3. KÕt qu¶ 1 M¹ng líi c¸c vcqt ë ViÖt Nam
tải về 382.7 Kb.
|
- Điều hướng trang này:
- 3.2 Ph¹m vi cña m¹ng líi c¸c VCQT
- B¶ng 9: C¸c loµi thuéc ph©n h¹ng A4i t¹i c¸c VCQT
- B¶ng 10: C¸c VCQT ®¸p øng tiªu chÝ Ramsar
- B¶ng11: C¸c taxon thuéc ph©n h¹ng thø cÊp S1 t¹i c¸c VCQT
- B¶ng12: C¸c taxon thuéc ph©n h¹ng thø cÊp S2 t¹i c¸c VCQT
Ch¬ng 3 KÕt qu¶ 3. KÕt qu¶3.1 M¹ng líi c¸c VCQT ë ViÖt NamB¶ng 3: Sè VCQT trong mçi ph©n h¹ng
3.2 Ph¹m vi cña m¹ng líi c¸c VCQTPh¹m vi. TÊt c¶ 63 VCQT ë ViÖt Nam chiÕm tæng diÖn tÝch 1.689.866 ha, t¬ng ®¬ng 5% tæng diÖn tÝch c¶ níc. C¸c VCQT ë ViÖt Nam cã diÖn tÝch tõ 2 ®Õn h¬n 100.000 ha, tuy nhiªn, hÇu hÕt cã diÖn tÝch tõ 10.000 ®Õn 99.999 ha. DiÖn tÝch trung b×nh cña mét VCQT lµ 26.823 ha. ViÖc cã Ýt c¸c VCQT cã diÖn tÝch lín ë ViÖt Nam (chØ cã 10 VCQT réng h¬n 50.000 ha vµ mét vïng duy nhÊt réng h¬n 100.000 ha) ph¶n ¸nh mét sè yÕu tè nh: c¸c sinh c¶nh tù nhiªn ë kh¾p n¬i trong c¶ níc ®· bÞ chia c¾t nhiÒu; vµ theo c¸c tiªu chÝ lùa chän, khi cã thÓ, c¸c VCQT nªn ®îc qu¶n lý nh mét ®¬n vÞ ®éc lËp. ViÖc kh«ng cã nhiÒu c¸c VCQT qu¸ nhá (chØ cã 4 VCQT cã diÖn tÝch nhá h¬n 1.000 ha) ph¶n ¸nh tiªu chÝ lùa chän lµ c¸c VCQT nªn lµ mét khu vùc tù nã cung cÊp ®ñ toµn bé c¸c nhu cÇu cña c¸c loµi chim cã tÇm quan träng trong kho¶ng thêi gian chóng cã mÆt. C¶ bèn VCQT cã diÖn tÝch nhá h¬n 1.000 ha ®Òu lµ c¸c s©n chim ë ®ång b»ng s«ng Cöu Long (H×nh 1). H×nh 1: Ph©n bæ c¸c VCQT theo diÖn tÝch 
B¶ng 4: C¸c tØnh cã nhiÒu VCQT nhÊt
C¸c tØnh. C¸c VCQT ®· ®îc lùa chän n»m trªn ®Þa bµn 37 trong sè 61 tØnh thµnh cña ViÖt Nam (B¶n ®å 1). C¸c tØnh cã sè lîng VCQT nhiÒu nhÊt lµ §¨k L¨k, L©m §ång, Gia Lai vµ Qu¶ng B×nh. ChØ tÝnh riªng bèn tØnh nµy ®· cã ®Õn 19 VCQT (30%) (B¶ng 4). Vµ do ®ã c¸c tØnh nµy nªn ®îc coi lµ cÇn u tiªn nhÊt cho c¸c ho¹t ®éng b¶o tån. §¸ng chó ý lµ ba trong sè bèn tØnh cã sè VCQT nhiÒu nhÊt ®Òu n»m ë T©y Nguyªn, n¬i cßn cã diÖn tÝch sinh c¶nh tù nhiªn réng nhÊt vµ cã ®Õn ba Vïng Chim §Æc h÷u (VC§H). TØnh thø t lµ Qu¶ng B×nh, n»m trong VC§H §Êt thÊp Trung Bé. §Õn nay, vÉn cßn cã 24 tØnh vµ thµnh phè cha lùa chän ®îc mét VCQT nµo. C¸c tØnh vµ thµnh phè nµy tËp trung ë ®ång b»ng B¾c Bé, ®ång b»ng s«ng Cöu Long vµ c¸c tØnh ®«ng b¾c ViÖt Nam. Sù ph©n bæ nµy phÇn nµo thÓ hiÖn pham vi c¸c sinh c¶nh tù nhiªn h¹n hÑp cña c¸c vïng nµy, vµ còng phÇn nµo thÓ hiÖn viÖc cha cã nhiÒu ®iÒu tra ®iÓu häc ®îc thùc hiÖn ë ®©y. NÕu cã thªm c¸c ®iÒu tra, cã thÓ sÏ cã thªm nhiÒu VCQT ®îc bæ sung tõ c¸c vïng nµy. C¸c VCQT nh vËy cã lÏ sÏ ®îc bæ sung tõ vïng ®«ng b¾c ViÖt Nam, n¬i cßn cã nhiÒu diÖn tÝch sinh c¶nh tù nhiªn ®¸ng kÓ cha ®îc ®iÒu tra. Tuy nhiªn, còng cã thÓ x¸c ®Þnh thªm nhiÒu VCQT sÏ ®îc bæ sung tõ c¸c vïng cã mËt ®é d©n c cao lµ ®ång b»ng B¾c Bé vµ ®ång b»ng s«ng Cöu Long, n¬i cã rÊt nhiÒu s©n chim lµ c¸c ®Þa ®iÓm chim níc tËp trung tró ch©n hoÆc lµm tæ sinh s¶n t¹i c¸c sinh c¶nh nh©n t¹o, rÊt nhiÒu s©n chim nh vËy ®ang ®îc qu¶n lý b¶o vÖ díi c¸c h×nh thøc kh¸c nhau. Sinh c¶nh. Bèn m¬i mèt VCQT (65%) cã c¸c hÖ sinh th¸i rõng trªn ®Êt liÕn. TÊt c¶ c¸c kiÓu sinh c¶nh rõng chÝnh ë ViÖt Nam ®Òu ®îc ®¹i diÖn ®Çy ®ñ trong c¸c VCQT bao gåm rõng thêng xanh ®Êt thÊp, rõng thêng xanh trªn nói, rõng b¸n thêng xanh, rõng rông l¸, rõng trªn nói ®¸ v«i vµ rõng l¸ kim (B¶n ®å 3). Ngoµi ra, c¸c VCQT nµy cßn cã mÉu chuÈn cho kiÓu rõng ven s«ng Ýt bÞ t¸c ®éng nhÊt ë ViÖt Nam nh däc s«ng K«n ë VCQT Kon Ja R¨ng (VN025) vµ däc s«ng Srªp«k ë VCQT Y«k §«n (VN044). T¸m VCQT (13%) n»m trong c¸c hÖ sinh th¸i níc ngät. Sinh c¶nh tù nhiªn t¹i c¸c VCQT nµy chñ yÕu lµ tr¶ng cá ngËp níc theo mïa, ®Çm níc ngät vµ rõng trµm, tuy nhiªn, nhãm nµy cßn bao gåm 3 s©n chim lµ n¬i lµm tæ vµ tró ch©n cña c¸c loµi chim níc kiÕm ¨n ë c¸c vïng ®Êt ngËp níc ngät bªn ngoµi VCQT ®ã. Toµn bé t¸m VCQT nµy ®Òu n»m ë ®ång b»ng s«ng Cöu Long, vµ lµ n¬i cã nh÷ng mÉu ®¹i diÖn ®¸ng kÓ nhÊt cho c¸c hÖ sinh th¸i vèn mét thêi chiÕm u thÕ ë kh¾p vïng ®ång b»ng, ®ã lµ c¸c VCQT Trµm Chim (VN006) vµ L¸ng Sen (VN007) lµ n¬i cã nh÷ng mÉu ®¸ng kÓ nhÊt cña c¸c ®ång cá vïng §ång Th¸p Mêi; c¸c VCQT Kiªn L¬ng (VN005) vµ Hµ Tiªn (VN003) lµ n¬i cã nh÷ng mÉu ®¸ng kÓ nhÊt cña c¸c ®ång cá vïng Hµ Tiªn; vµ VCQT U Minh Thîng (VN004) lµ n¬i cã mÉu chuÈn ®¸ng kÓ nhÊt cña vïng rõng trµm U Minh. HÖ sinh th¸i ven biÓn cã ®¹i diÖn trong 14 VCQT (22%). Sinh c¶nh tù nhiªn cña c¸c VCQT nµy bao gåm c¸c b·i bïn vµ b·i c¸t gian triÒu, rõng ngËp mÆn vµ th¶m cá biÓn. S¸u trong sè c¸c VCQT nµy n»m ë ®ång b»ng B¾c Bé, n¨m vïng n»m ë d¶i ven biÓn ®ång b»ng s«ng Cöu Long. Mét VCQT n»m ë vïng gÇn cöa c¸c s«ng §ång Nai, Sµi Gßn vµ Vµm Cá, vµ hai vïng cßn l¹i n»m ë vïng ven biÓn tØnh Qu¶ng Ninh, phÝa b¾c cña ®ång b»ng B¾c Bé. §iÒu ®¸ng chó ý lµ m¹ng líi c¸c VCQT ®· kh«ng x¸c ®Þnh ®îc mét vïng nµo ë khu vùc ven biÓn miÒn Trung ViÖt Nam. Tuy ®©y cã thÓ mét phÇn do thiÕu nç lùc ®iÒu tra ®iÓu häc, nhng nguyªn nh©n chÝnh cã lÏ lµ do vïng miÒn Trung ViÖt Nam kh«ng cã c¸c cöa s«ng lín, vµ do ®ã còng cã t¬ng ®èi Ýt sinh c¶nh gian triÒu phï hîp víi c¸c loµi chim níc di c. Tuy nhiªn, viÖc ®iÒu tra chi tiÕt thªm c¸c vïng ®Çm ph¸ ë miÒn Trung ViÖt Nam, cã thÓ sÏ ph¸t hiÖn thªm nhiÒu VCQT kh¸c ®Õn nay cha ®îc x¸c ®Þnh. C¸c loµi thuéc ph©n h¹ng A1. Theo tµi liÖu C¸c loµi chim bÞ ®e däa ë ch©u ¸1, cã tæng sè 72 loµi bÞ ®e däa ë møc ®é toµn cÇu, gÇn bÞ ®e däa hoÆc bÞ ®e däa nhng thiÕu dÉn liÖu ®Ó ph©n h¹ng cã ph©n bè t¹i ViÖt Nam. Ba t loµi trong sè ®ã (47%) ®îc kh¼ng ®Þnh thêng xuyªn cã ph©n bè víi sè lîng ®¸ng kÓ ë Ýt nhÊt lµ ba VCQT, 51 loµi (71%) ®îc kh¼ng ®Þnh thêng xuyªn cã ph©n bè víi sè lîng ®¸ng kÓ ë Ýt nhÊt lµ mét VCQT (B¶ng 5, Phô lôc 2). Trong sè 21 loµi cha ®îc kh¼ng ®Þnh thêng xuyªn cã ph©n bè ë bÊt cø VCQT nµo, nhiÒu loµi cã lÏ chØ ph©n bè ë ViÖt Nam ë d¹ng loµi lang thang, loµi ®i qua trªn ®êng di c hay loµi tró ®«ng hiÕm gÆp vµ kh«ng ph©n bè víi sè lîng ®¸ng kÓ ë bÊt cø vïng nµo. B¶ng 5: C¸c loµi thuéc ph©n h¹ng A1 trong c¸c VCQT
Ghi chó: con sè nµy kh«ng tÝnh ®Õn c¸c VCQT chØ cã c¸c ghi nhËn cha ®îc kiÓm chøng, hay c¸c vïng kh«ng kh¼ng ®Þnh loµi thêng xuyªn ph©n bè víi sè lîng ®¸ng kÓ. B¶ng 6: C¸c loµi tèi nguy cÊp vµ nguy cÊp trªn toµn cÇu t¹i c¸c VCQT
Ghi chó: con sè nµy kh«ng tÝnh ®Õn c¸c VCQT chØ cã c¸c ghi nhËn cha ®îc kiÓm chøng, hay c¸c vïng kh«ng kh¼ng ®Þnh loµi thêng xuyªn ph©n bè víi sè lîng ®¸ng kÓ. M¹ng líi c¸c VCQT ë ViÖt Nam bao gåm toµn bé c¸c vïng cã kh¼ng ®Þnh thêng xuyªn cã mét sè lîng ®¸ng kÓ cña mét loµi tèi nguy cÊp hay nguy cÊp trªn toµn cÇu. Tuy nhiªn, kh«ng cã loµi tèi nguy cÊp nµo vµ chØ cã ba loµi nguy cÊp trªn toµn cÇu ®îc kh¼ng ®Þnh cã ph©n bè ë Ýt nhÊt lµ ba VCQT, ®ã lµ Cho¾t lín má vµng Tringa guttifer, Cß th×a mÆt ®en Platalea minor vµ Khíu ®Çu ®en m¸ x¸m Garrulax yersini (Table 6). Ngoµi ra, c¶ Gµ l«i lam mµo tr¾ng Lophura edwardsi vµ Ngan c¸nh tr¾ng Cairina scutulata còng ®îc biÕt cã ph©n bè ë nhiÒu h¬n ba VCQT, tuy nhiªn, mét sè VCQT kh«ng thÓ kh¼ng ®Þnh chóng thêng xuyªn ph©n bè víi sè lîng lín. Cã ba loµi trong sè c¸c loµi tèi nguy cÊp vµ nguy cÊp trªn loµn cÇu (KÒn kÒn má nhá Gyps tenuirostris, VÞt má nhän Mergus squamatus vµ Giµ ®Éy lín Leptoptilos dubius) kh«ng thêng xuyªn ph©n bè víi sè lîng ®¸ng kÓ ë bÊt cø VCQT nµo. Cã vÎ nh kh«ng cã mét vïng nµo ë ViÖt Nam thêng xuyªn cã mét sè lîng ®¸ng kÓ cña mét trong ba loµi nµy. C¸c loµi thuéc ph©n h¹ng A2. Trong sè 23 loµi chim cã vïng ph©n bè hÑp ë ViÖt Nam2, 12 loµi (52%) ®îc kh¼ng ®Þnh thêng xuyªn ph©n bè ë Ýt nhÊt 3 VCQT, trong khi 22 loµi (96%) (B¶ng 7, Phô lôc 3) ®îc kh¼ng ®Þnh thêng xuyªn cã ph©n bè ë Ýt nhÊt 1 VCQT. ChØ cã mét loµi ph©n bè hÑp kh«ng ®îc kh¼ng ®Þnh thêng xuyªn ph©n bè ë bÊt cø VCQT nµo lµ Nuèc ®u«i hång Harpactes wardi. Loµi nµy tríc ®©y ®· tõng ph©n bè ë VCQT Fan Si Pan (VN057)3, vµ ch¾c ch¾n vÉn cßn ph©n bè ®©u ®ã trong d·y Hoµng Liªn S¬n. B¶ng 7: C¸c loµi thuéc ph©n h¹ng A2 t¹i c¸c VCQT
Ghi chó: con sè nµy kh«ng tÝnh ®Õn c¸c VCQT chØ cã c¸c ghi nhËn cha ®îc kiÓm chøng, hay c¸c vïng kh«ng kh¼ng ®Þnh loµi thêng xuyªn ph©n bè víi sè lîng ®¸ng kÓ. Tæng sè c¸c loµi cã vïng ph©n bè hÑp ë c¸c VC§H vµ PVC§H kh¸c víi sè loµi ë toµn bé ViÖt Nam do mét sè loµi ph©n bè hÑp ph©n bè ë nhiÒu h¬n mét VC§H. Loµi thuéc ph©n h¹ng A3. Trong sè 212 cã vïng ph©n bè giíi h¹n trong mét ®¬n vÞ ®Þa sinh häc, 50 loµi (71%) ®îc kh¼ng ®Þnh thêng xuyªn ph©n bè ë Ýt nhÊt 3 VCQT, trong khi 201 (95%) ®îc kh¼ng ®Þnh thêng xuyªn ph©n bè ë Ýt nhÊt 1 VCQT (B¶ng 8, Phô lôc 4). Møc ®¹i diÖn cña c¸c loµi chØ giíi h¹n ph©n bè trong vïng Rõng Èm nhiÖt ®íi §«ng D¬ng (Biome 09) vµ Vïng NhiÖt ®íi kh« Indo-Malaya (11) trong m¹ng líi c¸c VCQT cña ViÖt Nam lµ rÊt tèt víi lÇn lît 93% vµ 85% tæng sè loµi chØ ph©n bè trong vïng ®Þa sinh häc cã mÆt ë Ýt nhÊt 3 VCQT. PhÇn lín c¸c loµi giíi h¹n ph©n bè trong vïng ®Þa sinh häc kh«ng cã mÆt ë Ýt nhÊt 3 VCQT lµ c¸c loµi cña vïng Rõng «n ®íi Trung Quèc - Himalaya (Biome 07) Rõng ¸ nhiÖt ®íi Trung Quèc - Himalaya (Biome 08) ph¶n ¸nh sè lîng rÊt h¹n chÕ cña c¸c loµi nµy t¹i ViÖt Nam, vµ cã rÊt Ýt c¸c sè liÖu cËp nhËt vÒ khu hÖ chim ë c¸c vïng rõng trªn nói t¹i miÒn B¾c ViÖt Nam. Cuèi cïng, c¸c loµi giíi h¹n trong vïng ®Þa sinh häc B×nh nguyªn Indo-Gangetic (Biome 12) cã rÊt Ýt ghi nhËn vÒ ph©n bè t¹i ViÖt Nam. Tuy nhiªn, viÖc Ýt vïng thêng xuyªn cã mét sè lîng ®¸ng kÓ cña c¸c loµi nµy (¤ t¸c Houbaropsis bengalensis, SÎ bôi lng xanh Saxicola jerdoni vµ ChÝch ®u«i dµi Graminicola bengalensis) ph¶n ¸nh møc ®é bÞ ®e däa cao cña c¸c sinh c¶nh tr¶ng cá tù nhiªn liªn quan ®Õn c¸c quÇn x· chim ë ViÖt Nam. B¶ng 8: C¸c loµi thuéc ph©n h¹ng A3 t¹i c¸c VCQT
Ghi chó: con sè nµy kh«ng tÝnh ®Õn c¸c VCQT chØ cã c¸c ghi nhËn cha ®îc kiÓm chøng, hay c¸c vïng kh«ng kh¼ng ®Þnh loµi thêng xuyªn ph©n bè víi sè lîng ®¸ng kÓ. C¸c loµi thuéc ph©n h¹ng A4. Cã tæng sè 27 loµi chim níc sèng thµnh bÇy ®µn ®¸p øng tiªu chÝ A4i (B¶ng 9, Phô lôc 5). Mêi l¨m loµi trong sè ®ã (56%) chØ ®¸p øng tiªu chÝ A4i t¹i mét VCQT, vµ chØ cã ba loµi (Cho¾t lín má vµng Tringa erythropus, Mßng bÓ má ng¾n Larus saundersi vµ Cß th×a mÆt ®en) lµ ®¸p øng tiªu chÝ A4i ë Ýt nhÊt 3 VCQT. Ngo¹i trõ mét sè vïng ®Êt ngËp níc ë ®ång b»ng B¾c Bé vµ ®ång b»ng s«ng Cöu Long, hÇu nh tÊt c¶ VCQT ®Òu kh«ng sè liÖu ®Þnh lîng vÒ c¸c loµi chim níc thu thËp trong thêi gian dµi. Trong hÇu hÕt c¸c trêng hîp, chØ cã sè liÖu ®Þnh lîng cña mét sè Ýt c¸c chuyÕn ®iÒu tra s¬ bé, thêng ®îc thùc hiÖn trong cïng mét thêi ®iÓm trong n¨m. Do vËy, sÏ cã rÊt nhiÒu tËp hîp c¸c ®µn chim níc cã sè lîng c¸ thÓ cña mét sè loµi vît qu¸ ngìng 1% sè lîng quÇn thÓ ®· bÞ bá qua trong c¸c ®iÒu tra tríc ®©y, ®Æc biÖt lµ c¸c tËp ®oµn chØ h×nh thµnh trong mét giai ®o¹n ng¾n trong n¨m. C¸c VCQT n¬i cã sè lîng lín nhÊt c¸c loµi chim níc sèng tËp ®oµn ®¸p øng tiªu chÝ A4i vµ VCQT Xu©n Thñy (VN017) víi chÝn loµi vµ VCQT U Minh Thîng (VN004) víi t¸m loµi. C¶ hai VCQT ®Òu ®· tõng lµ ®èi tîng cña c¸c chuyÕn ®iÒu tra ®iÓu häc thêng xuyªn trong thêi gian dµi. Trong t¬ng lai, cã thÓ sÏ cã rÊt nhiÒu c¸c VCQT ®îc bæ sung theo tiªu chÝ A4i, ®Æc biÖt lµ ë vïng ven biÓn ®ång b»ng B¾c Bé vµ ®ång b»ng s«ng Cöu Long, vïng ven biÓn miÒn Trung ViÖt Nam vµ c¸c s©n chim ë kh¾p n¬i trong c¶ níc. B¶ng 9: C¸c loµi thuéc ph©n h¹ng A4i t¹i c¸c VCQT
B¶ng 10: C¸c VCQT ®¸p øng tiªu chÝ Ramsar
Theo C«ng íc vÒ c¸c vïng ®Êt ngËp níc cã tÇm quan träng quèc tÕ (C«ng íc Ramsar), ViÖt Nam cam kÕt "c©n nh¾c viÖc b¶o tån c¸c vïng ®Êt ngËp níc trong quy ho¹ch sö dông ®Êt cña quèc gia, x©y dùng vµ thùc hiÖn c¸c kÕ ho¹ch ®Ó hÕt søc thóc ®Èy vµ khuyÕn khÝch viÖc sö dông th«ng minh c¸c vïng ®Êt ngËp níc trong ph¹m vi l·nh thæ". Ngoµi ra, ViÖt Nam còng cam kÕt sÏ chØ ®Þnh c¸c vïng ®Êt ngËp níc ®¸p øng c¸c tiªu chÝ Ramsar vÒ c¸c Vïng ®Êt ngËp níc cã tÇm quan träng quèc tÕ (c¸c khu Ramsar). C¸c vïng ®Êt ngËp níc ®¸p øng tiªu chÝ Ramsar nÕu:
Mêi ba vïng trong sè c¸c VCQT cña ViÖt Nam ®¸p øng c¸c tiªu chÝ trªn, vµ do ®ã, ®ñ tiªu chuÈn cÇn ®Ó x¸c ®Þnh lµ Khu Ramsar. Tuy nhiªn, ®Õn nay míi chØ cã mét vïng trong sè nµy lµ VCQT Xu©n Thñy (VN017) ®· chÝnh thøc ®îc c«ng nhËn lµ Khu Ramsar, ngoµi ra cßn cã nhiÒu vïng kh¸c còng ®ang ®îc ®Ò xuÊt ®Ó c«ng nhËn khu Ramsar, trong ®ã cã c¸c VCQT Trµm Chim vµ Th¸i Thôy (VN006 vµ VN014). C¸c taxon cña ph©n h¹ng thø cÊp. Theo Danh s¸ch ®á c¸c loµi bÞ ®e däa IUCN 2000, trong sè c¸c taxon linh trëng ë ViÖt Nam cã ba taxon bÞ ®e däa ë møc tèi nguy cÊp, bèn taxon nguy cÊp, s¸u taxon s¾p nguy cÊp, hai taxon gÇn bÞ ®e däa vµ n¨m taxon cha ®ñ dÉn liÖu ®Ó ph©n h¹ng bÞ ®e däa4. §· cã 17 (85%) taxon trong sè nãi trªn ®îc kh¼ng ®Þnh Ýt nhÊt cã ph©n bè ë mét vïng trong m¹ng líi c¸c VCQT cña ViÖt Nam vµ thªm vµo ®ã lµ ghi nhËn cha ®îc kiÓm chøng vÒ sù ph©n bè cña mét taxon kh¸c (B¶ng 11). §iÒu nµy chøng tá møc ®é thèng nhÊt gi÷a c¸c vïng cã tÇm quan träng ®èi víi c«ng t¸c b¶o tån c¸c loµi chim vµ c¸c vïng quan träng ®èi víi c«ng t¸c b¶o tån c¸c taxon linh trëng. Do vËy, viÖc b¶o tån m¹ng líi c¸c VCQT sÏ gãp phÇn ®¸ng kÓ vµo c¸c nç lùc b¶o tån c¸c taxon linh trëng ë ViÖt Nam. B¶ng11: C¸c taxon thuéc ph©n h¹ng thø cÊp S1 t¹i c¸c VCQT
Ghi chó: CR = tèi nguy cÊp, EN = nguy cÊp, VU = s¾p nguy cÊp, NT = gÇn bÞ ®e däa, DD = thiÕu dÉn liÖu theo Danh s¸ch ®á c¸c loµi bÞ ®e däa IUCN 20004. Sè liÖu nµy kh«ng tÝnh ®Õn c¸c VCQT, n¬i c¸c taxon míi chØ ®îc ®Þnh lo¹i ®Õn møc gièng, hay n¬i mµ quÇn thÓ cña taxon ®îc cho r»ng ®· tuyÖt chñng côc bé. Theo Danh s¸ch ®á c¸c loµi bÞ ®e däa IUCN 2000, ë ViÖt Nam cã mét loµi c¸ sÊu bÞ ®e däa ë møc tèi nguy cÊp vµ trong sè c¸c loµi rïa cã s¸u loµi bÞ ®e däa ë møc tèi nguy cÊp, 12 loµi nguy cÊp, b¶y loµi s¾p nguy cÊp vµ mét loµi gÇn bÞ ®e däa4. §· cã 19 (70%) taxon trong sè nãi trªn ®îc kh¼ng ®Þnh Ýt nhÊt cã ph©n bè ë mét vïng trong m¹ng líi c¸c VCQT cña ViÖt Nam vµ thªm vµo ®ã lµ c¸c ghi nhËn cha ®îc kiÓm chøng vÒ sù ph©n bè cña mét taxon kh¸c (B¶ng 12). Do vËy, viÖc b¶o tån m¹ng líi c¸c VCQT sÏ gãp phÇn ®¸ng kÓ vµo c¸c nç lùc b¶o tån c¸c taxon rïa vµ c¸ sÊu ë ViÖt Nam. B¶ng12: C¸c taxon thuéc ph©n h¹ng thø cÊp S2 t¹i c¸c VCQT
Ghi chó: CR = tèi nguy cÊp, EN = nguy cÊp, VU = s¾p nguy cÊp, NT = gÇn bÞ ®e däa theo Danh s¸ch ®á c¸c loµi bÞ ®e däa IUCN 20004; * = loµi ®· tuyÖt chñng côc bé míi ®îc ®a vµo l¹i. Sè liÖu nµy kh«ng tÝnh ®Õn c¸c VCQT, n¬i c¸c taxon míi chØ ®îc ®Þnh lo¹i ®Õn møc gièng, hay n¬i mµ quÇn thÓ cña taxon ®îc cho r»ng ®· tuyÖt chñng côc bé. Theo Danh s¸ch ®á c¸c loµi bÞ ®e däa IUCN 2000, trong sè c¸c taxon thùc vËt h¹t trÇn ë ViÖt Nam cã mét taxon bÞ ®e däa ë møc nguy cÊp, 11 taxon s¾p nguy cÊp, bèn taxon gÇn bÞ ®e däa vµ hai taxon cha ®ñ dÉn liÖu ®Ó ph©n h¹ng bÞ ®e däa4. §· cã 13 (72%) taxon trong sè nãi trªn ®îc kh¼ng ®Þnh Ýt nhÊt cã ph©n bè ë mét vïng trong m¹ng líi c¸c VCQT cña ViÖt Nam vµ thªm vµo ®ã lµ ghi nhËn cha ®îc kiÓm chøng vÒ sù ph©n bè cña mét taxon kh¸c (B¶ng 13). Do vËy, viÖc b¶o tån m¹ng líi c¸c VCQT sÏ gãp phÇn ®¸ng kÓ vµo c¸c nç lùc b¶o tån c¸c taxon thùc vËt h¹t trÇn ë ViÖt Nam. B¶ng 13: C¸c taxon thuéc ph©n h¹ng thø cÊp S3 t¹i c¸c VCQT
Ghi chó: CR = tèi nguy cÊp, EN = nguy cÊp, VU = s¾p nguy cÊp, NT = gÇn bÞ ®e däa theo Danh s¸ch ®á c¸c loµi bÞ ®e däa IUCN 20004. Sè liÖu nµy kh«ng tÝnh ®Õn c¸c VCQT, n¬i c¸c taxon míi chØ ®îc ®Þnh lo¹i ®Õn møc gièng. Theo Danh s¸ch ®á c¸c loµi bÞ ®e däa IUCN 2000, ë ViÖt Nam cã mét loµi voi bÞ ®e däa ë møc nguy cÊp vµ trong sè c¸c taxon thó mãng guèc cã hai loµi bÞ ®e däa ë møc tèi nguy cÊp, bèn loµi nguy cÊp, ba loµi s¾p nguy cÊp, mét loµi gÇn bÞ ®e däa vµ hai taxon cha ®ñ dÉn liÖu ®Ó ph©n h¹ng bÞ ®e däa4. §· cã 7 (58%) taxon trong sè nãi trªn ®îc kh¼ng ®Þnh Ýt nhÊt cã ph©n bè ë mét vïng trong m¹ng líi c¸c VCQT cña ViÖt Nam vµ thªm vµo ®ã lµ c¸c ghi nhËn cha ®îc kiÓm chøng vÒ sù ph©n bè cña hai taxon kh¸c t¹i c¸c VCQT (B¶ng 12). Do vËy, viÖc b¶o tån m¹ng líi c¸c VCQT sÏ gãp phÇn ®¸ng kÓ vµo c¸c nç lùc b¶o tån c¸c taxon voi vµ thó mãng guèc ë ViÖt Nam. B¶ng12: C¸c taxon thuéc ph©n h¹ng thø cÊp S2 t¹i c¸c VCQT
Ghi chó: CR = tèi nguy cÊp, EN = nguy cÊp, VU = s¾p nguy cÊp, NT = gÇn bÞ ®e däa theo Danh s¸ch ®á c¸c loµi bÞ ®e däa IUCN 20004. Sè liÖu nµy kh«ng tÝnh ®Õn c¸c VCQT, n¬i c¸c taxon míi chØ ®îc ®Þnh lo¹i ®Õn møc gièng, hay n¬i mµ quÇn thÓ cña taxon ®îc cho r»ng ®· tuyÖt chñng côc bé. Thùc hµnh x¸c ®Þnh u tiªn b¶o tån. M¹ng líi c¸c VCQT rÊt phï hîp víi viÖc x©y dùng c¸c u tiªn b¶o tån ë møc quèc tÕ lµ vïng. Toµn bé c¸c VCQT cña ViÖt Nam ®Òu n»m trong ®iÓm nãng Indo-Burma do Conservation International5 x¸c ®Þnh. §iÓm nãng nµy ®îc x¸c ®Þnh bao gåm toµn bé ViÖt Nam, Lµo, Cam-pu-chia vµ Th¸i Lan, mét phÇn cña Nepal, Ên §é vµ t©y nam Trung Quèc vµ ®· nªu bËt tÇm quan träng toµn cÇu cña vïng nµy ®èi víi c«ng t¸c b¶o tån ®a d¹ng sinh häc. B¶ng 15: Sè lîng c¸c VCQT trong c¸c VC§H/PVC§H
Ba m¬i mèt VCQT (49%) n»m trong c¸c VC§H hoÆc PVC§H do BirdLife International2 x¸c ®Þnh (B¶n ®å 6). VC§H §Êt thÊp Trung Bé cã sè lîng c¸c VCQT nhiÒu nhÊt (B¶ng 15). ViÖc cã ®Õn 11 VCQT trong VC§H nµy cã thÓ phÇn nµo gi¶ thÝch lµ do sù ph©n bè Ýt ®ång nhÊt cña c¸c loµi chim cã vïng ph©n bè hÑp ®îc x¸c ®Þnh cho VC§H nµy nh Gµ l«i lam ®u«i tr¾ng Lophura hatinhensis chØ giíi h¹n ph©n bè ë phÝa b¾c VC§H, Khíu mun Stachyris herbeti chØ giíi h¹n ph©n bè ë vïng nói ®¸ v«i ë trung t©m VC§H, trong khi Gµ so Trung Bé Arborophila merlini vµ Gµ l«i lam mµo tr¾ng l¹i chØ ph©n bè ë phÝa nam cña VC§H. Do ®ã, ®èi víi VC§H §Êt thÊp Trung Bé, cÇn ph¶i lùa chän nhiÒu VCQT th× míi ®ñ ®¶m b¶o tÝnh ®¹i diÖn cña tÊt c¶ c¸c loµi chim cã vung ph©n bè hÑp. Ba mèt trong sè 41 VCQT (76%) ë c¸c vïng rõng trªn ®Êt liÒn n»m trong c¸c VC§H hoÆc PVC§H. Trong sè 10 VCQT ë c¸c vïng rõng trªn ®Êt liÒn kh«ng n»m trong c¸c VC§H hoÆc PVC§H, n¨m lµ c¸c vïng rõng rông l¸ hoÆc b¸n thêng xanh ë T©y Nguyªn ®îc lùa chän trªn c¬ së sù cã mÆt cña c¸c loµi bÞ ®e däa toµn cÇu cha ®îc ®¹i diÖn ®Çy ®ñ t¹i c¸c vïng kh¸c, vµ n¨m lµ c¸c vïng rõng thêng xanh trªn nói ë miÒn B¾c ViÖt Nam ®îc lùa chän trªn c¬ së cã nhiÒu loµi giíi h¹n ph©n bè trong ®¬n vÞ ®Þa sinh häc cã mÆt t¹i vïng. Ba t VCQT (54%) n»m trong c¸c vïng c¶nh quan u tiªn cho b¶o tån ®a d¹ng sinh häc trong khu vùc Rõng cña phøc vïng sinh th¸i h¹ Mª K«ng (RHMK) do WWF x¸c ®Þnh 6. Trong sè 29 VCQT kh«ng n»m trong c¸c c¶nh quan u tiªn, 26 n»m bªn ngoµi RHMK ë c¸c vïng ven biÓn vµ ë miÒn B¾c ViÖt Nam. V× vËy, cã ®Õn 92% tæng sè c¸c VCQT n»m trong vïng RHMK n»m trong c¸c c¶nh quan u tiªn cña vïng nµy cho thÊy sù ®ång nhÊt cao trong viÖc x¸c ®Þnh u tiªn cña hai c¸ch tiÕp cËn nµy. C¸c c¶nh quan u tiªn cã sè VCQT cao nhÊt lµ CA1 - Trung Trêng S¬n víi t¸m vïng, SA3 - phÝa nam d«ng chÝnh cña d·y Trêng S¬n víi s¸u vïng, vµ DF4 - Rõng kh« vïng b×nh nguyªn phÝa ®«ng víi n¨m vïng (B¶n ®å 5). Каталог: sourcebook -> IBA -> IBA dir vn -> BirdLife%20VN BirdLife%20VN -> Ngäc Linh Tiªu chÝ: A1, A2 & A3 BirdLife%20VN -> Trµm Chim Tiªu chÝ: A1, A3 & A4i BirdLife%20VN -> V¨n Bµn Tiªu chÝ: A1, A2 & A3 BirdLife%20VN -> B¹c Liªu Tiªu chÝ: A1 & A4i BirdLife%20VN -> Fan Si Pan Tiªu chÝ: A1, A2 & A3 BirdLife%20VN -> Du Giµ Tiªu chÝ: A1 & A3 BirdLife%20VN -> Kiªn L¬ng Tiªu chÝ: A1 & A4i BirdLife%20VN -> Vò Quang Tiªu chÝ: A1, A2 & A3 BirdLife%20VN -> Khe NÐt Tiªu chÝ: A1, A2 & A3 tải về 382.7 Kb. Chia sẻ với bạn bè của bạn:
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||