Chöông 2: Caùch Internet laøm vieäc

Chöông 2: Caùch Internet laøm vieäc

Laø moät lieân maïng keát noái nhöõng maïng ñöôïc ñieàu haønh vaø laøm chuû moät caùch rieâng leû laïi cuøng nhau.

Moãi maùy treân Internet ñöôïc goïi laø moät Host. Moãi host coù khaû naêng nhö nhau veà truyeàn thoâng tôùi maùy khaùc treân Internet. Moät soá host ñöôïc noái tôùi maïng baèng ñöôøng noái Dial-up taïm thôøi, moät soá host khaùc ñöôïc noái baèng ñöôøng noái maïng thaät söï 100% (nhö ethernet, token ring, ...)

ÔÛ caùc host treân Internet coù söï keát hôïp caùc chöông trình Server vaø caùc chöông trình Client, chuùng cung caáp thoâng tin vaø nhöõng dòch vuï tôùi ngöôøi söû duïng.

Khi noái LAN vôùi Internet coù theå söû duïng firewall ñeå baûo veä maïng LAN khoûi nhöõng keû phaù hoaïi. Trong tröôøng hôïp naøy, vieäc truyeàn thoâng giöõa LAN vaø Internet cuõng nhö giöõa caùc host treân Internet vaøo LAN ñöôïc giôùi haïn bôûi nhöõng taäp luaät do ngöôøi quaûn trò heä thoáng LAN ñònh nghóa.

Trong tröôøng hôïp khoâng noái maïng tröïc tieáp baïn vaãn coù theå keát noái vôùi Internet baèng söï noái Dial-up tôùi moät ISP baèng caùch söû duïng modem vaø ñöôøng ñieän thoaïi. Vì caùc ISPs coù söï noái maïng tôùi internet neân vôùi caùch noái naøy baïn cuõng coù theå xöû lyù ñöôïc thoâng tin töø caùc host treân Internet.

Ñeå noái tôùi ISP coù theå söû duïng moät trong 2 giao thöùc PPP (Point to Point Protocol) hoaëc SLIP (Serial Line Internet Protocol). Moät keát noái baèng PPP cho pheùp maùy tính cuûa baïn truyeàn thoâng vôùi maïng maùy tính cuûa ISP. Khi ñoù heä ñieàu haønh cuûa baïn seõ nghó nhö coù moät söï noái vaät lyù ñeán maùy cuûa ISP, caùc protocol laøm vieäc treân noù khoâng nhaän ra söï noái baèng ñöôøng serial thay vì card maïng. Khi noái tôùi moät ISP baïn caàn coù moät username vaø moät password ñeå coù theå logon vaøo maïng.

Modem (MOdulation DEModulation) laø moät thieát bò cho pheùp laáy döõ lieäu soá vaø dòch chuyeån noù nhö tín hieäu analog qua ñöôøng ñieän thoaïi, vaø ngöôïc laïi nhaän tín hieäu analog töø ñöôøng ñieän thoaïi chuyeån thaønh tín hieäu soá. External modem ñöôïc noái maùy tính qua coång noái tieáp vôùi moät caùp. Internal modem laø moät card ñöôïc caém treân caùc slot trong maùy. Caùc modem hieän nay coù toác ñoä 28.8K, 33.6 K, 56 K. Khi mua modem neân mua loaïi "töông thích vôùi Hayes".

ISDN (Integrated Services Digital Network ): laø moät thieát bò cho pheùp noái vôùi toác ñoä cao (coù theå noái vôùi toác ñoä 64K vôùi 1B hoaëc 128K vôùi 2B). Vieäc keát noái baèng ISDN phöùc taïp hôn, noù ñoøi hoûi dòch vuï ñaëc bieät töø coâng ty ñieän thoaïi, moät ISDN terminal adapter (nhö modem), vaø dòch vuï ISDN töø ISP.
3.Tìm hieåu TCP/IP

a.TCP/IP laø gì?

TCP/IP vieát taét cho Transmission Control Protocol/Internet Protocol laø moät giao thöùc khoâng ñoàng boä, noù cho pheùp vieäc truyeàn caùc thoâng ñieäp töø nhieàu nhieàu nguoàn vaø tôùi nhieàu ñích khaùc nhau. Ví duï coù theå vöøa laáy caùc thö töø hoäp thö, ñoàng thôøi vöøa caäp nhaät trang Web.

Khi baïn caøi ñaët thaønh phaàn TCP/IP treân maùy thì ngoaøi 2 giao thöùc chính laø TCP vaø IP coøn coù nhieàu giao thöùc khaùc ñi keøm (ARP, IMCP, ...) ñeå coù theå di chuyeån döõ lieäu treân maïng.

Caùc goùi döõ lieäu ñöôïc chuyeån ñeán ñuùng ñích baèng caùch naøo ? Ñöôøng ñi cuûa caùc goùi döõ lieäu nhö theá naøo ? Ñoù laø coâng vieäc cuûa Routing (Switching).

Khi TCP/IP treân moät host nhaän ra ñích tôùi khoâng phaûi naèm treân maïng cuïc boä cuûa noù, thì noù gôûi TCP/IP packet ñeán moät maùy ñaëc bieät ñöôïc goïi laø router (default gateway). Maùy naøy coù nhieäm vuï xaùc ñònh tieáp caùch laøm theá naøo ñeå gôûi tieáp goùi döõ lieäu ñeán ñích?

Thaät ra, caùc Router cuõng khoâng bieát taát caû caùc host khaùc treân Internet. Tuy nhieân, khi xaùc ñònh ñích cuûa goùi döõ lieäu khoâng naèm treân maïng cuïc boä cuûa noù, router coù theå bieát ñöôïc caàn gôûi goùi döõ lieäu ñeán host keá tieáp naøo (Next Hop) ñeå goùi döõ lieäu coù theå ñeán ñích ñöôïc. Caùc Router söû duïng caùc baûng ñònh ñöôøng (Routing table) vaø caùc giaûi thuaät tìm ñöôøng ñeå thöïc hieän ñieàu naøy.

Trong tröôøng hôïp router xaùc ñònh coù nhieàu caùch ñeå gôûi goùi döõ lieäu, router seõ döïa treân moät soá tham soá khaùc ñeå quyeát ñònh gôûi goùi döõ lieäu ñeán host naøo thuaän tieän nhaát. Ví duï nhö: ñöôøng naøo ít baän nhaát ôû thôøi ñieåm naøy, ñöôøng naøo ñöôïc bieát laø ít soá host trung gian nhaát.

Ñeå hieåu nhieàu hôn veà routing, ta xeùt ví duï sau: Giaû söû ñöôøng noái maïng B vaø C thì chaäm hôn ñöôøng noái töø B tôùi D. Moät goùi döõ lieäu ñöôïc gôûi töø moät maùy treân maïng A tôùi moät maùy treân maïng E, söï di chuyeån goùi döõ lieäu seõ ñöôïc xaùc ñònh nhö sau:

- Router ôû maïng A döïa treân baûng ñònh ñöôøng cuûa noù vaø xaùc ñònh caùch duy nhaát ñeå ñeán maïng E laø chuyeån tieáp döõ lieäu ñeán maïng B.

- ñeán löôït Router ôû maïng B tìm ñòa chæ ñích cuûa goùi döõ lieäu trong baûng tìm ñöôøng vaø tìm thaáy coù hai caùch ñeå ñeán maïng E. Nhöng noù chuù yù ñeán vieäc döõ lieäu chuyeån qua maïng C thì chaäm hôn qua maïng D neân goùi döõ lieäu seõ ñöôïc gôûi tôùi maïng D.

- Router ôû maïng D tìm ñòa chæ ñích cuûa goùi döõ lieäu trong baûng tìm ñöôøng vaø thaáy maïng E laø chaëng keá neân seõ gôûi tröïc tieáp tôùi maïng E.

- Maùy ñích treân maïng E nhaän goùi döõ lieäu vaø ñôïi tieáp nhöõng goùi döõ lieäu coøn laïi ñöôïc nhaän ñuû vaø seõ toång hôïp laïi ñeå ñöôïc döõ lieäu hoaøn chænh.

Nhö ñaõ bieát ôû treân, moãi maùy treân Internet phaûi ñöôïc xaùc ñònh baèng moät ñòa chæ duy nhaát. Ñòa chæ naøy ñöôïc goïi laø ñòa chæ IP. Moät ñòa chæ IP laø moät soá goàm 4 byte. Khi vieát ngöôøi ta vieát caùc trò nguyeân döông cuûa töøng byte ñöôïc phaân caùch baèng daáu chaám, ví duï nhö:199.25.33.129

Ñeå tieän vieäc quaûn lyù vaø phaân phoái ñòa chæ IP, ngöôøi ta chia caùc ñòa chæ IP thaønh ba phaàn:

• 
  Lôùp (class) ñöôïc xaùc ñònh bôûi giaù trò cuûa caùc bit beân traùi trong ñòa chæ IP.
  
• 
  Maïng (network) ñöôïc xaùc ñònh bôûi caùc bit beân traùi keá tieáp vaø coøn goïi laø NetworkID, phaàn naøy duøng ñeå xaùc ñònh soá löôïng maïng trong moät lôùp. Soá bit daønh cho NetworkID phuï thuoäc vaøo lôùp cuûa ñòa chæ IP.
  
• 
  Host: ñöôïc xaùc ñònh bôûi caùc bit coøn laïi beân phaûi.
  

• 
  Lôùp A coù giaù trò byte ñaàu tieân töø 1 ñeán 126 (bit ñaàu tieân laø 0, 7 bit keá laø NetworkID). Nhö vaäy, lôùp A coù 126 maïng, moãi maïng coù 16.777.214 host. Ví duï moät ñòa chæ thuoäc lôùp A nhö 126.1.1.1
  
• 
  Lôùp B coù giaù trò byte ñaàu tieân töø 128 ñeán 191 (hai bit ñaàu tieân laø 10, 14 bit keá laø NetworkID). Nhö vaäy, lôùp B coù 16.384 maïng, moãi maïng coù 65.534 host. Ví duï moät ñòa chæ thuoäc lôùp B nhö 190.15.10.1
  
• 
  Lôùp C coù giaù trò byte ñaàu tieân töø 192 ñeán 233 (ba bit ñaàu tieân laø 110, 21 bit keá laø NetworkID). Nhö vaäy, lôùp B coù 2.097.092 maïng, moãi maïng coù 254 host. Ví duï moät ñòa chæ thuoäc lôùp C nhö 197.25.10.1
  

Moãi host treân Internet ñöôïc xaùc ñònh baèng ñòa chæ IP, nhöng vì ñòa chæ IP laø moät con soá khoù gôïi nhôù cho ngöôøi söû duïng; do ñoù, treân internet coøn söû duïng Domain Name ñeå ñònh danh cho host. Domain name khoâng phaân bieät chöõ hoa vaø chöõ thöôøng.

• 
  Teân-möùc-moät: chæ ra kieåu toå chöùc hoaëc quoác gia maø host naèm trong ñoù. Nhöõng teân-möùc-moät coøn ñöôïc goïi laø nhöõng domain möùc treân cuøng. Ví duï: com - caùc toå chöùc thöông maïi edu - caùc tröôøng ñaïi hoïc Myõ gov - caùc cô quan chính quyeàn lieân bang Hoa Kyø mil - caùc cô quan quaân söï cuûa Hoa Kyø net - caùc toå chöùc cung caáp dòch vaø cô sôû haï taàng Internet org - caùc toå chöùc phi lôïi nhuaän khaùc au - Uùc de - Ñöùc vn - Vieät Nam ...
  
• 
  Teân-möùc-hai: chæ ra teân toå chöùc laøm chuû vaø ñieàu haønh maïng maø host naèm trong ñoù. Moãi toå chöùc coù maïng noái internet phaûi ñaêng kyù teân-möùc-hai. Thoâng thöôøng laø teân cuûa coâng ty, toå chöùc. Ví duï: microsoft.com, whitehouse.gov, honeycutt.com, ...
  
• 
  Teân-maùy: ñònh danh maùy treân maïng ñöôïc xaùc ñònh trong teân-möùc-moät vaø teân-möùc-hai. Teân-maùy khoâng caàn ñaêng kyù bôûi vì maïng maø maùy naèm treân ñoù seõ quan taâm ñeán vieäc gôûi döõ lieäu ñeán maùy döïa treân teân, coøn caùc router treân Internet chæ quan taâm laø laøm sao cho döõ lieäu ñeán ñöôïc maïng maø maùy naèm treân ñoù coù nghóa laø chæ quan taâm ñeán teân-möùc-moät, teân-möùc-hai.
  

Vì coù nhieàu loaïi dòch vuï treân Internet cuøng söû duïng chung Internet Protocol, do ñoù ngoaøi ñòa chæ IP ngöôøi ta ñöa theâm vaøo khaùi nieäm port. Moãi loaïi dòch vuï seõ söû duïng moät port khaùc nhau ñeå truy xuaát thoâng tin.

Moãi loaïi server seõ qui ñònh port ñöôïc söû duïng cho dòch vuï maø noù cung caáp. Thoâng tin giöõa client vaø server phaûi söû duïng port töông öùng nhau thì môùi trao ñoåi vôùi nhau ñöôïc. Tuy nhieân, haàu heát caùc server hieän nay ñeàu coù qui ñònh chuaån port ñöôïc söû duïng cho caùc loaïi dòch vuï khaùc nhau, ngöôøi söû duïng haàu nhö khoâng phaûi quan taâm ñeán thoâng tin naøy.

Port laø moät soá nguyeân döông coù giaù trò töø 1 ñeán 16383. Döôùi ñaây laø moät soá port ñöôïc söû duïng phoå bieán vôùi caùc dòch vuï töông öùng:

Moãi kieåu chöông trình server, client truyeàn thoâng vôùùi nhau coøn theo moät giao thöùc qui ñònh naøo ñoù. Caùc giao thöùc naøy qui ñònh caùc yeâu caàu vaø ñaùp öùng giöõa chöông trình client-server. Ví duï: giöõa Web server vaø Web client laøm vieäc theo giao thöùc HTTP, giöõa FTP server vaø FTP client laøm vieäc theo giao thöùc FTP, ... Nhö vaäy, treân Internet ngoaøi giao thöùc chính TCP/IP coøn nhieàu giao thöùc khaùc cuøng ñöôïc söû duïng.