Kinh Öu-ñaøm-baø-la sö töû hoáng

25. Kinh Öu-ñaøm-baø-la sö töû hoáng

(Udumbarikaø-Sìhanaøda sutta)

Nhö vaày toâi nghe.

1. Moät thôøi, Theá toân ôû taïi Raøjagaha (Vöông Xaù), nuùi Gijjhakuøta (Kyø-xaø-quaät). Luùc baáy giôø du só Nigrodha (Ni-caâu-ñaø) ôû taïi vöôøn cuûa nöõ hoaøng Udumbarikaø (Öu-ñaøm-baø-la) daønh cho du só ñoaøn, cuøng vôùi ñaïi hoäi chuùng du só, khoaûng ba ngaøn ngöôøi. Gia chuû Sandhana (Taùn-ñaø-na), vaøo buoåi chieàu ñi ra khoûi thaønh Vöông Xaù ñeå yeát kieán Theá Toân. Roài gia chuû Sandhana suy nghó: "Nay khoâng phaûi thôøi ñeå yeát kieán Theá Toân, Theá Toân ñang an laëng tònh cö. Cuõng khong phaûi thôøi ñeå yeát kieán chuùng Taêng,

vì chuùng Taêng ñang tu taäp thieàn ñònh. Vaäy ta haõy ñi ñeán vöôøn cuûa nöõ hoaøng Udumbarika daønh cho du só ñoaøn, ñeå thaêm du só Nigrodha." Vaø gia chuû Sandhana ñi ñeán vöôøn cuûa nöõ hoaøng Undumbarika daønh cho du só ñoaøn ñeå thaêm du só Nigrodha.

2. Luùc baáy giôø du só Nigrodha ñang ngoài vôùi ñaïi hoäi chuùng du só, taát caû ñeàu oàn aøo noùi chuyeän, cao gioïng lôùn tieáng, baøn caõi veà nhöõng phieám luaän voâ ích, nhö caâu chuyeän veà vua chuùa, caâu chuyeän veà aên troäm, caâu chuyeän veà ñaïi thaàn, caâu chuyeän veà binh lính, caùc caâu chuyeän haõi huøng, caâu chuyeän veà chieán tranh, caâu chuyeän veà ñoà aên, caâu chuyeän veà ñoà uoáng, caâu chuyeän veà vaûi maëc, caâu chuyeän veà giöôøng naèm, caâu chuyeän veà voøng hoa, caâu chuyeän veà höông lieäu, caâu chuyeän veà baø con, caâu chuyeän veà xe coä, caâu chuyeän veà laøng xoùm, caâu chuyeän veà thò töù, caâu chuyeän veà thaønh phoá, caâu chuyeän veà quoác ñoä, caâu chuyeän veà ñaøn baø, caâu chuyeän veà ñaøn oâng, caâu chuyeän veà vò anh huøng, caâu chuyeän beân leà ñöôøng, caâu chuyeän taïi choã laáy nöôùc, caâu chuyeän veà ngöôøi ñaõ cheát, caùc caâu chuyeän taïp thoaïi, caâu chuyeän veà hieän traïng theá giôùi, hieän traïng ñaïi döông, caâu chuyeän veà hieän höõu vaø khoâng hieän höõu.

3. Duõ só Nigrodha thaáy gia chuû Sandhana töø ñöôøng xa ñeán, lieàn daën hoäi chuùng cuûa mình:

- Caùc Toân giaû haõy giöõ im laëng, caùc Toân giaû choù coù laøm oàn! Ñeä töû Sa moân Gotama, gia chuû Sandhana ñang ñi ñeán. Trong haøng ñeä töû Sa moân Gotama, caùc haøng cö só, maëc aùo traéng, truù taïi Vöông Xaù, gia chuû Sandhana laø moät vò trong ñoaøn theå aáy. Caùc vò naøy öa söï an tònh, caùc vò naøy ñöôïc huaán luyeän trong söï an tònh, caùc vò naøy taùn thaùn söï an tònh. Neáu ñöôïc bieát hoäi chuùng naøy an tònh, Sandhana coù theå ñeán ñaây.

Khi nghe noùi vaäy, caùc vò du só ñeàu giöõ yeân laëng.

4. Roài gia chuû Sandhana ñeán taïi choã cuûa du só Nigrodha, khi ñeán nôi, noùi leân nhöõng lôøi chuùc tuïng, vieáng thaêm xaõ giao roài ngoài vôùi du só Nigrodha:

- Thaät söï khaùc thay, khi caùc Toân giaû ngoaïi ñaïo, caùc du só naøy hoäi hoïp laïi, quy tuï laïi, oàn aøo, cao gioïng lôùn tieáng, hoï soáng baøn caõi veà nhöõng phieám luaän voâ ích nhö caâu chuyeän veà vua chuùa... caâu chuyeän veà söï hieän höõu vaø söï khoâng hieän höõu. Thaät sai khaùc thay, Theá Toân an truù caùc nhaøn tònh xöù, nuùi röøng tòch mòch, xa vaéng, ít tieáng ñoäng, coù gioù ñoàng thoåi, laùnh xa maét ngöôøi ñôøi, thích hôïp cho söï tónh tu.

5. Khi nghe noùi vaäy, du só Nigrodha noùi vôùi gia chuû Sandhana:

- Gia chuû coù bieát khoâng? Sa moân Gotama luaän ñaøm vôùi ai? Ñoái thoaïi vôùi ai? Vôùi ai ñaït ñöôïc tueä trí? Trí tueä cuûa Sa moân Gotama bò hö hoaïi vì soáng vôùi khoâng xöù, Sa moân Gotama khoâng gioûi ñieàu khieån moät hoäi chuùng, khoâng ñuû söùc ñeå ñoái thoaïi, chæ ñeà caäp ñeán nhöõng vaán ñeà ngoaïi bieân. Cuõng nhö con boø moät maét, ñi voøng troøn vaø chæ ñi phía beân ngoaøi. Cuõng vaäy, trí tueä cuûa Sa moân Gotama bò hö hoaïi vì soáng vôùi khoâng xöù. Sa moân Gotama khoâng gioûi ñieàu khieån moät hoäi chuùng, khoâng ñuû söùc ñeå ñoái thoaïi, chæ ñeà caäp ñeán vaán ñeà ngoaïi bieân. Naøy gia chuû, neáu Sa moân Gotama ñeán taïi hoäi chuùng naøy, chæ coù moät caâu hoûi chuùng toâi coù theå chaän ñöùng ngay; chuùng toâi nghó, chuùng toâi coù theå laên troøn Sa moân Gotama nhö laên troøn moät caùi bình khoâng.

6. Theá Toân, vôùi thieân nhó thanh tònh hôn ngöôøi, nghe ñöôïc caâu chuyeän giöõa gia chuû Sandhana vôùi du só Nigrodha. Roài Theá Toân töø nuùi Gijjhakuøtaø böôùc xuoáng, ñi ñeán vöôøn nuoâi döôõng chim khoång töôùc, beân bôø soâng Sumaøgaghaø, khi ñeán nôi lieàn ñi qua laïi giöõa trôøi. Du só Nigrodha thaáy Theá Toân ñi qua laïi giöõa trôøi, taïi vöôøn nuoâi döôõng chim khoång töôùc, treân bôø soâng Sumaøgadhaø, khi thaáy vaäy lieàn daën doø hoäi chuùng:

- Caùc Toân giaû haõy giöõ im laëng; caùc Toân giaû chôù coù laøm oàn; Sa moân Gotama naøy ñang ñi laïi giöõa trôøi, taïi vöôøn nuoâi döôõng chim khoång töôùc treân bôø soâng Sumaøgadhaø. Vò toân giaû naøy öa an tònh, taùn thaùn söï an tònh, neáu bieát ñöôïc hoäi chuùng naøy an tònh, chuùng toâi nghó, Sa moân Gotama coù theå ñeán ñaây. Neáu Sa moân Gotama ñeán taïi hoäi chuùng naøy, chuùng ta seõ hoûi caâu hoûi naøy: "Baïch Theá Toân, Phaùp gì laø Phaùp cuûa Theá Toân? Vôùi Phaùp naøo Theá Toân muoán daïy caùc ñeä töû, vôùi Phaùp naøo caùc ñeä töû cuûa Theá Toân ñöôïc huaán daïy, ñaït ñeán tònh laïc, vaø xaùc nhaän laø caên baûn phaïm haïnh?"

Khi ñöôïc noùi vaäy, caùc vò du só aáy giöõ im laëng.

7. Luùc baáy giôø, Theá Toân ñeán taïi choã du só Nigrodha ôû. Vaø du só Nigrodha noùi vôùi Theá Toân nhö sau:

- Baïch Theá Toân, Theá Toân haõy ñeán ñaây; xin ñoùn möøng Theá Toân; baïch Theá Toân, ñaõ laâu Theá Toân môùi coù dòp ñeán ñaây; baïch Theá Toân, xin môøi Theá Toân ngoài. Ñaây laø choã ngoài ñaõ soaïn saün.

Theá Toàn ngoài xuoáng choã ngoài ñaõ soaïn saün. Du só Nigrodha laáy moät gheá ngoài thaáp khaùc vaø ngoài xuoáng moät beân. Theá Toân noùi vôùi du só Nigrodha ñang ngoài xuoáng moät beân:

- Naøy Nigrodha, Quí vò ñang ngoài baøn luaän vaán ñeà gì? Vaán ñeå gì ñang noùi giöõa quí vò thì bò döøng laïi?

Khi ñöôïc noùi vaäy, du só Nigrodha baïch Theá Toân:

- Baïch Theá Toân, ôû ñaây chuùng con thaáy Theá Toân ñang ñi qua laïi, taïi vöôøn nuoâi döôõng chim khoång töôùc, treân bôø soâng Sumagadha. Khi thaáy vaäy, chuùng con noùi: "Neáu Sa moân Gotama ñeán taïi hoäi chuùng naøy, chuùng ta seõ hoûi caâu hoûi:" Baïch Theá Toân, Phaùp gì laø Phaùp cuûa Theá Toân? Vôùi Phaùp naøo Theá Toân huaán daïy caùc ñeä töû? Vôùi Phaùo naøo caùc ñeä töû Theá Toân ñöôïc huaán daïy, ñaït ñeán tònh laïc vaø xaùc nhaän laø caên baûn phaïm haïnh?" Baïch Theá Toân, ñoù laø vaán ñeà ñang ñöôïc baøn luaän giöõa chuùng con, thì ñöôïc döøng laïi khi Theá Toân ñeán.

- Naøy Nigrodha, thaät khoù cho Ngöôi, khi Ngöôi theo caùc kieán giaûi sai khaùc, kham nhaãn caùc söï vieäc sai khaùc, theo doõi nhöõng muïc tieâu khaùc, theo ñuoåi nhöõng muïc ñích sai khaùc, ñöôïc huaán luyeän theo caùc phöông phaùp sai khaùc ñeå hieåu ñöôïc Phaùp naøo Ta huaán daïy caùc ñeä töû cuûa Ta, ñaït ñeán tònh laïc vaø xaùc nhaän laø caên baûn phaïm haïnh. Naøy Nigrodha, haõy hoûi veà toái thaéng khoå haïnh theo truyeàn thoáng cuûa Ngöôi: "Baïch Theá Toân, theá naøo laø söï thaønh töïu cuûa khoå haïnh, theá naøo laø söï khoâng thaønh töïu?"

Khi nghe noùi vaäy, caùc Du só ngoaïi ñaïo lieàn lôùn tieáng, cao gioïng la: "Thaät laø kyø dieäu, thaät laø hy höõu, ñaïi thaàn löïc vaø ñaïi uy löïc cuûa Sa moân Gotama! Ngaøi khoâng ñeà caäp ñeán giaùo lyù cuûa mình, laïi ñeà nghò thaûo luaän giaùo lyù cuûa ngöôøi khaùc."

8. Du só Nigrodha baûo caùc du só aáy im laëng roài baïch Theá Toân:

- Baïch Theá Toân, chuùng con soáng thuyeát giaûng veà khoå haïnh, xem khoå haïnh laø caên baûn, chaáp trì khoå haïnh. Baïch Theá Toân, theá naøo laø söï thaønh töïu khoå haïnh? Theá naøo laø söï khoâng thaønh töïu khoå haïnh?

- Naøy Nigrodha, ôû ñaây coù ngöôøi tu khoå haïnh, soáng loõa theå, soáng phoùng tuùng khoâng theo leã nghi, lieám tay cho saïch, ñi khaát thöïc khoâng chòu böôùc tôùi, khoâng nhaän ñoà aên mang ñeán, khoâng nhaän ñoà aên ñaëc bieät naáu cho mình, khoâng nhaän lôøi môøi ñi aên, khoâng nhaän ñoà aên taïi ngöôõng cöûa, khoâng nhaän ñoà aên ñaët giöõa nhöõng caây gaäy, khoâng nhaän ñoà aên töø hai ngöôøi ñang aên, khoâng nhaän ñoà aên töø ngöôøi ñaøn baø coù thai, khoâng nhaän ñoà aên töø ngöôøi ñaøn baø ñang cho con buù, khoâng nhaän ñoà aên töø ngöôøi ñaøn baø ñang giao caáu, khoâng giaän ñoà aên ñi quyeân, khoâng nhaän ñoà aên taïi choã coù choù ñöùng, khoâng nhaän ñoà aên taïi choã coù ruoài bu, khoâng aên caù, aên thòt, khoâng uoáng nöôùc naáu röôïu men. Vò aáy chæ nhaän aên taïi nhaø hay chæ nhaän aên moät mieáng, chæ nhaän aên taïi baûy nhaø hay chæ nhaän aên baûy mieáng. Vò aáy nuoâi soáng chæ vôùi moät baùt, nuoâi soáng chæ vôùi hai baùt, nuoâi soáng chæ vôùi baûy baùt. Vò aáy chæ aên moät ngaøy moät böõa, hai ngaøy moät böõa, baûy ngaøy moät böõa. Nhö vaäy vò aáy soáng theo haïnh tieát cheá aên uoáng cho ñeán nöûa thaùng môùi aên moät laàn. Vò naøy chæ aên coû luùa ñeå soáng, luùa taéc, gaïo löùc, aên hoät vaûi nivara, aên da vuïn, aên traáu, aên nöôùc boät gaïo, aên boät vöøng aên coû, aên phaân boø, aên traùi caây, aên reã caây trong röøng, aên traùi caây ruïng ñeå soáng. Vò aáy maëc vaûi gai thoâ, maëc vaûi gai thoâ laãn vôùi caùc khaùc vaûi khaùc, maëc vaûi taåm lieäm ñaõ quaêng ñi, maëc vaûi phaán taûo y, maëc vaûi voû caây tititaka laøm aùo, maëc da con sôn döông ñen, maëc aùo baèng coû caùt töôøng, maëc aùo voû caây, maëc aùo baèng taám goã nhoû, maëc aùo baèng toùc beän laïi thaønh meàn, maëc aùo baèng ñuoâi ngöïa beän laïi, maëc aùo baèng loâng cuù. Vò aáy laø ngöôøi soáng nhôø raâu toùc, laø ngöôøi soáng theo taäp tuïc soáng nhôø raâu toùc, laø ngöôøi theo haïnh thöôøng ñöùng, khoâng ngoài, laø ngöôøi ngoài choû hoû; soáng theo haïnh ngoài choû hoû moät caùch tinh taán, laø ngöôøi duøng gai laøm giöôøng, thöôøng nguû naèm treân giöôøng gai, soáng duøng vaùn goã laøm giöôøng, soáng naèm treân ñaát traàn, thöôøng naèm nguû moät beân hoâng, soáng ñeå buïi vaø nhôùp che kín thaân mình, soáng vaø nguû ngoaøi trôøi; theo haïnh baï ñaâu naèm ñaày, soáng aên caùc ueá vaät; theo haïnh aên caùc ueá vaät, soáng khoâng uoáng caùc nöôùc laïnh, theo haïnh khoâng uoáng nöôùc laïnh, soáng moät ñeâm taém ba laàn, theo haïnh xuoáng nöôùc taém. Naøy Nigrodha, Ngöôi nghó theá naøo? Nhö vaäy coù phaûi laø thaønh töïu caùc phaùp khoå haïnh hay khoâng thaønh töïu?

- Baïch Theá Toân, nhö vaäy laø thaønh töïu caùc phaùp khoå haïnh, khoâng phaûi khoâng thaønh töïu.

- Naøy Nigrodha, söï thaønh töïu khoå haïnh nhö vaäy, Ta noùi raèng seõ ñöa ñeán nhieàu loaïi caáu ueá.

- Baïch Theá Toân, coù phaûi Theá Toân noùi raèng söï thaønh töïu khoå haïnh nhö vaäy seõ ñöa ñeán nhieàu loaïi caáu ueá?

- Naøy Nigrodha, ôû ñaây moät vò khoå haïnh sieâng tu khoå haïnh. Nhôø tu khoå haïnh naøy, vò aáy hoan hyû taâm tö thoûa maõn. Naøy Nigrodha, vò khoå haïnh do sieâng tu khoå haïnh, phaùt sanh hoan hyû, taâm tö thoûa maõn. Naøy Nigrodha, nhö vaäy laø caáu ueá cho ngöôøi khoå haïnh.

Laïi nöõa, naøy Nigrodha, vò khoå haïnh tu haønh khoå haïnh, do khoå haønh naøy, vò naøy khen mình cheâ ngöôøi. Naøy Nigrodha, vò khoå haïnh tu haønh khoå haïnh naøo, do khoå haïnh aáy khen mình cheâ ngöôøi. Naøy Nigrodha, nhö vaäy laø caáu ueá cho ngöôøi khoå haïnh.

Laïi nöõa, naøy Nigrodha, vò khoå haïnh tu haønh khoå haïnh, do khoå haïnh naøy trôû thaønh meâ say, nhieãm tröôùc, phoùng daät. Naøy Nigrodha, vò tu haønh khoå haïnh naøo, nhôø khoå hanh aáy meâ say, nhieãm tröôùc, phoùng daät. Naøy Nigrodha, nhö vaäy laø caáu ueá cho ngöôøi khoå haïnh.

10. Laïi nöõa, naøy Nigrodha, vò khoå haïnh tu haønh khoå haïnh. Do khoå haïnh naøy, ñöôïc thoï laõnh cuùng döôøng, cung kính, danh voïng. Do ñöôïc cuùng döôøng, cung kính, danh voïng, trôû thaønh hoan hyû, taâm tö thoûa maõn. Naøy Nigrodha, vò khoå haïnh tu haønh khoå haïnh naøo; do khoå haïnh aáy ñöôïc thoï laõnh cuùng döôøng, cung kính, danh voïng, trôû thaønh hoan hyû, taâm tö thoûa maõn. Naøy Nigrodha, nha vaäy ñoù laø caáu ueá cho ngöôøi khoå haïnh.

Laïi nöõa, naøy Nigrodha, ngöôøi khoå haïnh tu haønh khoå haïnh. Do khoå haïnh naøy, ñöôïc cuùng döôøng, cung kính, danh voïng. Do ñöôïc cuùng döôøng cung kính, danh voïng, neân khen mình cheâ ngöôøi. Naøy Nigrodha, ngöôøi khoå haïnh tu haønh khoå haïnh naøo, do khoå haïnh aáy ñöôïc cuùng döôøng, cung kính, danh voïng. Do ñöôïc cuùng döôøng, cung kính, danh voïng. Do ñöôïc cuùng döôøng, cung kính, danh voïng naøy, neân khen mình cheâ ngöôøi. Naøy Nigrodha, nhö vaäy laø caáu ueá cho ngöôøi khoå haïnh.

Laïi nöõa, naøy Nigrodha, ngöôøi khoå haïnh tu haønh khoå haïnh khoå haïnh. Do khoå haïnh naøy, ñöôïc cuùng döôøng, cung kính, danh voïng. Do ñöôïc cuùng döôøng, cung kính, danh voïng, trôû thaønh meâ say, chaáp tröôùc, phoùng daät. Naøy Nigrodha, ngöôøi khoå haïnh tu haønh khoå haïnh naøo, do khoå haïnh aáy ñöôïc cuùng döôøng, cung kính, danh voïng. Do ñöôïc cuùng döôøng, cung kính, danh voïng naøy, trôû thaønh meâ say, chaáp tröôùc, phoùng daät. Naøy Nigrodha, nhö vaäy laø caáu ueá cho ngöôøi khoå haïnh.

Laïi nöõa, naøy Nigrodha, ngöôøi khoå haïnh tu haønh khoå haïnh, phaân bieät caùc thöùc aên: "Moùn naøy thích hôïp vôùi ta, moùn naøy khoâng thích hôïp vôùi ta." Ñoái vôùi caùc thöùc aên khoâng thích hôïp thì coá yù töø boû. Ñoái vôùi caùc thöùc aên thích hôïp thì naém giöõ, tham ñaém, chaáp tröôùc, khoâng thaáy caùc öïsö nguy hieåm, khoâng phaân bieät chuùng laø khoâng giaûi thoaùt, thoï höôûng chuùng... Naøy Nigrodha, nhö vaäy laø caáu ueá cho ngöôøi khoå haïnh.

Laïi nöõa, naøy Nigrodha, vò khoå haïnh tu haønh khoå haïnh, nhaân vì mong moûi ñöôïc cuùng döôøng cung kính danh voïng, nghó raèng: "Caùc vua chuùa seõ cung kính ta, cuõng vaäy caùc vò ñaïi thaàn, caùc vò Saùt ñeá lî, caùc vò Baø la moân, caùc vò Gia chuû, caùc vò Giaùo chuû caùc giaùo phaùi". Naøy Nigrodha, nhö vaäy laø caáu ueá cho ngöôøi khoå haïnh.

11. Laïi nöõa, naøy Nigrodha, vò khoå haïnh choáng baùng moät Sa moân hay Baø la moân khaùc nhö sau: "Ngöôøi naøy soáng aên uoáng ñuû moïi thöù. Nhö haït gioáng töø reå sanh, haït gioáng töø nhanh caây sanh, haït gioáng töø ñoát sanh, haït gioáng töø chieát caây sanh vaø thöù naêm laø haït gioáng töø haït gioáng sanh, nhai nghieàn chuùng taát caû vôùi taàm seùt khoâng baùnh xe ñöôïc goïi laø xöông quai haøm vaø ngöôøi ta goïi vò aáy laø moät vò Sa moân... Naøy Nigrodha, nhö vaäy, laø caáu ueá cho ngöôøi khoå haïnh.

Laïi nöõa naøy Nigrodha, vò khoå haïnh thaáy moät Sa moân hay Baø la moân ñöôïc caùc gia ñình cung kính, kính troïng, leã baùi, cuùng döôøng. Thaáy vaäy vò aáy nghó raèng: "Caùc gia ñình cung kính, kính troïng, leã baùi, cuùng döôøng ngöôøi soáng aên uoáng ñuû moïi thöù. Caùc gia ñình aáy khoâng cung kính, kính troïng, leã baùi, cuùng döôøng ta, moät ngöôøi tu khoå haïnh. Do vaäy sanh taät ñoá ganh gheùt ñoái vôùi caùc gia ñình... Naøy Nigrodha, nhö vaäy laø caáu ueá cho ngöôøi khoå haïnh.

Laïi nöõa, naøy Nigrodha, ngöôøi khoå haïnh trôû thaønh ngöôøi ngoài giöõa coâng chuùng. Naøy Nigrodha, nhö vaäy laø caáu ueá cho ngöôøi khoå haïnh.

Laïi nöõa, naøy Nigrodha, ngöôøi khoå haïnh, khi ñi giöõa caùc gia ñình (ñeå khaát thöïc) khoâng cho ngöôøi ta thaáy mình: "Nhö vaäy laø khoå haïnh cuûa ta, nhö vaäy laø khoå haïnh cuûa ta."... Naøy Nigrodha, nhö vaäy laø caáu ueá cho ngöôøi khoå haïnh.

Laïi nöõa, naøy Nigrodha, ngöôøi khoå haïnh laøm boä coù veû bí maät. Khi ñöôïc hoûi: "Coù chaáp nhaän vieäc naøy khoâng?", tuy khoâng chaáp nhaän nhöng traû lôøi: "Coù chaáp nhaän"; tuy chaáp nhaän, nhöng traû lôøi: "Khoâng chaáp nhaän." Nhö vaäy, vò naøy coá tình noùi laùo... Naøy Nigrodha, nhö vaäy laø caáu ueá cho ngöôøi khoå haïnh.

12. Laïi nöõa, naøy Nigrodha, khi Nhö Lai hay ñeä töû Nhö Lai thuyeát phaùp vaø duøng moät phöông phaùp ñaùng ñöôïc chaáp nhaän thì ngöôøi khoå haïnh khoâng chaáp nhaän. Naøy Nigrodha, nhö vaäy laø caáu ueá cho ngöôøi khoå haïnh.

Laïi nöõa, naøy Nigrodha, ngöôøi khoå haïnh hay töùc giaän vaø oâm loøng oaùn thuø. Naøy Nigrodha, vì ngöôøi khoå haïnh hay töùc giaän vaø oâm loøng oaùn thuø. Naøy Nigrodha, nhö vaäy laø caáu ueá cho ngöôøi khoå haïnh.

Laïi nöõa, naøy Nigrodha, ngöôøi khoå haïnh thöôøng hay giaû doái löøa ñaûo, taät ñoá vaø haø tieän, giaûo hoaït vaø nguïy traù, cöùng coûi vaø quaù maïn, coù aùc yù vaø bò aùc yù cho phoái, coù taø kieán vaø tö töôûng cöïc ñoan, chaáp tröôùc kinh nghieäm töï thaân, cöùng ñaàu vaø khoù giaûi thoaùt. Naøy Nigrodha, vì moät ngöôøi khoå haïnh chaáo tröôùc kinh nghieäm töï thaân, cöùng ñaàu vaø khoù giaûi thoaùt. Naøy Nigrodha, nhö vaäy laø caáu ueá cho ngöôøi khoå haïnh.

Naøy Nigrodha, Ngöôi nghó theá naøo? Söï thaät laø nhö vaäy thì nhöõng khoå haïnh coù phaûi laø caáu ueá hay khoâng caáu ueá?

- Baïch Theá Toân, nhöõng khoå haïnh nhö vaäy thaät laø caáu ueá, khoâng phaûi caáu ueá. Söï tình naøy coù theå xaûy ra, coù ngöôøi khoå haïnh coù ñaày ñuû taát caû söï caáu ueá treân, noùi gì ñeán caâu coù caáu ueá naøy hay caáu ueá khaùc.

13. - Naøy Nigrodha, ôû ñaây ngöôøi khoå haïnh sieâng tu khoå haïnh. Nhôø tu khoå haïnh naøy, vò aáy khoâng hoan hyû, taâm tö khoâng thoûa maõn. Naøy Nigrodha ngöôøi khoå haïnh, tu khoå haïnh naøy, vì khoå haïnh naøy, vò aáy khoâng hoan hyû, taâm tö khoâng thoûa maõn. Nhö vaäy vò aáy ñööïoc thanh tònh trong tröôøng hôïp naøy.

Laïi nöõa, naøy Nigrodha, ngöôøi khoå haïnh sieâng tu khoå haïnh. Nhôø tu khoå haïnh naøy, vò aáy khoâng khen mình cheâ ngöôøi... Nhö vaäy vò aáy ñöôïc thanh tònh trong tröôøng hôïp naøy.

Laïi nöõa, naøy Nigrodha, ngöôøi khoå haïnh sieâng tu khoå haïnh. Nhôø tu khoå haïnh naøy, vò aáy khoâng meâ say, khoâng nhieàm tröôùc, khoâng phoùng daät... Nhö vaäy, vò aáy ñöôïc thanh tònh trong tröôøng hôïp naøy.

Laïi nöõa, naøy Nigrodha, ngöôøi khoå haïnh sieâng tu khoå haïnh. Nhôø tu khoå haïnh naøy, vò aáy ñöôïc cuùng ñöôøng, cung kính, danh voïng. Daàu ñöôïc cuùng döôøng, cung kính, danh voïng, vò aáy khoâng hoan hyû; taâm tö khoâng thoûa maõn. Naøy Nigrodha, ngöôøi khoå haïnh... Nhö vaäy, vò aáy ñöôïc thanh tònh trong tröôøng hôïp naøy.

Laïi nöõa, naøy Nigrodha, ngöôøi khoå haïnh sieâng tu khoå haïnh. Do khoå haïnh naøy, vò aáy ñöôïc cuùng döôøng, cung kính, danh voïng. Daàu ñöôïc cuùng döôøng, cung kính, danh voïng, vò aáy khoâng khen mình cheâ ngöôøi. Naøy Nigrodha, ngöôøi khoå haïnh... Nhö vaäy, vò aáy ñöôïc thanh tònh trong tröôøng hôïp naøy.

Laïi nöõa, naøy Nigrodha, ngöôøi khoå haïnh sieâng tu khoå haïnh. Do khoå haïnh naøy, vò aáy ñöôïc cuùng döôøng, cung kính, danh voïng. Daàu ñöôïc cuùng döôøng, cung kính, danh voïng, vò aáy khoâng meâ say, nhieãm tröôùc, phoùng daät. Naøy Nigrodha, ngöôøi khoå haïnh... Nhö vaäy, vò aáy ñöôïc thanh tònh trong tröôøng hôïp naøy.

Laïi nöõa, naøy Nigrodha, ngöôøi khoå haïnh sieâng tu khoå haïnh, khoâng phaân bieät caùc thöùc aên: "Moùn naøy thích hôïp vôùi ta, moùn naøy khoâng hôïp vôùi ta." Ñoái vôùi caùc thöùc aên khoâng thích hôïp, vò aáy khoâg coá yù töø boû. Ñoái vôùi caùc thöùc aên thích hôïp, vò aáy khoâng naém giöõ, thaêm ñaém, chaáp tröôùc, thaáy caùc söï nguy hieåm, phaân bieät chuùng laø khoâng giaûi thoaùt, khoâng thoï höôûng chuùng. Nhö vaäy, vò aáy ñöôïc thanh tònh trong tröôøng hôïp naøy.

Laïi nöõa, naøy Nigrodha, ngöôøi khoå haïnh sieâng tu khoå haïnh. Vò aáy khoâng nghó raèng: "Vì mong moûi ñöôïc cuùng döôøng, cung kính, danh voïng, caùc vua chuùa seõ cung kính ta; cuõng vaäy caùc vò ñaïi thaàn, caùc vò Saùt ñeá lî, caùc vò Baø la moân, caùc vò Gia chuû, caùc vò Giaùo chuû caùc giaùo phaùi." Nhö vaäy, vò aáy ñöôïc thanh tònh trong tröôøng hôïp naøy.

14. Laïi nöõa, naøy Nigrodha, vò khoå haïnh khoâng choáng baùng moät vò Sa moân hay Baø la moân khaùc: "Ngöôøi naøy soáng aên ñuû moïi thöù. Nhö haït gioáng töø reã sanh, haït gioáng töø nhaønh caây sanh, haït gioáng töø ñoát sanh, haït gioáng töø chieát caây sanh vaø thöù naêm laø haït gioáng töø haït gioáng sanh, nhai nghieàn chuùng taát caû, vôùi taàm seùt khoâng baùnh xe ñöôïc goïi laø xöông quai haøm. Vaø ngöôøi ta goïi vò aáy laø vò Sa moân. Nhö vaäy, vò aáy ñöôïc thanh tònh trong tröôøng hôïp naøy.

Laïi nöõa, naøy Nigrodha, vò khoå haïnh thaáy moät Sa moân hay Baø laø moân ñöôïc caùc gia ñình cung kính, kính troïng, leã baùi, cuùng döôøng. Thaáy vaäy, vò aáy khoâng nghó raèng: "Caùc gia ñình cung kính, kính troïng, leã baùi, cuùng döôøng ngöôøi soáng aên uoáng ñuû moïi thöù. Caùc gia ñình aáy khoâng cung kính, kính troïng, leã baùi, cuõng döôøng ta, moät ngöôøi tu khoå haïnh." Do vaäy vò aáy khoâng sanh taät ñoá, ganh gheùt ñoái vôùi caùc gia ñình. Nhö vaäy, vò aáy ñöôïc thanh tònh trong tröôøng hôïp naøy.

Laïi nöõa, naøy Nigrodha, vò khoå haïnh khoâng trôû thaønh ngöôøi ngoài giöõa coâng chuùng. Nhö vaäy, vò aáy ñöôïc thanh tònh trong tröôøng hôïp naøy.

Laïi nöõa, naøy Nigrodha, vò khoå haïnh, khi ñi giöõa caùc gia ñình (ñeå khaát thöïc, khoâng daáu dieám maø ñeå cho ngöôøi ta thaáy mình: "Nhö vaäy laø khoå haïnh cuûa ta, nhö vaäy laø khoå haïnh cuûa ta." Nhö vaäy, vò aáy ñöôïc thanh tònh trong tröôøng hôïp naøy.

Laïi nöõa, naøy Nigrodha, vò khoå haïnh khoâng laøm boä coù veû bí maät. Khi ñöôïc hoûi: "Coù chaáp nhaän ñieàu naøy khoâng?" Neáu khoâng chaáp nhaän thì traû lôøi: "Khoâng chaáp nhaän."; neáu coù chaáp nhaän thì traû lôøi: "Coù chaáp nhaän." Nhö vaäy, vò aáy ñöôïc thanh tònh trong tröôøng hôïp naøy.

15. Laïi nöõa, naøy Nigrodha, khi Nhö Lai hay ñeä töû Nhö Lai thuyeát phaùp vaø duøng moät phöông phaùp ñaùng ñöôïc chaáp nhaän, thì vò khoå haïnh chaáp nhaän. Nhö vaäy, vò aáy ñöôïc thanh tònh trong tröôøng hôïp naøy.

Laïi nöõa, naøy Nigrodha, vò khoå haïnh khoâng töùc giaän vaø khoâng oâm loøng oaùn thuø. Naøy Nigrodha, vì ngöôøi khoå haïnh khoâng töùc giaän vaø khoâng oâm loøng oaùn thuø, nhö vaäy vò aáy ñöôïc thanh tònh trong tröôøng hôïp naøy.

Laïi nöõa, naøy Nigrodha, vò khoå haïnh khoâng giaû doái vaø löøa ñaûo, khoâng taät ñoá vaø haø tieän, khoâng giaûo hoaït vaø nguïy traù, khoâng cöùng coûi vaø quaù maïn, khoâg coù aùc yù vaø bò aùc yù chí phoái, khoâng coù taø kieán vaø tö töôûng cöïc ñoan, khoâng chaáp tröôùc kinh nghieäm töï thaân, khoâng cöùng ñaàu vaø khoù giaûi thoaùt. Vì ngöôøi khoå haïnh khoâng chaáp tröôùc kinh nghieäm töï thaân vaø khoâng cöùng ñaàu khoù giaûi thoaùt, neân vò aáy ñöôïc thanh tònh trong tröôøng hôïp naøy.

Naøy Nigrodha, Ngöôi nghó theá naøo? Söï kieän laø nhö vaäy thì caùc khoå haïnh aáy laø thanh tònh hay khoâng thanh tònh?

- Baïch Theá Toân, söï kieän laø nhö vaäy, thì caùc khoå haïnh aáy laø thanh tònh, khoâng phaûi phaûi khoâng thanh tònh; caùc khoå haïnh aáy ñaït ñeán toái thöôïng, ñaït ñeán caên baûn.

- Naøy Nigrodha, nhöõng khoå haïnh nhö vaäy chöa ñaït ñeán toái thöôïng, chöa ñaït ñeán caên baûn, chuùng chæ môùi ñaït ñeán voû beân ngoaøi maø thoâi.

16. - Baïch Theá Toân, nhö theá naøo caùc khoå haïnh ñaït ñeán toái thöôïng vaø ñaït ñeán caên baûn? Baïch Theá Toân, thaät toát ñeïp thay, neáu Theá Toân khieán cho caùc khoå haïnh cuûa chuùng con ñaït ñeán toái thöôïng, ñaït ñeán caên baûn.

- Naøy Nigrodha, ôû ñaây, coù vò khoå haïnh tu boán phaùp cheá ngöï. Vaø naøy Nigrodha, theá naøo laø boán phaùp cheá ngöï? Naøy Nigrodha, vò khoå haïnh khoâng coù töï saùt sanh, khoâng coù baûo ngöôøi khaùc saùt sanh, khoâng coù tuøy hyû saùt sanh; khoâng coù laáy cuûa khoâng cho, khoâng coù khieán ngöôøi khaùc laáy cuûa khoâng cho, khoâng coù tuøy hyû laáy cuûa khoâng cho, khoâng coù noùi laùo, khoâng coù khieán ngöôøi khaùc noùi laùo, khoâng coù taùn thaùn noùi laùo; khoâng coù tham voïng duïc tình, khoâng coù khieán ngöôøi khaùc coù tham voïng duïc tình, khoâng coù taùn thaùn tham voïng duïc tình. Nhö vaäy, naøy Nigrodha ngöôøi khoå haïnh aáy tu haønh boán phaùp cheá ngöï. Naøy Nigrodha, do ngöôøi khoå haïnh tu haønh boán phaùp cheá ngöï nhö vaäy, söï khoå haïnh tu haønh boán phaùp cheá ngöï nhö vaäy, vò aáy tieán leân, chôù khoâng rôi xuoáng haï phaåm.

Vò aáy löïa moät choã thanh vaéng, tòch mòch, nhö ngoâi röøng, goác caây, treân khe nuùi, trong hang ñaù, baõi tha ma, luøm caây, ngoaøi trôøi, hay ñoáng rôm. Sau khi aên xong ñi khaát thöïc veà, vò aáy ngoài kieát giaø, löng thaúng vaø an truù chaùnh nieäm tröôùc maët. Vò aáy töø boû tham aùi ôû ñôøi, an truù vôùi taâm thoaùt ly tham aùi, goät saïch taâm heát tham aùi töø boû saân taâm, an truù vôùi taâm thoaùt ly saân taâm, khôûi loøng thöông töôûng moïi loaøi chuùng sanh, goät saïch taâm heát saân haän. Töø boû hoân traàm thuïy mieân, an truù vôùi taâm thoaùt ly hoân traàm thuïy mieân, töôûng nieäm ñeán aùnh saùng, chaùnh nieäm, tænh giaùc, goät saïch taâm heát hoân traàm thuïy mieân. Töø boû traïo hoái, an truù taâm thoaùt ly traïo hoái, noäi taâm an tònh, goät saïch taâm heát traïo hoái. Töø boû nghi hoaëc, an truù vôùi taâm thoaùt ly nghi ngôø, khoâng coøn nghi hoaëc, goät saïch taâm khoâng coøn nghi ngôø ñoùi vôùi caùc thieän phaùp.

17. Töø boû naêm trieàn caùi aáy, vôùi trí tueä laøm cho caùc taâm caáu ueá giaûm nheï, vò aáy an truù, bieán maõn moät phöông vôùi taâm caâu höõu vôùi töø; cuõng vaäy phöông thöù hai, cuõng vaäy phöông thöù ba, cuõng vaäy phöông thöù tö. Nhö vaäy cuøng khaép theá giôùi, treân, döôùi, beà ngang, heát thaûy phöông xöù, cuøng khaép voâ bieân giôùi, vò aáy an truù vôùi taâm caâu höõu vôùi töø, quaûng ñaïi, voâ bieân, khoâng haän, khoâng saân. Vò aáy an truù vôùi taâm caâu höõu vôùi bi... vôùi taâm caâu höõu vôùi hyû... bieán maõn moät phöông vôùi taâm caâu höõu vôùi xaû; cuõng vaäy phöông thöù hai, cuõng vaäy phöông thöù ba, cuõng vaäy phöông thöù tö. Nhö vaäy cuøng khaép theá giôùi, treân, döôùi, beà ngang, heát thaûy phöông xöù, cuøng khaép voâ bieân giôùi, vò aáy an truù bieán maõn vôùi taâm caâu höõu vôùi xaû, quaûng ñaïi voâ bieân, khoâng haän, khoâng saân. Naøy Nigrodha, Ngöôi nghó theá naøo? Söï kieän laø nhö vaäy, caùc khoå haïnh laø thanh tònh hay khoâng thanh tònh?

- Baïch Theá Toân, söï kieän laø nhö vaäy, caùc khoå haïnh laø thanh tònh, khoâng phaûi khoâng thanh tònh, ñaït ñeán toái thöôïng vaø ñaït ñeán caên baûn.

- Naøy Nigrodha, caùc khoå haïnh nhö vaäy chöa ñaït ñeán toái thöôïng, chöa ñaït ñeán caên baûn, chæ ñaït ñeán ngoaøi voû thoâi.

18. - Baïch Theá Toân, nhöõng khoå haïnh phaûi nhö theá naøo môùi ñaït ñeán toái thöôïng vaø ñaït ñeán caên baûn? Laønh thay, neáu Theá Toân khieán cho caùc khoå haïnh cuûa con ñaït ñeán toái thöôïng vaø ñaït ñeán caên baûn.

- Naøy Nigrodha, ôû ñaây moät vò khoå haïnh soáng cheá ngöï bôûi boán phaùp cheá ngöï. Vaø nhö theá naøo... nhö vaäy, naøy Nigrodha, vò khoå haïnh soáng cheá ngöï bôûi boán phaùp cheá ngöï. Naøy Nigrodha, do vò khoå haïnh tu haønh boán phaùp cheá ngöï nhö vaäy, söï khoå haïnh cuûa vò aáy laø nhö vaäy, vò aáy tieán leân chôù khoâng rôi xuoáng haï phaåm. Vò aáy löïa moät choã thanh vaéng... Töø boû naêm trieàn caùi aáy, vôùi trí tueä laøm cho caùc taâm caáu ueá giaûm thieåu, vò aáy an truù vôùi taâm caâu höõu vôùi töø... quaûng ñaïi voâ bieân, khoâng haän, khoâng saân. Vò aáy daãn taâm höôùng ñeán Tuùc maïng minh. Vò aáy nhôù ñeán caùc ñôøi quaù khöù, nhö moät ñôøi, hai ñôøi, ba ñôøi, boán ñôøi, naêm ñôøi, möôøi ñôøi, hai möôi ñôøi, ba möôi ñôøi, boán möôi ñôøi, naêm möôi ñôøi, moät traêm ñôøi, hai traêm ñôøi, moät ngaøn ñôøi, moät traêm ngaøn ñôøi, nhieàu hoaïi kieáp, nhieàu thaønh kieáp, nhieàu hoaïi vaø thaønh kieáp. Vò aáy nhôù raèng: "Taïi choã kia, ta coù teân nhö theá naøy, gioøng hoï nhö theá naøy, giai caáp nhö theá naøy, thoï khoå laïc nhö theá naøy, tuoåi thoï ñeán möùc nhö theá naøy. Sau khi cheát taïi choã kia, ta ñöôïc sanh taïi choã aáy. Taïi choã aáy, ta coù teân nhö theá naøy, gioøng hoï nhö theá naøy, giai caáp nhö theá naøy, thoï khoå laïc nhö theá naøy, tuoåi thoï ñeán möùc nhö theá naøy. Sau khi cheát taïi choã aáy, ta ñöôïc sanh ra ôû ñaây." Nhö vaäy vò aáy nhôù ñeán nhieàu ñôøi soáng quaù khöù cuøng vôùi caùc neùt ñaïi cöông vaø caùc chi tieát.

Naøy Nigrodha, Ngöôi nghó theá naøo? Söï kieän laø nhö vaäy thì caùc khoå haïnh laø thanh tònh hay khoâng thanh tònh?

- Baïch Theá Toân, söï kieän laø nhö vaäy, thì caùc khoå haïnh laø thanh tònh, khoâng phaûi khoâng thanh tònh, vaø ñaït ñeán toái thöôïng, ñaït ñeán caên baûn.

- Naøy Nigrodha, caùc khoå haïnh nhö vaäy chöa ñaït ñeán toái thöôïng, chöa ñaït ñeán caên baûn, chuùng chæ ñaït ñeán phía goã xung quanh loõi maø thoâi.

19. - Baïch Theá Toân, caùc khoå haïnh phaûi nhö theá naøo môùi ñaït ñeán toái thöôïng vaø ñaït ñeán caên baûn? Baïch Theá Toân, laønh thay neáu Theá Toân khieán cho caùc khoå haïnh cuûa con ñaït ñöôïc toái thöôïng vaø ñaït ñeán caên baûn.

- Naøy Nigrodha, ôû ñaây vò khoå haïnh soáng cheá ngöï bôûi boán phaùp cheá ngöï. Vaø theá naøo... Nhö vaäy, naøy Nigrodha, vò khoå haïnh soáng cheá ngöï bôûi boán phaùp cheá ngöï, Naøy Nigrodha, do vò khoå haïnh tu haønh boán phaùp cheá ngöï nhö vaäy, vò aáy tieán leân chöù khoâng rôi xuoáng haï phaåm. Vò aáy löïa moät choã thanh vaéng... Taø boû naêm trieàn caùi aáy, vôùi trí tueä laøm cho taâm caáu ueá giaûm thieåu, vò aáy an truù vôùi taâm caâu höõu vôùi töø... Vò aáy an truù bieán maõn vôùi taâm caâu höõu vôùi xaû, quaûng ñaïi, voâ bieân, khoâng haän, khoâng saân. Vò aáy daãn taâm höôùng ñeán Tuùc maïng minh, vò aáy nhôù ñeán caùc ñôøi soáng quaù khöù nhö moät ñôøi, hai ñôøi... Nhö vaäy vò aáy nhôù ñeán nhieàu ñôøi soáng quaù khöù cuøng vôùi caùc neùt ñaïi cöông vaø caùc chi tieát. Vò aáy vôùi thieân nhaõn thuaàn tònh, sieâu nhaân, thaáy söï soáng vaø cheát cuûa chuùng sanh. Vò aáy bieát roõ raèng chuùng sanh, ngöôøi haï lieät keû cao sang, ngöôøi ñeïp ñeõ, keû thoâ xaáu, ngöôøi may maén, keû baát haïnh ñeàu do haïnh nghieäp cuûa hoï. "Naøy caùc Hieàn giaû, nhöõng chuùng sanh laøm nhöõng aùc haïnh veà thaân, ngaõ vaø yù, pheâ phaùn caùc baäc Thaùnh, theo taø kieán, taïo caùc nghieäp theo taø kieán. Nhöõng ngöôøi naøy, sau khi thaân hoaïi maïng chung, phaûi sanh vaøo coõi döõ, aùc thuù, ñoïa xöù, ñòa nguïc. Naøy caùc Hieàn giaû, coøn nhöõng chuùng sanh naøo laøm nhöõng thieän haïnh veà thaân, ngaõ vaø yù, khoâng phæ baùng caùc baäc Thaùnh, theo chaùnh kieán, taïo caùc nghieäp theo chaùnh kieán. Nhöõng ngöôøi naøy, sau khi thaân hoaïi maïng chung ñöôïc sanh leân thieän thuù, coõi Trôøi, treân ñôøi naøy". Nhö vaäy vò aáy vôùi Thieân nhaõn thuaàn tònh, sieâu nhaân, thaáy söï soáng cheát cuûa chuùng sanh. Vò aáy bieát roõ raèng chuùng sanh, ngöôøi haï lieät, keû cao sang, ngöôøi ñeïp ñeõ, keû thoâ xaáu, ngöôøi may maén, keû baát haïnh, ñeàu do haïnh nghieäp cuûa hoï.

Naøy Nigrodha, Ngöôi nghó theá naøo? Neáu söï kieän laø nhö vaäy, caùc khoå haïnh laø thanh tònh hay khoâng thanh tònh?

- Baïch Theá Toân, söï kieän laø nhö vaäy, caùc khoå haïnh laø thanh tònh, khoâng phaûi khoâng thanh tònh, ñaït ñeán toái thöôïng, ñaït ñeán caên baûn.

- Naøy Nigrodha, caùc khoå haïnh nhö vaäy ñaït ñeán toái thöôïng vaø ñaït ñeán caên baûn. Naøy Nigrodha, nhö Ngöôi hoûi Ta: "Baïch Theá Toân, Phaùp gì laø Phaùp cuûa Theá Toân? Vôùi Phaùp naøo, Theá Toân muoán daïy caùc ñeä töû? Vôùi Phaùp naøo caùc ñeä töû cuûa Theá Toân ñöôïc huaán daïy, ñaït ñeán tònh laïc vaø xaùc nhaän laø caên baûn phaïm haïnh?" Naøy Nigrodha, Ta noùi raèng thaät laø moät vaán ñeà cao thöôïng hôn vaø thuaàn nhaát hôn maø Ta huaán daïy caùc ñeä töû, ñaït ñeán tònh laïc vaø xaùc nhaän laø caên baûn phaïm haïnh.

Khi ñöôïc nghe noùi vaäy, caùc du só ngoaïi ñaïo aáy lôùn tieáng cao gioïng oàn aøo noùi lôùn:

- ÔÛ ñaây, caùc Toân sö cuûa chuùng hoaøn toaøn baát löïc. Chuùng ta khoâng bieát gì toát hôn vaø cao hôn lôøi daïy cuûa hoï.

20. Khi gia chuû Sandhaøna bieát ñöôïc: "Nay caùc du só ngoaïi ñaïo aáy ñaõ baát ñaàu nghe, ñaõ baét ñaàu ñeå tai, ñaõ baét ñaàu chuù taâm vaøo lôøi Theá Toân daïy", lieàn noùi vôùi du só Nigrodha:

- Naøy Toân giaû Nigrodha, Toân giaû noùi vôùi toâi nhö sau: "Gia chuû coù bieát khoâng? Sa moân Gotama luaän ñaøm vôùi ai. Ñoái thoaïi vôùi ai? Vôùi ai ñaït ñöôïc tueä trí? Trí tueä cuûa Sa moân Gotama bò hö hoaïi vì soáng vôùi khoâng xöù, Sa moân Gotama khoâng gioûi ñeå ñieàu khieån moät hoäi chuùng, khoâng ñuû söùc ñeå ñoái thoaïi, chæ ñeà caäp ñeán nhöõng vaán ñeà ngoaïi bieân. Cuõng nhö con boø moät maét, ñi voøng troøn vaø chæ ñi phía beân ngoaøi. Cuõng vaäy, trí tueä cuûa Sa moân Gotama bò hö hoaïi vì soáng vôùi khoâng xöù, Sa moân Gotama khoâng gioûi ñeå ñieàu khieån moät hoäi chuùng, khoâng ñuû söùc ñeå ñoái thoaïi, chæ ñeà caäp ñeán nhöõng vaán ñeà ngoaïi bieân. Naøy Gia chuû, neáu Sa moân Gotama ñeán taïi hoäi chuùng naøy, chæ coù moät caâu hoûi, chuùng toâi coù theå chaän ñöùng ngay; chuùng toâi nghó chuùng toâi coù theå laên troøn Sa moân Gotama nhö laên troøn moït caùi bình khoâng." Naøy Toân giaû, nay Theá Toân, baäc A la haùn, Chaùnh Ñaúng Giaùc ñaõ ñeán ñaây. Haõy neâu roõ Theá Toân khoâng theå ñieàu khieån hoäi chuùng, haõy chöùng toû Theá Toân nhö con boø moät maét, chæ bieát ñi voøng xung quanh, vôùi moät caâu hoûi, haõy chaän ñöùng Theá Toân laïi, vaø laøm cho Theá Toân laên troøn, nhö Toân giaû nghó, nhö moät caùi bình khoâng.

Khi nghe noùi vaäy, du só Nigrodha ngoài im laëng, uû ruõ, vai suïp xuoáng, guïc ñaàu, öu tö, caâm mieäng.

21. Theá Toân khi bieát ñöôïc du só Nigrodha im laëng, uû ruõ, vai suïp xuoáng, guïc ñaàu, öu tö, caâm mieäng nhö vaäy, lieàn noùi vôùi du só Nigrodha:

- Naøy Nigrodha, coù phaûi Ngöôi noùi nhö vaäy chaêng?

- Baïch Theá Toân, thaät söï con coù noùi nhö vaäy, thaät laø ngu ngoác, si aùm vaø baát thieän.

- Naøy Nigrodha, Ngöôi nghó theá naøo? Ngöôi coù bao giôø nghe caùc vò du só nieân cao, tröôûng thöôïng, baäc Toå sö truyeàn thoáng noùi nhö sau: "Caùc vò A la haùn, Chaùnh Ñaúng Giaùc trong thôøi quaù khöù, caùc vò Theá Toân naøy khi naøo hoäi hoïp laïi, quy tuï laïi, oàn aøo, cao gioïng, lôùn tieáng, chung soáng baøn caõi veà nhöõng phieám luaän voâ ích, nhö caâu chuyeän veà vua chuùa, caâu chuyeän veà aên troäm... caâu chuyeän veà hieän höõu vaø khoâng hieän höõu, nhö Ngöôi vaø Sö tröôûng cuûa Ngöôi hieän nay ñang laøm? Hay laø nhöõng baäc Theá Toân aáy an truù caùc nhaøn tònh xöù, nuùi röøng tòch mòch, xa vaéng, ít tieáng, ít ñoäng, coù gioù ñoàng thoåi, laùnh xa maét cuûa ngöôøi ñôøi, thích hôïp cho söï tónh tu, nhö hieän Ta ñang soáng chaêng?

- Baïch Theá Toân, con ñöôïc nghe caùc vò du só nieân cao, tröôûng thöôïng, baäc Toå sö truyeàn thoáng noùi nhö sau: "Caùc vò A la haùn, Chaùnh Ñaúng Giaùc, trong quaù khöù, caùc vò Theá Toân naøy khi naøo hoäi hoïp laïi, quy tuï laïi, thôøi khoâng oàn aøo, cao gioïng, lôùn tieáng, chung soáng baøn caõi veà nhöõng phieám luaän voâ ích, nhö caâu chuyeän veà vua chuùa... caâu chueän veà hieän höõu vaø khoâng hieän höõu", nhö con vaø Sö tröôûng cuûa con ñang laøm. Nhöõng baäc Theá Toân aáy an truù caùc nhaøn tònh xöù, nuùi röøng tòch mòch, xa vaéng, ít tieáng, ít ñoäng, coù gioù ñoàng thoåt, laùnh xa maét cuûa ngöôøi ñôøi, thích hôïp cho söï tónh tu, nhö hieän nay Theá Toân ñang soáng.

- Naøy Nigrodha, Ngöôi laø baäc coù trí vaø nieân tröôûng, coù bao giôø Ngöôi suy nghó nhö sau: "Ñöùc Phaät, baäc Giaùc Ngoä, thuyeát giaûng giaùo phaùp ñöa ñeán giaùc ngoä; Theá Toân laø vò ñaõ ñieàu phuïc, thuyeát giaûng giaùo phaùp ñöa ñeán söï ñieàu phuïc; Theá Toân baäc An Chæ, thuyeát giaûng giaùo phaùp ñöa ñeán An Chæ; Theá Toân laø baäc ñeán bôø beân kia, thuyeát giaûng giaùo phaùp ñöa ñeán bôø beân kia; Theá Toân baäc Tònh Laïc, thuyeát giaûng giaùo phaùp ñöa ñeán söï tònh laïc.

22. Khi nghe noùi vaäy, du só Nigrodha, baïch Theá Toân:

- Baïch Theá Toân, con ñaõ phaïm toäi moät caùch ngu si, môø aùm, baát thieän, khi con noùi veà Theá Toân nhö vaäy. Baïch Theá Toân, mong Theá Toân chaáp thuaän cho toäi aáy laø phaïm toäi, ñeå con ngaên ngöøa veà sau.

- Naøy Nigrodha, thaät söï Ngöôi ñaõ phaïm toäi moät caùch ngu só, môø aùm, baát thieän, khi Ngöôi noùi veà Ta nhö vaäy. Naøy Nigrodha, khi Ngöôi ñaõ thaáy phaïm toäi laø phaïm toäi vaø phaùt loä ñuùng vôùi haønh ñoäng, Ta chaáp nhaän toäi cuûa Ngöôi. Naøy Nigrodha, nhö vaäy laø thoâng leä giôùi luaät cuûa baäc Thaùnh, laø ai thaáy phaïm toäi laø phaïm toäi vaø phaùt loä ñuùng vôùi haønh ñoäng, thôøi töông lai seõ ñöôïc ngaên ngöøa. Naøy Nigrodha, Ta noùi cho Ngöôi nhö sau: "Ngöôøi coù trí haõy ñeán ñaây, trung thöïc, khoâng löøa ñaûo, chaân tröïc, Ta seõ huaán daïy, Ta seõ thuyeát phaùp". Neáu vò aáy thöïc haønh ñuùng nhö ñieàu ñaõ daïy, vò aáy seõ töï bieát mình vaø chöùng ngoä ngay trong hieän taïi phaïm haïnh vaø muïc tieâu voâ thöôïng, maø vì lyù töôûng naøy caùc Thieän nam töû, töø boû gia ñình xuaát gia tu ñaïo. Vò aáy caàn coù baûy naêm. Naøy Nigrodha, ñaâu caàn phaûi baûy naêm! Neáu vò aáy thöïc haønh ñuùng nhö ñieàu ñaõ daïy, vò aáy seõ töï bieát mình vaø chöùng ngoä ngay trong hieän taïi phaïm haïnh vaø muïc tieâu voâ thöôïng maø vì lyù töôûng naøy caùc Thieän nam töû töø boû gia ñình, xuaát gia tu ñaïo, chæ caàn coù sau naêm, naêm naêm, boán naêm, ba naêm, hai naêm, moät naêm... chæ caàn baûy thaùng, moät thaùng, nöûa thaùng. Naøy Nigrodha, ñaâu caàn coù nöûa thaùng! Ngöôøi coù trí haõy ñeán ñaây, trung thöïc, khoâng löøa ñaûo, chôn tröïc, Ta seõ huaán daïy, Ta seõ thuyeát phaùp. Neáu vò aáy thöïc haønh ñuùng nhö ñieàu ñaõ daïy, vò aáy seõ töï bieát mình vaø chöùng ngoä ngay trong hieän taïi, phaïm haïnh vaø muïc tieâu voâ thöôïng, maø vì lyù töôûng naøy caùc thieän nam töû töø boû gia ñình, xuaát gia tu ñaïo, vò aáy chæ caàn coù baûy ngaøy.

23. Naøy Nigrodha, Ngöôi coù theå nghó raèng: "Sa moân Gotama noùi vaäy laø muoán coù ñeä töû." Naøy Nigrodha, Ngöôi chôù coù hieåu nhö vaäy. Boån sö Ngöôi laø ai, haõy giöõ nguyeân vò Boån sö aáy cho Ngöôi. Naøy Nigrodha, Ngöôi coù theå nghó raèng: "Sa moân Gotama noùi vaäy laø muoán chuùng toâi töø boû kinh tuïng cuûa chuùng toâi". Naøy Nigrodha, Ngöôi chôù coù hieåu nhö vaäy. Kinh tuïng Ngöôi laø gì, haõy giöõ nguyeân kinh tuïng aáy cho Ngöôi. Naøy Nigrodha, Ngöôi coù theå nghó raèng: "Sa moân Gotama noùi nhö vaäy laø muoán chuùng toâi töø boû ngheà soáng cuûa chuùng toâi." Naøy Nigrodha, chôù coù hieåu nhö vaäy. Ngheà soáng cuûa Ngöôi laø gì, haõy giöõ nguyeân ngheà soáng aáy cho Ngöôi. Naøy Nigrodha, Ngöôi coù theå nghó raèng: "Sa moân Gotama noùi vaäy laø muoán xaùc tín cho chuùng toâi ñoái vôùi caùc phaùp baát thieän maø truyeàn thoáng Toå sö chuùng toâi ñaõ xem laø baát thieän." Naøy Nigrodha, chôù coù hieåu nhö vaäy. Nhöõng phaùp thieän gì cuûa Ngöôi vaø ñöôïc xem laø baát thieän do Toå sö truyeàn thoáng, haõy giöõ chuùng nguyeân nhö cuõ. Naøy Nigrodha, Ngöôi coù theå nghó raèng: "Sa moân Gotama noùi vaäy laø muoán cho chuùng toâi töø boû nhöõng thieän phaùp maø truyeàn thoáng Toå sö chuùng toâi ñaõ xem laø thieän phaùp". Naøy Nigrodha, chôù coù hieåu nhö vaäy. Nhöõng thieän phaùp cuûa Ngöôi vaø ñöôïc xem laø thieän phaùp do Toå sö truyeàn thoáng, haõy giöõ chuùng nguyeân nhö cuõ. Naøy Nigrodha, Ta noùi vaäy khoâng phaûi vì muoán coù ñeä töû; Ta noùi vaäy khoâng phaûi vì moán khieán caùc Ngöôi töø boû kinh tuïng, Ta noùi vaäy khoâng phaûi vì muoán khieán caùc Ngöôi töø boû ngheà soáng; Ta noùi vaäy khoâng phaûi vì muoán xaùc tín cho caùc Ngöôi ñoái vôùi caùc phaùp baát thieän maø truyeàn thoáng Toå sö ñaõ xem laø baát thieän; Ta noùi vaäy khoâng phaûi vì muoàn cho caùc Ngöôi töø boû nhöõng thieän phaùp maø truyeàn thoáng Toå sö ñaõ xem laø thieän phaùp.

Vaø naøy Nigrodha, coù nhöõng phaùp baát thieän khoâng ñöôïc töø boû, laøm cho caáu ueá, ñöa ñeán taùi sanh, ñem laïi ñau khoå, ñöa laïi quaû khoå, ñem laïi giaø, beänh, cheát trong töông lai. Nhöõng phaùp aáy, Ta thuyeát giaûng ñeå dieät tröø chuùng. Neáu caùc Ngöôi thöïc haønh ñuùng theo lôøi giaûng daïy, thôøi caùc phaùp caáu ueá cuûa ngöôi ñöôïc tröø dieät, caùc phaùp thanh tònh ñöôïc taêng tröôûng, vaø caùc ngöôi seõ töï chöùng bieát, chöùng ngoä, ñaït ñeán an truù ngay trong hieän taïi, trí tueä cuï tuùc, vieân maõn.

24. Khi ñöôïc noùi vaäy, caùc du só aáy ñeàu ngoài im laëng, uû ruõ, vai suïp xuoáng, cuùi ñaàu, öu tö, caâm mieäng, nhö taâm cuûa hoï bò Ma vöông chi phoái.

Luùc baáy giôø, Theá Toân töï nghó: "Taát caû keû ngu si naøy bò aùc ma xaâm nhaäp, khoâng coù moät ai coù yù nghó: "Haõy ñeán, chuùng ta haõy soáng ñôøi soáng phaïm haïnh döôùi söï höôùng daãn cuûa Sa moân Gotama". Coøn noùi gì ñeán thôøi gian baûy ngaøy!"

Roài Theá Toân roáng tieáng roáng con sö töû trong ngoâi vöôøn cuûa nöõ hoaøng Udumbarikaø daønh cho haøng du só, bay treân hö khoâng, vaø haï xuoáng nuùi Kyø xaø quaät. Coøn gia chuû Sandhaøna trôû vaøo thaønh Vöông Xaù.
Tröôøng Boä Kinh Digha Nikaya