammam abhijayati? Idhananda, ekacco nice kule paccajato hoti– candalakule va …pe… seyyavasathapadipeyyassa. So kayena sucaritam carati, vacaya sucaritam carati, manasa sucaritam carati. So kayena sucaritam caritva, vacaya sucaritam caritva, manasa sucaritam caritva kayassa bheda param marana sugatim saggam lokam upapajjati. Evam kho, ananda, kanhabhijatiyo samano sukkam dhammam abhijayati.

“Kathabcananda, kanhabhijatiyo samano akanham asukkam nibbanam abhijayati? Idhananda, ekacco nice kule paccajato hoti– candalakule (pg. 2.0339) va …pe… so ca hoti dubbanno duddasiko okotimako So kesamassum oharetva kasayani vatthani acchadetva agarasma anagariyam pabbajati. So evam pabbajito samano pabca nivarane pahaya cetaso upakkilese pabbaya dubbalikarane, catusu satipatthanesu suppatitthitacitto, sa-a bojjhavge yathabhutam bhavetva akanham asukkam nibbanam abhijayati. Evam kho, ananda, kanhabhijatiyo samano akanham asukkam nibbanam abhijayati.

“Kathabcananda, sukkabhijatiyo samano kanham dhammam abhijayati? Idhananda, ekacco ucce kule paccajato hoti– khattiyamahasalakule va brahmanamahasalakule va gahapatimahasalakule va, addhe mahaddhane mahabhoge pahutajataruparajate pahutavittupakarane pahutadhanadhabbe. So ca hoti abhirupo dassaniyo pasadiko paramaya vannapokkharataya samannagato, labhi annassa panassa vatthassa yanassa malagandhavilepanassa seyyavasathapadipeyyassa. So kayena duccaritam carati, vacaya duccaritam carati, manasa duccaritam carati. So kayena duccaritam caritva, vacaya duccaritam caritva, manasa duccaritam caritva kayassa bheda param marana apayam duggatim vinipatam nirayam upapajjati. Evam kho, ananda, sukkabhijatiyo samano kanham dhammam abhijayati.

“Kathabcananda, sukkabhijatiyo samano sukkam dhammam abhijayati? Idhananda, ekacco ucce kule paccajato hoti– khattiyamahasalakule va …pe… seyyavasathapadipeyyassa. So kayena sucaritam carati, vacaya sucaritam carati, manasa sucaritam carati. So kayena sucaritam caritva, vacaya sucaritam caritva, manasa sucaritam caritva kayassa bheda param marana sugatim saggam lokam upapajjati. Evam kho, ananda, sukkabhijatiyo samano sukkam dhammam abhijayati.

“Kathabcananda, sukkabhijatiyo samano akanham asukkam nibbanam abhijayati? Idhananda ekacco ucce kule paccajato hoti– khattiyamahasalakule (pg. 2.0340) va brahmanamahasalakule va gahapatimahasalakule va, addhe mahaddhane mahabhoge pahutajataruparajate pahutavittupakarane pahutadhanadhabbe. So ca hoti abhirupo dassaniyo pasadiko paramaya vannapokkharataya samannagato, labhi annassa panassa vatthassa yanassa malagandhavilepanassa seyyavasathapadipeyyassa So kesamassum oharetva kasayani vatthani acchadetva agarasma anagariyam pabbajati. So evam pabbajito samano pabca nivarane pahaya cetaso upakkilese pabbaya dubbalikarane, catusu satipatthanesu suppatitthitacitto, satta bojjhavge yathabhutam bhavetva akanham asukkam nibbanam abhijayati. Evam kho, ananda, sukkabhijatiyo samano akanham asukkam nibbanam abhijayati. Ima kho, ananda, chalabhijatiyo”ti. Tatiyam.


(A.6.58.)6-4. Asavasuttam(一切)漏(以律儀斷,則以律儀斷等)

《中部》M. 2. Sabbasavasuttam 一切漏經,《中阿含10經》漏盡經(大正1.431.),
《一切流攝守因經》(大正1.813.),《增壹阿含40.6經》淨諸漏(大正2.740.).

58. “Chahi, bhikkhave, dhammehi samannagato bhikkhu ahuneyyo hoti pahuneyyo dakkhineyyo abjalikaraniyo anuttaram pubbakkhettam lokassa.

Katamehi chahi? Idha, bhikkhave, bhikkhuno ye asava samvara pahatabba te samvarena pahina honti, ye asava patisevana pahatabba te patisevanaya pahina honti, ye asava adhivasana pahatabba te adhivasanaya pahina honti, ye asava parivajjana pahatabba te parivajjanaya pahina honti, ye asava vinodana pahatabba te vinodanaya pahina honti, ye asava bhavana pahatabba te bhavanaya pahina honti.

“Katame ca, bhikkhave, asava samvara pahatabba ye samvarena pahina honti? Idha, bhikkhave, bhikkhu patisavkha yoniso cakkhundriyasamvarasamvuto viharati. Yam hissa, bhikkhave, cakkhundriyasamvaram asamvutassa viharato uppajjeyyum asava vighataparilaha, cakkhundriyasamvaram samvutassa viharato evamsa te asava vighataparilaha na honti. Patisavkha yoniso sotindriya …pe… ghanindriya… jivhindriya… kayindriya… manindriyasamvarasamvuto (pg. 2.0341) viharati. Yam hissa, bhikkhave, manindriyasamvaram asamvutassa viharato uppajjeyyum asava vighataparilaha, manindriyasamvaram samvutassa viharato evamsa te asava vighataparilaha na honti. Ime vuccanti, bhikkhave, asava samvara pahatabba ye samvarena pahina honti.

“Katame ca, bhikkhave, asava patisevana pahatabba ye patisevanaya pahina honti? Idha, bhikkhave, bhikkhu patisavkha yoniso civaram patisevati– ‘yavadeva sitassa patighataya unhassa patighataya, damsamakasavatatapasarisapasamphassanam § patighataya, yavadeva hirikopinapaticchadanattham’. Patisavkha yoniso pindapatam patisevati– ‘neva davaya na madaya na mandanaya na vibhusanaya, yavadeva imassa kayassa thitiya yapanaya, vihimsuparatiya brahmacariyanuggahaya, iti puranabca vedanam patihavkhami, navabca vedanam na uppadessami, yatra ca me bhavissati anavajjata ca phasuviharo ca’ § . Patisavkha yoniso senasanam patisevati– ‘yavadeva sitassa patighataya, unhassa patighataya, damsamakasavatatapasarisapasamphassanam patighataya, yavadeva utuparissayavinodanapatisallanaramattham’. Patisavkha yoniso gilanappaccayabhesajjaparikkharam patisevati– ‘yavadeva uppannanam veyyabadhikanam vedananam patighataya, abyabajjhaparamataya’ti. Yam hissa, bhikkhave, appatisevato uppajjeyyum asava vighataparilaha, patisevato evamsa te asava vighataparilaha na honti. Ime vuccanti, bhikkhave, asava patisevana pahatabba ye patisevanaya pahina honti.

“Katame ca, bhikkhave, asava adhivasana pahatabba ye adhivasanaya pahina honti? Idha, bhikkhave, bhikkhu patisavkha yoniso khamo hoti sitassa unhassa, jighacchaya, pipasaya, damsamakasavatatapasarisapasamphassanam, duruttanam duragatanam vacanapathanam, uppannanam saririkanam vedananam dukkhanam tibbanam kharanam katukanam asatanam amanapanam panaharanam adhivasakajatiko hoti. Yam hissa, bhikkhave (pg. 2.0342) anadhivasato uppajjeyyum asava vighataparilaha, adhivasato evamsa te asava vighataparilaha na honti. Ime vuccanti, bhikkhave, asava adhivasana pahatabba ye adhivasanaya pahina honti.

“Katame ca, bhikkhave, asava parivajjana pahatabba ye parivajjanaya pahina honti? Idha, bhikkhave, bhikkhu patisavkha yoniso candam hatthim parivajjeti, candam assam parivajjeti, candam gonam parivajjeti, candam kukkuram parivajjeti, ahim khanum kantakatthanam sobbham papatam candanikam oligallam, yatharupe anasane nisinnam, yatharupe agocare carantam, yatharupe papake mitte bhajantam vibbu sabrahmacari papakesu thanesu okappeyyum, so tabca anasanam tabca agocaram te ca papake mitte patisavkha yoniso parivajjeti. Yam hissa, bhikkhave, aparivajjayato uppajjeyyum asava vighataparilaha, parivajjayato evamsa te asava vighataparilaha na honti. Ime vuccanti, bhikkhave, asava parivajjana pahatabba ye parivajjanaya pahina honti.

“Katame ca, bhikkhave, asava vinodana pahatabba ye vinodanaya pahina honti? Idha, bhikkhave, bhikkhu patisavkha yoniso uppannam kamavitakkam nadhivaseti pajahati vinodeti byantikaroti anabhavam gameti, patisavkha yoniso uppannam byapadavitakkam …pe… uppannam vihimsavitakkam… uppannuppanne papake akusale dhamme nadhivaseti pajahati vinodeti byantikaroti anabhavam gameti. Yam hissa, bhikkhave, avinodayato uppajjeyyum asava vighataparilaha vinodayato evamsa te asava vighataparilaha na honti. Ime vuccanti, bhikkhave, asava vinodana pahatabba ye vinodanaya pahina honti.

“Katame ca, bhikkhave, asava bhavana pahatabba ye bhavanaya pahina honti? Idha, bhikkhave, bhikkhu patisavkha yoniso satisambojjhavgam bhaveti vivekanissitam viraganissitam nirodhanissitam vossaggaparinamim, patisavkha yoniso dhammavicayasambojjhavgam bhaveti …pe… viriyasambojjhavgam bhaveti… pitisambojjhavgam bhaveti… passaddhisambojjhavgam bhaveti… samadhisambojjhavgam bhaveti… upekkhasambojjhavgam bhaveti vivekanissitam viraganissitam nirodhanissitam vossaggaparinamim. Yam hissa, bhikkhave, abhavayato (pg. 2.0343) uppajjeyyum asava vighataparilaha, bhavayato evamsa te asava vighataparilaha na honti. Ime vuccanti, bhikkhave, asava bhavana pahatabba ye bhavanaya pahina honti.

“Imehi kho, bhikkhave, chahi dhammehi samannagato bhikkhu ahuneyyo hoti pahuneyyo dakkhineyyo abjalikaraniyo anuttaram pubbakkhettam lokassa”ti. Catuttham.


(A.6.59.)6-5. Darukammikasuttam木材商之居士(應訶責、應稱讚之比丘)


59. Evam me sutam– ekam samayam bhagava natike viharati gibjakavasathe. Atha kho darukammiko gahapati yena bhagava tenupasavkami; upasavkamitva bhagavantam abhivadetva ekamantam nisidi. Ekamantam nisinnam kho darukammikam gahapatim bhagava etadavoca– “api nu te, gahapati, kule danam diyati”ti? “Diyati me, bhante, kule danam. Tabca kho ye te bhikkhu arabbika pindapatika pamsukulika arahanto va arahattamaggam va samapanna, tatharupesu me, bhante, bhikkhusu danam diyati”ti.

“Dujjanam kho etam, gahapati, taya gihina kamabhogina puttasambadhasayanam ajjhavasantena, kasikacandanam paccanubhontena, malagandhavilepanam dharayantena, jataruparajatam sadiyantena ime va arahanto ime va arahattamaggam samapannati.

“Arabbiko cepi, gahapati, bhikkhu hoti uddhato unnalo capalo mukharo vikinnavaco mutthassati asampajano asamahito vibbhantacitto pakatindriyo. Evam so tenavgena garayho. Arabbiko cepi, gahapati, bhikkhu hoti anuddhato anunnalo acapalo amukharo avikinnavaco upatthitassati sampajano samahito ekaggacitto samvutindriyo. Evam so tenavgena pasamso.

“Gamantavihari cepi, gahapati, bhikkhu hoti uddhato …pe… evam so tenavgena garayho. Gamantavihari cepi, gahapati, bhikkhu hoti anuddhato …pe… evam so tenavgena pasamso.

“Pindapatiko (pg. 2.0344) cepi, gahapati, bhikkhu hoti uddhato …pe… evam so tenavgena garayho. Pindapatiko cepi, gahapati, bhikkhu hoti anuddhato …pe… evam so tenavgena pasamso.

“Nemantaniko cepi, gahapati, bhikkhu hoti uddhato …pe… evam so tenavgena garayho. Nemantaniko cepi, gahapati, bhikkhu hoti anuddhato …pe… evam so tenavgena pasamso.

“Pamsukuliko cepi, gahapati, bhikkhu hoti uddhato …pe… evam so tenavgena garayho Pamsukuliko cepi, gahapati, bhikkhu hoti anuddhato …pe… evam so tenavgena pasamso.

“Gahapaticivaradharo cepi, gahapati, bhikkhu hoti uddhato unnalo capalo mukharo vikinnavaco mutthassati asampajano asamahito vibbhantacitto pakatindriyo. Evam so tenavgena garayho. Gahapaticivaradharo cepi, gahapati, bhikkhu hoti anuddhato anunnalo acapalo amukharo avikinnavaco upatthitassati sampajano samahito ekaggacitto samvutindriyo. Evam so tenavgena pasamso.

“Ivgha tvam, gahapati, savghe danam § dehi. Savghe te danam dadato cittam pasidissati. So tvam pasannacitto kayassa bheda param marana sugatim saggam lokam upapajjissasi”ti. “Esaham, bhante, ajjatagge savghe danam dassami”ti. Pabcamam.


(A.6.60.)6-6. Hatthisariputtasuttam(具壽)質多羅‧象舍利子(棄學,出家,證果)

《中阿含82經》支離彌梨經(大正藏1.557c)

60. Evam me sutam– ekam samayam bhagava baranasiyam viharati isipatane migadaye. Tena kho pana samayena sambahula thera bhikkhu pacchabhattam pindapatapatikkanta mandalamale sannisinna sannipatita abhidhammakatham kathenti. Tatra sudam ayasma citto hatthisariputto theranam bhikkhunam abhidhammakatham kathentanam antarantara katham opateti. Atha kho ayasma mahakotthiko ayasmantam cittam hatthisariputtam etadavoca– “mayasma citto hatthisariputto theranam bhikkhunam abhidhammakatham (pg. 2.0345) kathentanam antarantara katham opatesi, yava kathapariyosanam ayasma citto agametu”ti. Evam vutte ayasmato cittassa hatthisariputtassa sahayaka bhikkhu ayasmantam mahakotthikam etadavocum– “mayasma mahakotthiko ayasmantam cittam hatthisariputtam apasadesi, pandito ayasma citto hatthisariputto. Pahoti cayasma citto hatthisariputto theranam bhikkhunam abhidhammakatham kathetun”ti.

“Dujjanam kho etam, avuso, parassa cetopariyayam ajanantehi. Idhavuso, ekacco puggalo tavadeva soratasorato hoti, nivatanivato hoti, upasantupasanto hoti, yava sattharam upanissaya viharati abbataram va garutthaniyam sabrahmacarim. Yato ca kho so vapakassateva satthara, vapakassati garutthaniyehi sabrahmacarihi, so samsattho viharati bhikkhuhi bhikkhunihi upasakehi upasikahi rabba rajamahamattehi titthiyehi titthiyasavakehi. Tassa samsatthassa vissatthassa pakatassa bhassamanuyuttassa viharato rago cittam anuddhamseti. So raganuddhamsitena cittena sikkham paccakkhaya hinayavattati.

“Seyyathapi, avuso, gono kitthado damena va baddho § vaje va oruddho. Yo nu kho, avuso, evam vadeyya– ‘na danayam gono kitthado punadeva kittham otarissati’ti, samma nu kho so, avuso, vadamano vadeyya”ti? “No hidam, avuso”. “Thanabhetam, avuso, vijjati, yam so gono kitthado damam va chetva vajam va bhinditva, atha punadeva kittham otareyyati. Evamevam kho, avuso, idhekacco puggalo tavadeva soratasorato hoti, nivatanivato hoti, upasantupasanto hoti yava sattharam upanissaya viharati abbataram va garutthaniyam sabrahmacarim. Yato ca kho so vapakassateva satthara, vapakassati garutthaniyehi sabrahmacarihi, so samsattho viharati bhikkhuhi bhikkhunihi upasakehi upasikahi rabba rajamahamattehi titthiyehi titthiyasavakehi. Tassa samsatthassa vissatthassa pakatassa bhassamanuyuttassa viharato rago cittam anuddhamseti (pg. 2.0346) So raganuddhamsitena cittena sikkham paccakkhaya hinayavattati.

“Idha panavuso, ekacco puggalo vivicceva kamehi …pe… pathamam jhanam upasampajja viharati. So ‘labhimhi pathamassa jhanassa’ti samsattho viharati bhikkhuhi …pe… sikkham paccakkhaya hinayavattati. Seyyathapi, avuso, catumahapathe thullaphusitako devo vassanto § rajam antaradhapeyya, cikkhallam patukareyya. Yo nu kho, avuso, evam vadeyya– ‘na dani amusmim § catumahapathe punadeva rajo patubhavissati’ti, samma nu kho so, avuso, vadamano vadeyya”ti? “No hidam, avuso”. “Thanabhetam, avuso, vijjati, yam amusmim catumahapathe manussa va atikkameyyum, gopasu va atikkameyyum, vatatapo va snehagatam pariyadiyeyya, atha punadeva rajo patubhaveyyati. Evamevam kho, avuso, idhekacco puggalo vivicceva kamehi …pe… pathamam jhanam upasampajja viharati. So ‘labhimhi pathamassa jhanassa’ti samsattho viharati bhikkhuhi …pe… sikkham paccakkhaya hinayavattati.

“Idha panavuso, ekacco puggalo vitakkavicaranam vupasama …pe… dutiyam jhanam upasampajja viharati. So ‘labhimhi dutiyassa jhanassa’ti samsattho viharati bhikkhuhi …pe… sikkham paccakkhaya hinayavattati. Seyyathapi 3.0442 avuso, gamassa va nigamassa va avidure mahantam talakam. Tattha thullaphusitako devo vuttho sippisambukampi sakkharakathalampi antaradhapeyya. Yo nu kho, avuso, evam vadeyya– ‘na dani amusmim talake punadeva sippisambuka va sakkharakathala va patubhavissanti’ti, samma nu kho so, avuso, vadamano vadeyya”ti? “No hidam, avuso”. “Thanabhetam, avuso, vijjati, yam amusmim talake manussa va piveyyum, gopasu va piveyyum, vatatapo va snehagatam pariyadiyeyya, atha punadeva sippisambukapi sakkharakathalapi patubhaveyyunti. Evamevam kho, avuso, idhekacco puggalo vitakkavicaranam vupasama …pe… dutiyam jhanam upasampajja viharati. So ‘labhimhi dutiyassa jhanassa’ti samsattho viharati bhikkhuhi …pe… sikkham paccakkhaya hinayavattati.

“Idha (pg. 2.0347) panavuso, ekacco puggalo pitiya ca viraga …pe… tatiyam jhanam upasampajja viharati. So ‘labhimhi tatiyassa jhanassa’ti samsattho viharati bhikkhuhi …pe… sikkham paccakkhaya hinayavattati. Seyyathapi, avuso, purisam panitabhojanam bhuttavim abhidosikam bhojanam nacchadeyya. Yo nu kho, avuso, evam vadeyya– ‘na dani amum purisam punadeva bhojanam chadessati’ti, samma nu kho so, avuso, vadamano vadeyya”ti? “No hidam, avuso”. “Thanabhetam, avuso, vijjati, amum purisam panitabhojanam bhuttavim yavassa sa oja kaye thassati tava na abbam bhojanam chadessati. Yato ca khvassa sa oja antaradhayissati, atha punadeva tam bhojanam chadeyyati. Evamevam kho, avuso, idhekacco puggalo pitiya ca viraga …pe… tatiyam jhanam upasampajja viharati. So ‘labhimhi tatiyassa jhanassa’ti samsattho viharati bhikkhuhi …pe… sikkham paccakkhaya hinayavattati.

“Idha panavuso, ekacco puggalo sukhassa ca pahana dukkhassa ca pahana …pe… catuttham jhanam upasampajja viharati. So ‘labhimhi catutthassa jhanassa’ti samsattho viharati bhikkhuhi …pe… sikkham paccakkhaya hinayavattati. Seyyathapi, avuso, pabbatasavkhepe udakarahado nivato vigata-umiko. Yo nu kho, avuso, evam vadeyya– ‘na dani amusmim udakarahade punadeva umi patubhavissati’ti, samma nu kho so, avuso, vadamano vadeyya”ti? “No hidam, avuso”. “Thanabhetam, avuso, vijjati, ya puratthimaya disaya agaccheyya bhusa vatavutthi. Sa tasmim udakarahade umim janeyya. Ya pacchimaya disaya agaccheyya …pe… ya uttaraya disaya agaccheyya… ya dakkhinaya disaya agaccheyya bhusa vatavutthi. Sa tasmim udakarahade umim janeyyati. Evamevam kho, avuso, idhekacco puggalo sukhassa ca pahana dukkhassa ca pahana …pe… catuttham jhanam upasampajja viharati. So ‘labhimhi catutthassa jhanassa’ti samsattho viharati bhikkhuhi …pe… sikkham paccakkhaya hinayavattati.

“Idha, panavuso, ekacco puggalo sabbanimittanam amanasikara animittam cetosamadhim upasampajja viharati. So ‘labhimhi animittassa cetosamadhissa’ti samsattho viharati bhikkhuhi bhikkhunihi upasakehi upasikahi rabba rajamahamattehi titthiyehi titthiyasavakehi (pg. 2.0348) Tassa samsatthassa vissatthassa pakatassa bhassamanuyuttassa viharato rago cittam anuddhamseti. So raganuddhamsitena cittena sikkham paccakkhaya hinayavattati. Seyyathapi, avuso, raja va rajamahamatto va caturavginiya senaya addhanamaggappatipanno abbatarasmim vanasande ekarattim vasam upagaccheyya. Tatra § hatthisaddena assasaddena rathasaddena pattisaddena bheripanavasavkhatinavaninnadasaddena cirikasaddo § antaradhayeyya § . Yo nu kho, avuso, evam vadeyya– ‘na dani amusmim vanasande punadeva cirikasaddo patubhavissati’ti, samma nu kho so avuso, vadamano vadeyya”ti? “No hidam, avuso”. “Thanabhetam, avuso, vijjati, yam so raja va rajamahamatto va tamha vanasanda pakkameyya, atha punadeva cirikasaddo patubhaveyyati. Evamevam kho, avuso, idhekacco puggalo sabbanimittanam amanasikara animittam cetosamadhim upasampajja viharati. So ‘labhimhi animittassa cetosamadhissa’ti samsattho viharati bhikkhuhi bhikkhunihi upasakehi upasikahi rabba rajamahamattehi titthiyehi titthiyasavakehi. Tassa samsatthassa vissatthassa pakatassa bhassamanuyuttassa viharato rago cittam anuddhamseti. So raganuddhamsitena cittena sikkham paccakkhaya hinayavattati”ti.

Atha kho ayasma citto hatthisariputto aparena samayena sikkham paccakkhaya hinayavattati. Atha kho cittassa hatthisariputtassa sahayaka bhikkhu yenayasma mahakotthiko tenupasavkamimsu; upasavkamitva ayasmantam mahakotthikam etadavocum– “kim nu kho ayasmata mahakotthikena citto hatthisariputto cetasa ceto paricca vidito– ‘imasabca imasabca viharasamapattinam citto hatthisariputto labhi, atha ca pana sikkham paccakkhaya hinayavattissati’ti; udahu devata etamattham arocesum– ‘citto, bhante, hatthisariputto imasabca imasabca viharasamapattinam labhi, atha ca pana sikkham paccakkhaya hinayavattissati’”ti? “Cetasa ceto paricca vidito me, avuso– ‘citto hatthisariputto imasabca imasabca viharasamapattinam labhi, atha ca pana sikkham paccakkhaya hinayavattissati’ti. Devatapi me etamattham (pg. 2.0349) arocesum – ‘citto, bhante, hatthisariputto imasabca imasabca viharasamapattinam labhi, atha ca pana sikkham paccakkhaya hinayavattissati”ti.

Atha kho cittassa hatthisariputtassa sahayaka bhikkhu yena bhagava tenupasavkamimsu; upasavkamitva bhagavantam abhivadetva ekamantam nisidimsu. Ekamantam nisinna kho te bhikkhu bhagavantam etadavocum– “citto, bhante, hatthisariputto imasabca imasabca viharasamapattinam labhi, atha ca pana sikkham paccakkhaya hinayavattati”ti. “Na, bhikkhave, citto ciram sarissati § nekkhammassa”ti.

Atha kho citto hatthisariputto nacirasseva kesamassum oharetva kasayani vatthani acchadetva agarasma anagariyam pabbaji. Atha kho ayasma citto hatthisariputto eko vupakattho appamatto atapi pahitatto viharanto nacirasseva– yassatthaya kulaputta sammadeva agarasma anagariyam pabbajanti tadanuttaram– brahmacariyapariyosanam dittheva dhamme sayam abhibba sacchikatva upasampajja vihasi. “Khina jati, vusitam brahmacariyam, katam karaniyam, naparam itthattaya”ti abbhabbasi. Abbataro ca panayasma citto hatthisariputto arahatam ahositi. Chattham.


(A.6.61.)6-7. Majjhesuttam在中間(or Parayana波羅延)

《雜阿含1164經》(大正藏2.310b),*偈--《經集》Suttanipata v.1042.

61. Evam me sutam– ekam samayam bhagava baranasiyam viharati isipatane migadaye. Tena kho pana samayena sambahulanam theranam bhikkhunam pacchabhattam pindapatapatikkantanam mandalamale sannisinnanam sannipatitanam ayamantarakatha udapadi– “vuttamidam, avuso, bhagavata parayane metteyyapabhe–

§ “Yo ubhonte viditvana, majjhe manta na lippati § .

Tam brumi mahapurisoti, sodha sibbini § maccaga”ti.

“Katamo nu kho, avuso, eko anto, katamo dutiyo anto, kim majjhe, ka sibbini”ti? Evam vutte abbataro bhikkhu there bhikkhu (pg. 2.0350) etadavoca– “phasso kho, avuso, eko anto, phassasamudayo dutiyo anto phassanirodho majjhe, tanha sibbini; tanha hi nam sibbati tassa tasseva bhavassa abhinibbattiya. Ettavata kho, avuso, bhikkhu abhibbeyyam abhijanati, paribbeyyam parijanati, abhibbeyyam abhijananto § paribbeyyam parijananto § dittheva dhamme dukkhassantakaro hoti”ti.

Evam vutte abbataro bhikkhu there bhikkhu etadavoca– “atitam kho, avuso, eko anto, anagatam dutiyo anto, paccuppannam majjhe, tanha sibbini; tanha hi nam sibbati tassa tasseva bhavassa abhinibbattiya. Ettavata kho, avuso, bhikkhu abhibbeyyam abhijanati, paribbeyyam parijanati, abhibbeyyam abhijananto, paribbeyyam parijananto dittheva dhamme dukkhassantakaro hoti”ti.

Evam vutte abbataro bhikkhu there bhikkhu etadavoca– “sukha, avuso, vedana eko anto, dukkha vedana dutiyo anto, adukkhamasukha vedana majjhe, tanha sibbini; tanha hi nam sibbati tassa tasseva bhavassa abhinibbattiya. Ettavata kho, avuso, bhikkhu abhibbeyyam abhijanati, paribbeyyam parijanati, abhibbeyyam abhijananto, paribbeyyam parijananto dittheva dhamme dukkhassantakaro hoti”ti.

Evam vutte abbataro bhikkhu there bhikkhu etadavoca– “namam kho, avuso, eko anto, rupam dutiyo anto, vibbanam majjhe, tanha sibbini; tanha hi nam sibbati tassa tasseva bhavassa abhinibbattiya. Ettavata kho, avuso, bhikkhu abhibbeyyam abhijanati, paribbeyyam parijanati, abhibbeyyam abhijananto paribbeyyam parijananto dittheva dhamme dukkhassantakaro hoti”ti.

Evam vutte abbataro bhikkhu there bhikkhu etadavoca– “cha kho, avuso, ajjhattikani ayatanani eko anto, cha bahirani ayatanani dutiyo anto, vibbanam majjhe, tanha sibbini; tanha hi nam sibbati tassa tasseva bhavassa abhinibbattiya. Ettavata kho avuso (pg. 2.0351) bhikkhu abhibbeyyam abhijanati, paribbeyyam parijanati, abhibbeyyam abhijananto paribbeyyam parijananto dittheva dhamme dukkhassantakaro hoti”ti.

Evam vutte abbataro bhikkhu there bhikkhu etadavoca– “sakkayo kho, avuso, eko anto, sakkayasamudayo dutiyo anto, sakkayanirodho majjhe, tanha sibbini; tanha hi nam sibbati tassa tasseva bhavassa abhinibbattiya. Ettavata kho, avuso, bhikkhu abhibbeyyam abhijanati, paribbeyyam parijanati, abhibbeyyam abhijananto paribbeyyam parijananto § dittheva dhamme dukkhassantakaro hoti”ti.

Evam vutte abbataro bhikkhu there bhikkhu etadavoca– “byakatam kho, avuso, amhehi sabbeheva yathasakam patibhanam. Ayamavuso, yena bhagava tenupasavkamissama; upasavkamitva bhagavato etamattham arocessama. Yatha no bhagava byakarissati tatha nam dharessama”ti. “Evamavuso”ti kho thera bhikkhu tassa bhikkhuno paccassosum. Atha kho thera bhikkhu yena bhagava tenupasavkamimsu; upasavkamitva bhagavantam abhivadetva ekamantam nisidimsu Ekamantam nisinna kho thera bhikkhu yavatako ahosi sabbeheva saddhim kathasallapo, tam sabbam bhagavato arocesum. “Kassa nu kho, bhante, subhasitan”ti? “Sabbesam vo, bhikkhave, subhasitam pariyayena, api ca yam maya sandhaya bhasitam parayane metteyyapabhe –

“Yo ubhonte viditvana, majjhe manta na lippati;

Tam brumi mahapurisoti, sodha sibbinimaccaga”ti.

“Tam sunatha, sadhukam manasi karotha; bhasissami”ti. “Evam, bhante”ti kho thera bhikkhu bhagavato paccassosum. Bhagava etadavoca– “phasso kho, bhikkhave, eko anto phassasamudayo dutiyo anto, phassanirodho majjhe, tanha sibbini; tanha hi nam sibbati tassa tasseva bhavassa abhinibbattiya. Ettavata kho, bhikkhave, bhikkhu abhibbeyyam abhijanati, paribbeyyam parijanati, abhibbeyyam abhijananto (pg. 2.0352) paribbeyyam parijananto dittheva dhamme dukkhassantakaro hoti”ti. Sattamam.




(A.6.62.)6-8. Purisindriyabanasuttam(如來以心觀心了知)人根之智

《中阿含112經》阿奴波經(大正藏1.600c),《佛說阿耨風經》(大正1.853c)

62. Evam me sutam– ekam samayam bhagava kosalesu carikam caramano mahata bhikkhusavghena saddhim yena dandakappakam nama kosalanam nigamo tadavasari. Atha kho bhagava magga okkamma abbatarasmim rukkhamule pabbatte asane nisidi. Te ca bhikkhu dandakappakam pavisimsu avasatham pariyesitum.

Atha kho ayasma anando sambahulehi bhikkhuhi saddhim yena aciravati nadi tenupasavkami gattani parisibcitum. Aciravatiya nadiya gattani parisibcitva paccuttaritva ekacivaro atthasi gattani pubbapayamano. Atha kho abbataro bhikkhu yenayasma anando tenupasavkami; upasavkamitva ayasmantam anandam etadavoca – “kim nu kho, avuso ananda, sabbam cetaso samannaharitva nu kho devadatto bhagavata byakato– ‘apayiko devadatto nerayiko kappattho atekiccho’ti § , udahu kenacideva pariyayena’ti? “Evam kho panetam, avuso, bhagavata byakatan”ti.

Atha kho ayasma anando yena bhagava tenupasavkami; upasavkamitva bhagavantam abhivadetva ekamantam nisidi. Ekamantam nisinno kho ayasma anando bhagavantam etadavoca– “idhaham, bhante, sambahulehi bhikkhuhi saddhim yena aciravati nadi tenupasavkamim gattani parisibcitum. Aciravatiya nadiya gattani parisibcitva paccuttaritva ekacivaro atthasim gattani pubbapayamano Atha kho, bhante, abbataro bhikkhu yenaham tenupasavkami; upasavkamitva mam etadavoca– ‘kim nu kho, avuso, ananda sabbam cetaso samannaharitva nu kho devadatto bhagavata byakato– apayiko devadatto nerayiko kappattho atekicchoti, udahu kenacideva pariyayena’ti? Evam vutte aham, bhante, tam bhikkhum etadavocam– ‘evam kho panetam, avuso, bhagavata byakatan’”ti.

“So (pg. 2.0353) va § kho, ananda, bhikkhu navo bhavissati acirapabbajito, thero va pana balo abyatto. Kathabhi nama yam maya ekamsena byakatam tattha dvejjham apajjissati! Naham, ananda, abbam ekapuggalampi samanupassami, yo evam maya sabbam cetaso samannaharitva byakato, yathayidam devadatto. Yavakivabcaham, ananda, devadattassa valaggakotinittudanamattampi sukkadhammam addasam; neva tavaham devadattam byakasim– ‘apayiko devadatto nerayiko kappattho atekiccho’ti. Yato ca kho aham, ananda, devadattassa valaggakotinittudanamattampi sukkadhammam na addasam; athaham devadattam byakasim– ‘apayiko devadatto nerayiko kappattho atekiccho’ti.

“Seyyathapi, ananda, guthakupo sadhikaporiso puro guthassa samatittiko. Tatra puriso sasisako nimuggo assa. Tassa kocideva puriso uppajjeyya atthakamo hitakamo yogakkhemakamo tamha guthakupa uddharitukamo. So tam guthakupam samantanuparigacchanto neva passeyya tassa purisassa valaggakotinittudanamattampi guthena amakkhitam, yattha tam gahetva uddhareyya. Evamevam kho aham, ananda, yato devadattassa valaggakotinittudanamattampi sukkadhammam na addasam; athaham devadattam byakasim– ‘apayiko devadatto nerayiko kappattho atekiccho’ti Sace tumhe, ananda, suneyyatha tathagatassa purisindriyabanani vibhajissami”ti § ?

“Etassa, bhagava, kalo; etassa, sugata, kalo yam bhagava purisindriyabanani vibhajeyya. Bhagavato sutva bhikkhu dharessanti”ti. “Tenahananda, sunahi, sadhukam manasi karohi; bhasissami”ti. “Evam, bhante”ti kho ayasma anando bhagavato paccassosi. Bhagava etadavoca–

“Idhaham, ananda, ekaccam puggalam evam cetasa ceto paricca pajanami– ‘imassa kho puggalassa vijjamana kusalapi dhamma akusalapi dhamma’ti. Tamenam aparena samayena evam cetasa ceto paricca pajanami– ‘imassa kho puggalassa kusala dhamma antarahita, akusala dhamma sammukhibhuta (pg. 2.0354) Atthi ca khvassa kusalamulam asamucchinnam, tamha tassa kusala kusalam patubhavissati. Evamayam puggalo ayatim aparihanadhammo bhavissati’ti. Seyyathapi, ananda, bijani akhandani aputini avatatapahatani saradani sukhasayitani sukhette suparikammakataya bhumiya nikkhittani. Janeyyasi tvam, ananda, imani bijani vuddhim virulhim vepullam apajjissanti”ti? “Evam, bhante”. “Evamevam kho aham, ananda, idhekaccam puggalam evam cetasa ceto paricca pajanami– ‘imassa kho puggalassa vijjamana kusalapi dhamma akusalapi dhamma’ti. Tamenam aparena samayena evam cetasa ceto paricca pajanami– ‘imassa kho puggalassa kusala dhamma antarahita, akusala dhamma sammukhibhuta. Atthi ca khvassa kusalamulam asamucchinnam, tamha tassa kusala kusalam patubhavissati. Evamayam puggalo ayatim aparihanadhammo bhavissati’ti. Evampi kho, ananda, tathagatassa purisapuggalo cetasa ceto paricca vidito hoti. Evampi kho, ananda, tathagatassa purisindriyabanam cetasa ceto paricca viditam hoti. Evampi kho, ananda, tathagatassa ayatim dhammasamuppado cetasa ceto paricca vidito hoti.

“Idha panaham, ananda, ekaccam puggalam evam cetasa ceto paricca pajanami– ‘imassa kho puggalassa vijjamana kusalapi dhamma akusalapi dhamma’ti. Tamenam aparena samayena evam cetasa ceto paricca pajanami– ‘imassa kho puggalassa akusala dhamma antarahita, kusala dhamma sammukhibhuta. Atthi ca khvassa akusalamulam asamucchinnam, tamha tassa akusala akusalam patubhavissati. Evamayam puggalo ayatim parihanadhammo bhavissati’ti. Seyyathapi, ananda, bijani akhandani aputini avatatapahatani saradani sukhasayitani puthusilaya nikkhittani. Janeyyasi tvam, ananda, nayimani bijani vuddhim virulhim vepullam apajjissanti”ti? “Evam, bhante”. “Evamevam kho aham, ananda, idhekaccam puggalam evam cetasa ceto paricca pajanami– ‘imassa kho puggalassa vijjamana kusalapi dhamma akusalapi dhamma’ti. Tamenam aparena samayena evam cetasa ceto paricca pajanami– ‘imassa kho puggalassa akusala dhamma antarahita, kusala dhamma sammukhibhuta. Atthi ca khvassa akusalamulam asamucchinnam, tamha tassa akusala akusalam patubhavissati (pg. 2.0355) Evamayam puggalo ayatim parihanadhammo bhavissati’ti. Evampi kho, ananda, tathagatassa purisapuggalo cetasa ceto paricca vidito hoti. Evampi kho, ananda, tathagatassa purisindriyabanam cetasa ceto paricca viditam hoti. Evampi kho, ananda, tathagatassa ayatim dhammasamuppado cetasa ceto paricca vidito hoti.

“Idha panaham, ananda, ekaccam puggalam evam cetasa ceto paricca pajanami– ‘imassa kho puggalassa vijjamana kusalapi dhamma akusalapi dhamma’ti. Tamenam aparena samayena evam cetasa ceto paricca pajanami– ‘natthi imassa puggalassa valaggakotinittudanamattopi sukko dhammo, samannagatoyam puggalo ekantakalakehi akusalehi dhammehi, kayassa bheda param marana apayam duggatim vinipatam nirayam upapajjissati’ti. Seyyathapi, ananda, bijani khandani putini vatatapahatani sukhette suparikammakataya bhumiya nikkhittani. Janeyyasi tvam, ananda, nayimani bijani vuddhim virulhim vepullam apajjissanti”ti? “Evam, bhante”. “Evamevam kho aham, ananda, idhekaccam puggalam evam cetasa ceto paricca pajanami– ‘imassa kho puggalassa vijjamana kusalapi dhamma akusalapi dhamma’ti. Tamenam aparena samayena evam cetasa ceto paricca pajanami– ‘natthi imassa puggalassa valaggakotinittudanamattopi sukko dhammo, samannagatoyam puggalo ekantakalakehi akusalehi dhammehi, kayassa bheda param marana apayam duggatim vinipatam nirayam upapajjissati’ti. Evampi kho, ananda, tathagatassa purisapuggalo cetasa ceto paricca vidito hoti. Evampi kho, ananda, tathagatassa purisindriyabanam cetasa ceto paricca viditam hoti. Evampi kho, ananda, tathagatassa ayatim dhammasamuppado cetasa ceto paricca vidito hoti”ti.

Evam vutte ayasma anando bhagavantam etadavoca– “sakka nu kho, bhante, imesam tinnam puggalanam aparepi tayo puggala sappatibhaga pabbapetun”ti? “Sakka, ananda”ti bhagava avoca– “idhaham, ananda, ekaccam puggalam evam cetasa ceto paricca pajanami– ‘imassa kho puggalassa vijjamana kusalapi dhamma akusalapi dhamma’ti. Tamenam aparena samayena evam cetasa ceto paricca pajanami– ‘imassa kho puggalassa kusala dhamma antarahita, akusala dhamma sammukhibhuta. Atthi ca khvassa kusalamulam (pg. 2.0356) asamucchinnam, tampi sabbena sabbam samugghatam gacchati. Evamayam puggalo ayatim parihanadhammo bhavissati’ti. Seyyathapi, ananda, avgarani adittani sampajjalitani sajotibhutani puthusilaya nikkhittani. Janeyyasi tvam, ananda, nayimani avgarani vuddhim virulhim vepullam apajjissanti”ti? “Evam, bhante”. “Seyyathapi va pana, ananda, sayanhasamayam § suriye ogacchante, janeyyasi tvam, ananda, aloko antaradhayissati andhakaro patubhavissati”ti? “Evam, bhante”. “Seyyathapi va, panananda, abhido addharattam bhattakalasamaye, janeyyasi tvam, ananda, aloko antarahito andhakaro patubhuto”ti? “Evam, bhante”. “Evamevam kho aham, ananda, idhekaccam puggalam evam cetasa ceto paricca pajanami– ‘imassa kho puggalassa vijjamana kusalapi dhamma akusalapi dhamma’ti. Tamenam aparena samayena evam cetasa ceto paricca pajanami– ‘imassa kho puggalassa kusala dhamma antarahita, akusala dhamma sammukhibhuta. Atthi ca khvassa kusalamulam asamucchinnam, tampi sabbena sabbam samugghatam gacchati. Evamayam puggalo ayatim parihanadhammo bhavissati’ti. Evampi kho, ananda, tathagatassa purisapuggalo cetasa ceto paricca vidito hoti. Evampi kho, ananda, tathagatassa purisindriyabanam cetasa ceto paricca viditam hoti. Evampi kho, ananda, tathagatassa ayatim dhammasamuppado cetasa ceto paricca vidito hoti.

“Idha panaham, ananda, ekaccam puggalam evam cetasa ceto paricca pajanami– ‘imassa kho puggalassa vijjamana kusalapi dhamma akusalapi dhamma’ti. Tamenam aparena samayena evam cetasa ceto paricca pajanami– ‘imassa kho puggalassa akusala dhamma antarahita, kusala dhamma sammukhibhuta. Atthi ca khvassa akusalamulam asamucchinnam, tampi sabbena sabbam samugghatam gacchati. Evamayam puggalo ayatim aparihanadhammo bhavissati’ti. Seyyathapi, ananda, avgarani adittani sampajjalitani sajotibhutani sukkhe tinapubje va katthapubje va nikkhittani. Janeyyasi tvam, ananda, imani avgarani vuddhim virulhim vepullam apajjissanti”ti? “Evam, bhante”. “Seyyathapi va (pg. 2.0357) panananda, rattiya paccusasamayam § suriye uggacchante, janeyyasi tvam, ananda, andhakaro antaradhayissati, aloko patubhavissati”ti? “Evam, bhante”. “Seyyathapi va panananda, abhido majjhanhike bhattakalasamaye, janeyyasi tvam, ananda, andhakaro antarahito aloko patubhuto”ti? “Evam, bhante”. “Evamevam kho aham, ananda, idhekaccam puggalam evam cetasa ceto paricca pajanami– ‘imassa kho puggalassa vijjamana kusalapi dhamma akusalapi dhamma’ti. Tamenam aparena samayena evam cetasa ceto paricca pajanami– ‘imassa kho puggalassa akusala dhamma antarahita, kusala dhamma sammukhibhuta. Atthi ca khvassa akusalamulam asamucchinnam, tampi sabbena sabbam samugghatam gacchati. Evamayam puggalo ayatim aparihanadhammo bhavissati’ti. Evampi kho, ananda, tathagatassa purisapuggalo cetasa ceto paricca vidito hoti. Evampi kho, ananda, tathagatassa purisindriyabanam cetasa ceto paricca viditam hoti. Evampi kho, ananda, tathagatassa ayatim dhammasamuppado cetasa ceto paricca vidito hoti.

“Idha panaham, ananda, ekaccam puggalam cetasa ceto paricca pajanami– ‘imassa kho puggalassa vijjamana kusalapi dhamma akusalapi dhamma’ti. Tamenam aparena samayena evam cetasa ceto paricca pajanami– ‘natthi imassa puggalassa valaggakotinittudanamattopi akusalo dhammo, samannagatoyam puggalo ekantasukkehi anavajjehi dhammehi, dittheva dhamme parinibbayissati’ti. Seyyathapi, ananda, avgarani sitani nibbutani sukkhe tinapubje va katthapubje va nikkhittani. Janeyyasi tvam, ananda, nayimani avgarani vuddhim virulhim vepullam apajjissanti”ti? “Evam, bhante”. “Evamevam kho aham, ananda, idhekaccam puggalam evam cetasa ceto paricca pajanami– ‘imassa kho puggalassa vijjamana kusalapi dhamma akusalapi dhamma’ti. Tamenam aparena samayena evam cetasa ceto paricca pajanami– ‘natthi imassa puggalassa valaggakotinittudanamattopi akusalo dhammo, samannagatoyam puggalo ekantasukkehi anavajjehi dhammehi, dittheva dhamme parinibbayissati’ti. Evampi kho, ananda, tathagatassa purisapuggalo cetasa ceto paricca vidito hoti. Evampi kho, ananda, tathagatassa purisindriyabanam (pg. 2.0358) cetasa ceto paricca viditam hoti. Evampi kho, ananda, tathagatassa ayatim dhammasamuppado cetasa ceto paricca vidito hoti.

“Tatrananda, ye te purima tayo puggala tesam tinnam puggalanam eko aparihanadhammo, eko parihanadhammo, eko apayiko nerayiko. Tatrananda, yeme pacchima tayo puggala imesam tinnam puggalanam eko parihanadhammo, eko aparihanadhammo, eko parinibbanadhammo”ti. Atthamam.


(A.6.63.)6-9. Nibbedhikasuttam決擇(法之法門:應知欲.受.想.漏.業.苦之緣起、差別、異熟、滅、趣滅之道)

《中阿含111經》達梵行經(大正藏1.599b),《佛說漏分布經》(大正1.851b),*偈-- S.1.37.,
《雜阿含752經》(大正藏2.199a),《法蘊足論》卷六(大正藏26.482b),《俱舍論》卷八(大正藏29.41c)

63. “Nibbedhikapariyayam vo, bhikkhave, dhammapariyayam desessami. Tam sunatha, sadhukam manasi karotha; bhasissami”ti. “Evam, bhante”ti kho te bhikkhu bhagavato paccassosum. Bhagava etadavoca–

“Katamo ca so, bhikkhave, nibbedhikapariyayo dhammapariyayo? Kama, bhikkhave, veditabba, kamanam nidanasambhavo veditabbo, kamanam vemattata veditabba, kamanam vipako veditabbo, kamanirodho § veditabbo, kamanirodhagamini § patipada veditabba.

“Vedana, bhikkhave, veditabba, vedananam nidanasambhavo veditabbo, vedananam vemattata veditabba, vedananam vipako veditabbo, vedananirodho veditabbo, vedananirodhagamini patipada veditabba.

“Sabba, bhikkhave, veditabba, sabbanam nidanasambhavo veditabbo, sabbanam vemattata veditabba sabbanam vipako veditabbo, sabbanirodho veditabbo, sabbanirodhagamini patipada veditabba.

“Asava, bhikkhave, veditabba, asavanam nidanasambhavo veditabbo, asavanam vemattata veditabba, asavanam vipako veditabbo, asavanirodho veditabbo, asavanirodhagamini patipada veditabba.

“Kammam (pg. 2.0359) bhikkhave, veditabbam, kammanam nidanasambhavo veditabbo, kammanam vemattata veditabba, kammanam vipako veditabbo, kammanirodho veditabbo, kammanirodhagamini patipada veditabba.

“Dukkham, bhikkhave, veditabbam, dukkhassa nidanasambhavo veditabbo, dukkhassa vemattata veditabba, dukkhassa vipako veditabbo, dukkhanirodho veditabbo, dukkhanirodhagamini patipada veditabba.

“‘Kama, bhikkhave, veditabba, kamanam nidanasambhavo veditabbo, kamanam vemattata veditabba, kamanam vipako veditabbo, kamanirodho veditabbo, kamanirodhagamini patipada veditabba’ti, iti kho panetam vuttam. Kibcetam paticca vuttam § ? Pabcime, bhikkhave, kamaguna– cakkhuvibbeyya rupa ittha kanta manapa piyarupa kamupasamhita rajaniya, sotavibbeyya sadda… ghanavibbeyya gandha… jivhavibbeyya rasa… kayavibbeyya photthabba ittha kanta manapa piyarupa kamupasamhita rajaniya. Api ca kho, bhikkhave, nete kama kamaguna namete § ariyassa vinaye vuccanti–



§ * “Savkapparago purisassa kamo,

Nete § kama yani citrani loke.

Savkapparago purisassa kamo,

Titthanti citrani tatheva loke.

Athettha dhira vinayanti chandan”ti.

“Katamo ca, bhikkhave, kamanam nidanasambhavo? Phasso, bhikkhave, kamanam nidanasambhavo.

“Katama ca, bhikkhave, kamanam vemattata? Abbo, bhikkhave, kamo rupesu, abbo kamo saddesu, abbo kamo gandhesu, abbo kamo rasesu, abbo kamo photthabbesu. Ayam vuccati, bhikkhave, kamanam vemattata.

“Katamo (pg. 2.0360) ca, bhikkhave, kamanam vipako? Yam kho, bhikkhave, kamayamano tajjam tajjam attabhavam abhinibbatteti pubbabhagiyam va apubbabhagiyam va, ayam vuccati, bhikkhave, kamanam vipako.

“Katamo ca, bhikkhave, kamanirodho? Phassanirodho § , bhikkhave, kamanirodho. Ayameva ariyo atthavgiko maggo kamanirodhagamini patipada, seyyathidam– sammaditthi, sammasavkappo, sammavaca, sammakammanto samma-ajivo, sammavayamo, sammasati, sammasamadhi.

“Yato kho § , bhikkhave, ariyasavako evam kame pajanati, evam kamanam nidanasambhavam pajanati, evam kamanam vemattatam pajanati, evam kamanam vipakam pajanati, evam kamanirodham pajanati, evam kamanirodhagaminim patipadam pajanati, so imam nibbedhikam brahmacariyam pajanati kamanirodham. Kama, bhikkhave, veditabba …pe… kamanirodhagamini § patipada veditabbati, iti yam tam vuttam idametam paticca vuttam.

“Vedana, bhikkhave, veditabba …pe… vedananirodhagamini patipada veditabbati, iti kho panetam vuttam. Kibcetam paticca vuttam? Tisso ima, bhikkhave, vedana– sukha vedana, dukkha vedana, adukkhamasukha vedana.

“Katamo ca, bhikkhave, vedananam nidanasambhavo? Phasso, bhikkhave, vedananam nidanasambhavo.

“Katama ca, bhikkhave, vedananam vemattata? Atthi, bhikkhave, samisa sukha vedana, atthi niramisa sukha vedana, atthi samisa dukkha vedana, atthi niramisa dukkha vedana, atthi samisa adukkhamasukha vedana, atthi niramisa adukkhamasukha vedana. Ayam vuccati, bhikkhave, vedananam vemattata.

“Katamo ca, bhikkhave, vedananam vipako Yam kho, bhikkhave, vediyamano § tajjam tajjam attabhavam abhinibbatteti pubbabhagiyam va apubbabhagiyam va, ayam vuccati, bhikkhave, vedananam vipako.

“Katamo (pg. 2.0361) ca, bhikkhave, vedananirodho? Phassanirodho § , bhikkhave, vedananirodho. Ayameva ariyo atthavgiko maggo vedananirodhagamini patipada, seyyathidam– sammaditthi …pe… sammasamadhi.

“Yato kho, bhikkhave, ariyasavako evam vedanam pajanati, evam vedananam nidanasambhavam pajanati, evam vedananam vemattatam pajanati, evam vedananam vipakam pajanati, evam vedananirodham pajanati, evam vedananirodhagaminim patipadam pajanati. So imam nibbedhikam brahmacariyam pajanati vedananirodham. Vedana, bhikkhave, veditabba …pe… vedananirodhagamini patipada veditabbati, iti yam tam vuttam idametam paticca vuttam.

“Sabba, bhikkhave, veditabba …pe… sabbanirodhagamini patipada veditabbati, iti kho panetam vuttam. Kibcetam paticca vuttam? Chayima, bhikkhave, sabba– rupasabba, saddasabba, gandhasabba, rasasabba, photthabbasabba, dhammasabba.

“Katamo ca, bhikkhave, sabbanam nidanasambhavo? Phasso, bhikkhave, sabbanam nidanasambhavo.

“Katama ca, bhikkhave, sabbanam vemattata? Abba, bhikkhave, sabba rupesu, abba sabba saddesu § , abba sabba gandhesu, abba sabba rasesu, abba sabba photthabbesu, abba sabba dhammesu Ayam vuccati, bhikkhave, sabbanam vemattata.

“Katamo ca, bhikkhave, sabbanam vipako? Voharavepakkam § , bhikkhave, sabbam § vadami. Yatha yatha nam sabjanati tatha tatha voharati, evam sabbi ahosinti § . Ayam vuccati, bhikkhave, sabbanam vipako.

“Katamo ca, bhikkhave, sabbanirodho? Phassanirodho, § bhikkhave, sabbanirodho. Ayameva ariyo atthavgiko maggo sabbanirodhagamini patipada, seyyathidam– sammaditthi …pe… sammasamadhi.

“Yato (pg. 2.0362) kho, bhikkhave, ariyasavako evam sabbam pajanati, evam sabbanam nidanasambhavam pajanati, evam sabbanam vemattatam pajanati, evam sabbanam vipakam pajanati, evam sabbanirodham pajanati, evam sabbanirodhagaminim patipadam pajanati, so imam nibbedhikam brahmacariyam pajanati sabbanirodham. Sabba, bhikkhave, veditabba …pe… sabbanirodhagamini patipada veditabbati. Iti yam tam vuttam idametam paticca vuttam.

“Asava, bhikkhave, veditabba …pe… asavanirodhagamini § patipada veditabbati, iti kho panetam vuttam. Kibcetam paticca vuttam? Tayome, bhikkhave, asava– kamasavo, bhavasavo, avijjasavo.

“Katamo ca, bhikkhave, asavanam nidanasambhavo? Avijja, bhikkhave, asavanam nidanasambhavo.

“Katama ca, bhikkhave, asavanam vemattata? Atthi, bhikkhave, asava nirayagamaniya § , atthi asava tiracchanayonigamaniya, atthi asava pettivisayagamaniya, atthi asava manussalokagamaniya, atthi asava devalokagamaniya. Ayam vuccati, bhikkhave, asavanam vemattata.

“Katamo ca, bhikkhave, asavanam vipako? Yam kho, bhikkhave, avijjagato tajjam tajjam attabhavam abhinibbatteti pubbabhagiyam va apubbabhagiyam va, ayam vuccati, bhikkhave, asavanam vipako.

“Katamo ca, bhikkhave, asavanirodho? Avijjanirodho, bhikkhave, asavanirodho. Ayameva ariyo atthavgiko maggo asavanirodhagamini § patipada, seyyathidam – sammaditthi …pe… sammasamadhi.

“Yato kho, bhikkhave, ariyasavako evam asave pajanati, evam asavanam nidanasambhavam pajanati, evam asavanam vemattatam pajanati, evam asavanam vipakam pajanati, evam asavanam nirodham pajanati, evam asavanam nirodhagaminim patipadam pajanati, so imam nibbedhikam brahmacariyam pajanati asavanirodham. Asava bhikkhave, veditabba …pe… asavanirodhagamini (pg. 2.0363) § patipada veditabbati. Iti yam tam vuttam idametam paticca vuttam.

“Kammam, bhikkhave, veditabbam …pe… kammanirodhagamini § patipada veditabbati, iti kho panetam vuttam. Kibcetam paticca vuttam? § Cetanaham, bhikkhave, kammam vadami. Cetayitva kammam karoti– kayena vacaya manasa.

“Katamo ca, bhikkhave, kammanam nidanasambhavo? Phasso, bhikkhave, kammanam nidanasambhavo.

“Katama ca, bhikkhave, kammanam vemattata? Atthi, bhikkhave, kammam nirayavedaniyam, atthi kammam tiracchanayonivedaniyam, atthi kammam pettivisayavedaniyam, atthi kammam manussalokavedaniyam, atthi kammam devalokavedaniyam Ayam vuccati, bhikkhave, kammanam vemattata.

“Katamo ca, bhikkhave, kammanam vipako? Tividhaham § , bhikkhave, kammanam vipakam vadami dittheva § dhamme, upapajje va § , apare va pariyaye. Ayam vuccati, bhikkhave, kammanam vipako.

“Katamo ca, bhikkhave, kammanirodho? Phassanirodho, § bhikkhave, kammanirodho. Ayameva ariyo atthavgiko maggo kammanirodhagamini § patipada, seyyathidam– sammaditthi …pe… sammasamadhi.

“Yato kho, bhikkhave, ariyasavako evam kammam pajanati, evam kammanam nidanasambhavam pajanati, evam kammanam vemattatam pajanati, evam kammanam vipakam pajanati, evam kammanirodham pajanati, evam kammanirodhagaminim patipadam pajanati, so imam nibbedhikam brahmacariyam pajanati kammanirodham. Kammam, bhikkhave, veditabbam …pe… kammanirodhagamini patipada veditabbati, iti yam tam vuttam idametam paticca vuttam.

“Dukkham, bhikkhave, veditabbam, dukkhassa nidanasambhavo veditabbo, dukkhassa vemattata veditabba, dukkhassa vipako veditabbo, dukkhanirodho veditabbo, dukkhanirodhagamini patipada veditabbati. Iti kho panetam vuttam (pg. 2.0364) kibcetam paticca vuttam? Jatipi dukkha, jarapi dukkha, byadhipi dukkho § , maranampi dukkham, sokaparidevadukkhadomanassupayasapi dukkha, yampiccham na labhati tampi dukkham, samkhittena pabcupadanakkhandha § dukkha.

“Katamo ca, bhikkhave, dukkhassa nidanasambhavo? Tanha, bhikkhave, dukkhassa nidanasambhavo

“Katama ca, bhikkhave, dukkhassa vemattata? Atthi, bhikkhave, dukkham adhimattam, atthi parittam, atthi dandhaviragi, atthi khippaviragi. Ayam vuccati, bhikkhave, dukkhassa vemattata.

“Katamo ca, bhikkhave, dukkhassa vipako? Idha, bhikkhave, ekacco yena dukkhena abhibhuto pariyadinnacitto § socati kilamati paridevati, urattalim kandati, sammoham apajjati yena va pana dukkhena abhibhuto pariyadinnacitto bahiddha pariyetthim apajjati– ‘ko § ekapadam dvipadam janati § imassa dukkhassa nirodhaya’ti? Sammohavepakkam vaham, bhikkhave, dukkham vadami pariyetthivepakkam va. Ayam vuccati, bhikkhave, dukkhassa vipako.

“Katamo ca, bhikkhave, dukkhanirodho? Tanhanirodho, § bhikkhave, dukkhanirodho. Ayameva ariyo atthavgiko maggo dukkhassa nirodhagamini patipada, seyyathidam– sammaditthi …pe… sammasamadhi.

“Yato kho, bhikkhave, ariyasavako evam dukkham pajanati, evam dukkhassa nidanasambhavam pajanati, evam dukkhassa vemattatam pajanati, evam dukkhassa vipakam pajanati, evam dukkhanirodham pajanati, evam dukkhanirodhagaminim patipadam pajanati, so imam nibbedhikam brahmacariyam pajanati dukkhanirodham. Dukkham, bhikkhave, veditabbam, dukkhassa nidanasambhavo veditabbo, dukkhassa vemattata veditabba, dukkhassa vipako veditabbo, dukkhanirodho veditabbo, dukkhanirodhagamini patipada veditabbati. Iti yam tam vuttam idametam paticca vuttam.

“Ayam kho so, bhikkhave, nibbedhikapariyayo dhammapariyayo”ti. Navamam.
A.A. (A.6.63.):Samisati kilesamisasampayutta.(有染污:混雜染污)

順福分或非順福分:Pubbabhagiyanti dibbe kame patthetva sucaritaparipuriya devaloke nibbattassa attabhavo pubbabhagiyo nama, duccaritaparipuriya apaye nibbattassa attabhavo apubbabhagiyo nama.(順福分:已望天國,實踐善行,自體再生於天世間的順福分之名。非順福分:實踐惡行,自體已再生於惡趣順福分之名。)



(A.6.64.)6-10. Sihanadasuttam(如來六力能作)師子吼

《雜阿含686、687經》(大正藏2.187)

64. § “Chayimani (pg. 2.0365) bhikkhave, tathagatassa tathagatabalani, yehi balehi samannagato tathagato asabham thanam patijanati, parisasu sihanadam nadati, brahmacakkam pavatteti. Katamani cha? Idha, bhikkhave, tathagato thanabca thanato atthanabca atthanato yathabhutam pajanati. Yampi, bhikkhave, tathagato thanabca thanato atthanabca atthanato yathabhutam pajanati, idampi, bhikkhave, tathagatassa tathagatabalam hoti, yam balam agamma tathagato asabham thanam patijanati, parisasu sihanadam nadati, brahmacakkam pavatteti.

“Puna caparam, bhikkhave, tathagato atitanagatapaccuppannanam kammasamadananam thanaso hetuso vipakam yathabhutam pajanati. Yampi, bhikkhave, tathagato atitanagatapaccuppannanam kammasamadananam thanaso hetuso vipakam yathabhutam pajanati, idampi, bhikkhave, tathagatassa tathagatabalam hoti, yam balam agamma tathagato asabham thanam patijanati, parisasu sihanadam nadati, brahmacakkam pavatteti.

“Puna caparam, bhikkhave, tathagato jhanavimokkhasamadhisamapattinam samkilesam vodanam vutthanam yathabhutam pajanati. Yampi, bhikkhave, tathagato …pe… idampi, bhikkhave, tathagatassa tathagatabalam hoti, yam balam agamma tathagato asabham thanam patijanati, parisasu sihanadam nadati, brahmacakkam pavatteti.

“Puna caparam, bhikkhave, tathagato anekavihitam pubbenivasam anussarati, seyyathidam ekampi jatim, dvepi jatiyo …pe… iti sakaram sa-uddesam anekavihitam pubbenivasam anussarati. Yampi, bhikkhave, tathagato anekavihitam pubbenivasam anussarati, seyyathidam – ekampi jatim, dvepi jatiyo …pe… iti sakaram sa-uddesam anekavihitam pubbenivasam anussarati. Idampi, bhikkhave, tathagatassa tathagatabalam hoti, yam balam agamma tathagato asabham thanam patijanati, parisasu sihanadam nadati, brahmacakkam pavatteti.

“Puna caparam, bhikkhave, tathagato dibbena cakkhuna visuddhena atikkantamanusakena …pe… yathakammupage satte pajanati. Yampi, bhikkhave, tathagato (pg. 2.0366) dibbena cakkhuna visuddhena atikkantamanusakena …pe… yathakammupage satte pajanati, idampi, bhikkhave, tathagatassa tathagatabalam hoti, yam balam agamma tathagato asabham thanam patijanati, parisasu sihanadam nadati, brahmacakkam pavatteti.

“Puna caparam, bhikkhave, tathagato asavanam khaya …pe… sacchikatva upasampajja viharati. Yampi, bhikkhave, tathagato asavanam khaya …pe… sacchikatva upasampajja viharati, idampi, bhikkhave, tathagatassa tathagatabalam hoti, yam balam agamma tathagato asabham thanam patijanati, parisasu sihanadam nadati, brahmacakkam pavatteti. Imani kho, bhikkhave cha tathagatassa tathagatabalani, yehi balehi samannagato tathagato asabham thanam patijanati, parisasu sihanadam nadati, brahmacakkam pavatteti.

“Tatra ce, bhikkhave, pare tathagatam thanabca thanato atthanabca atthanato yathabhutam banena upasavkamitva pabham pucchanti. Yatha yatha, bhikkhave, tathagatassa thanabca thanato atthanabca atthanato yathabhutam banam viditam tatha tatha tesam tathagato thanabca thanato atthanabca atthanato yathabhutam banena pabham puttho byakaroti.

“Tatra ce, bhikkhave, pare tathagatam atitanagatapaccuppannanam kammasamadananam thanaso hetuso vipakam yathabhutam banena upasavkamitva pabham pucchanti. Yatha yatha, bhikkhave, tathagatassa atitanagatapaccuppannanam kammasamadananam thanaso hetuso vipakam yathabhutam banam viditam tatha tatha tesam tathagato atitanagatapaccuppannanam kammasamadananam thanaso hetuso vipakam yathabhutam banena pabham puttho byakaroti.

“Tatra ce, bhikkhave, pare tathagatam jhanavimokkhasamadhisamapattinam samkilesam vodanam vutthanam yathabhutam banena upasavkamitva pabham pucchanti. Yatha yatha, bhikkhave, tathagatassa jhanavimokkhasamadhisamapattinam samkilesam vodanam vutthanam yathabhutam banam viditam, tatha tatha tesam tathagato jhanavimokkhasamadhisamapattinam samkilesam vodanam vutthanam yathabhutam banena pabham puttho byakaroti.

“Tatra (pg. 2.0367) ce, bhikkhave, pare tathagatam pubbenivasanussatim yathabhutam banena upasavkamitva pabham pucchanti. Yatha yatha, bhikkhave, tathagatassa pubbenivasanussatim yathabhutam banam viditam, tatha tatha tesam tathagato pubbenivasanussatim yathabhutam banena pabham puttho byakaroti.

“Tatra ce, bhikkhave, pare tathagatam sattanam cutupapatam yathabhutam banena upasavkamitva pabham pucchanti. Yatha yatha, bhikkhave, tathagatassa sattanam cutupapatam yathabhutam banam viditam, tatha tatha tesam tathagato sattanam cutupapatam yathabhutam banena pabham puttho byakaroti.

“Tatra ce, bhikkhave, pare tathagatam asavanam khaya …pe… yathabhutam banena upasavkamitva pabham pucchanti. Yatha yatha, bhikkhave, tathagatassa asavanam khaya …pe… yathabhutam banam viditam, tatha tatha tesam tathagato asavanam khaya …pe… yathabhutam banena pabham puttho byakaroti.

“Tatra, bhikkhave, yampidam § thanabca thanato atthanabca atthanato yathabhutam banam tampi samahitassa vadami no asamahitassa. Yampidam § atitanagatapaccuppannanam kammasamadananam thanaso hetuso vipakam yathabhutam banam tampi samahitassa vadami no asamahitassa. Yampidam § jhanavimokkhasamadhisamapattinam samkilesam vodanam vutthanam yathabhutam banam tampi samahitassa vadami no asamahitassa. Yampidam § pubbenivasanussatim yathabhutam banam tampi samahitassa vadami no asamahitassa. Yampidam § sattanam cutupapatam yathabhutam banam tampi samahitassa vadami no asamahitassa. Yampidam § asavanam khaya …pe… yathabhutam banam tampi samahitassa vadami no asamahitassa. Iti kho bhikkhave, samadhi maggo, asamadhi kummaggo”ti. Dasamam.

Mahavaggo chattho. §


Tassuddanam--

Sono (pg. 2.0368) phagguno bhijati, asava daruhatthi ca;

Majjhe banam nibbedhikam, sihanadoti te dasati.




tải về 1.54 Mb.

Chia sẻ với bạn bè của bạn:
1   2   3   4   5   6   7   8   9




Cơ sở dữ liệu được bảo vệ bởi bản quyền ©hocday.com 2024
được sử dụng cho việc quản lý

    Quê hương